Viskilerin artık eski tadı yok

Yüzün üzerinde malt viski, harmanlanmış viski, İrlanda, Amerikan, Kanada, hatta Japon viskisi tatmış ve her birinin tadım notlarını kitaba koymuştuk. O zamandan beri bir araya geldiğimizde eski ve yeni viskilerden bahsederiz. Ne var ki son zamanlarda elimizde viski kadehleri ile yaptığımız sohbetlerde bazen o, bazen ben, viskilerin artık eski tatlarında olmadıklarını söyler olduk. Gerçi viski dünyası da bizim kitabımızı yazdığımız doksanlı yıllardan beri oldukça değişmişti. O yıllarda viski dünyasını kasıp kavuran malt viskilerin çoğu aile şirketleri tarafından bir kalite fanatikliği ile damıtılıyorlardı. Viski ustaları pazarlamacıları dinlemez, ürettikleri viskinin tadıyla, formülüyle oynamayı akıllarının ucundan bile geçirmezlerdi. Sonra malt viski dünyasının bu dev isimleri zamanla çok uluslu dev içki firmaları tarafından satın alındılar. Ve yatırımların kısa sürede paraya çevrilmesi için pazarlamacıların söyledikleri viski ustalarının söylediklerinden daha önemli bir hal aldı.
Mehmet Yalçın ile bu değişimlerden de haberdar olduğumuz için Gusto’nun Ocak sayısına bir “eski ve yeni viskiler” tadımı yapmaya karar verdik. Türkiye’de piyasada olan viskiler ile onların bulabildiğimiz en az 10 yıl önce şişelenmişlerini karşılıklı alarak tattık ve ne yazık ki şüphelerimizin doğru olduğunu gördük. Tadım notlarını ve puanlamaları Gusto Dergisi’nde bulabilirsiniz. Ancak özetleyecek olursam, Ardbeg, Talisker ve Highland Park gibi efsanevi ada maltları artık eski kıratlarında değiller. Talisker’deki değişimi daha viskiyi ağzınıza değdirmeden burnunuzda bile hissedebiliyorsunuz. Highland Park’ın da 10 yıl önceki o vahşi, is kokusunda tatlı nüanslar taşıyan funda balı kokusundan eser bile kalmamış.

Değişimlerden olumlu etkilenenler de var

Harmanlanmış (blended) viskiler ayrı damıtımevlerinin ürünü olan 40 kadar malt viski ile kendi başlarına pek içilmeyen diğer tahılların her viski markasının kendi formülündeki oranlarda karıştırılması, yani harmanlanması ile yapılır. Burada başharmancının ustalığı ne kadar önemliyse, harmanda kullanılan malt viskilerin kalite ve oranları da o kadar önemlidir. Blended viskilerde de ne yazık ki artık eskiden Teacher’s de olduğu gibi yüzde 60 gibi oranlarda malt viski kullanılmıyor. Bu da birçok viskiseverin içtikleri viskilerde eski tatları bulamamalarına neden oluyor.
Bu değişimlerden olumlu yönde etkilenen viskiler de yok değil. Gusto tadımında bira ve viski yazarlarının piri Michael Jackson’un hakkında “Harman viski içeceksem onu içerim” dediği Johnnie Walker Black Label’in eski yıllara göre daha lezzetli bir hale geldiğini memnuniyetle gördük. Black Label harmanının kalbi, yani harman viskisinin tadını en çok etkileyen malt viski Talisker’dir. Black Label’de daha yıllanmış Talisker’ler kullanmaya başladılarsa, bu malt viski olarak satılan 10 yıllık Talisker’deki kalite düşüşünü izah edebilir mi bilemeyeceğim. Ancak eskiden 18 yıllık olarak şişelenmeyen Talisker’i artık bu yaşta da (Duty Free Shop’larda) bulabilirsiniz. Bunun alabileceğiniz en iyi malt viskilerden biri olduğunu şahsi tecrübelerime dayanarak söyleyebilirim, daha doğrusu yazabilir ve böylece negatif bir yazıyı pozitif bir öneriyle bitirebilirim.