Japon viskilerinin haklı yükselişi

On beş yıl kadar önceydi. Sean Connery bir viski reklamında oynamıştı. Adam İskoç, viski reklamında oynaması kadar normal ne olabilir ki diye sorarsanız, İskoçya'nın medarı iftiharı dev aktörün oynadığı bir İskoç değil, Japon viskisinin reklam filmiydi. İskoçya'da tabii ki kıyamet kopmuş, hatta bazı çevreler İskoçya'nın sembolü haline gelmiş ünlü aktörü hainlikle suçlayacak kadar ileri gitmişlerdi. Bazı kimseler ise kendilerini Connery reklam filminde viskiyi içerken yüzünü buruşturup söz konusu Japon viskisini pek beğenmediği mesajını da veriyor diye avutmuşlardı.

Ben filmi seyrettim. Sean Connery elinde 12 yıllık bir Suntory Crest şişesini sallayarak koltuğuna kadar yürüyor. Sonra koltuğa kurulup buz dolu bir kadehe viskiyi dolduruyor. Yanıbaşında bir köpek sessizce oturuyor. Connery kadehten kocaman bir yudum alıyor, dudaklarını hafif bir gülümsemeyle büzüyor. Yüzündeki ifade ise, İskoçlar kusura bakmasınlar ama, ben bu viskiyi beğendim ifadesi. Doğrusunu isterseniz haklı da, Japon viskileri oldukça iyi viskiler. Whisky Magazine’e göre 2011 yılında “Dünyanın en iyi malt viskisi” bir Japon maltı olan Yamazaki 1984, “Dünyanın en iyi viskisi” ise aynı 2010 yılında da olduğu gibi gene bir Japon viskisi olan 21 yıllık Hibiki idi. 20 yıllık Yoichi ise 2008 yılında aynı dergi tarafından “Dünyanın en iyi malt viskisi” seçilmişti.

Yılın en iyileri arasında gösterilen Yamazakİ

Geçen yıl bu zamanlardı. Mehmet Yaşin ile soğuk bir Tokyo akşamında bu viskilerin tadımın yapmıştık. Yanımızda hayatında 3 bin kadar farklı viski tattığını söyleyen Hideo Yamaoka vardı ve onunla dünyanın en efsanevi viski barlarından birisine, Campbelltoun Loch'a gitmiştik. Campbelltoun Loch'da 300 çeşit malt viski vardı. İçimizi farklı viskilerle ısıtarak dışarıdaki soğuğu unuttuk ve gördük ki bu ülke de iyi viskiler yapılıyormuş.

Campbelltoun Loch'da tatma fırsatını bulamadığımız bir Japon viskisi Yamazaki Mizunara da bu yıl Amerikalıların Whisky Advocate dergisi tarafından "Yılın en iyi Japon viskisi" ödülünü aldı. Mizunara, Yamazaki'nin viskileri farklı fıçılarda yıllandırıp şişeleme deneylerinin son eseri. Eski sherry ve bourbon fıçılarında yıllanan Yamazaki malt viskiler zaten bol ödül alıyorlardı ama 2012 yılında şişelen Yamazaki Mizanura çok ilginç bir deneyin sonucu, çünkü bu viskinin yıllanmasında kullanılan meşe fıçılar, Japonya dahil viski dünyasında geleneksel olarak kullanılan Amerikan veya Avrupa meşesi fıçılar değil, "mizunara", yani Japon meşesi fıçılar. Bu da Yamazaki Mizunara'yı bir bakıma tam "saf" bir Japon viskisi yapıyor. Mizunara fıçıdan gelen harika bir aromayı çok zarif bir edayla taşıyor. Whisky Advocate'in yazarı "ilk yudumumla birlikte adeta bir Japon tapınağı kokusu aldım" diye yazmış. O kadarını bilemeyeceğim, ama Japon viskileri, malt viski olsun, harmanlanmış viski olsun viskiseverlerin ilgisini çekmeye devam edeceğe benziyorlar.

Sadece Japonlar değil. Uzak Doğu’dan viski dünyasına iddialı bir giriş yapan başka bir ülke de Taiwan. Yıllardır en lüks ve pahalı malt viskilerin en önemli pazarlarından birisi olan Taiwan'ın şimdi kendi malt viskisi var: Kavalan. İskoçlar "iyi viski soğuk havada yapılır ve soğuk havada içilir" derler. Ancak modern teknolojiyle nemi, ısıyı, hatta gerekli hava şartlarını yaratmak artık çok zor değil. İskoç damıtımcılar arasında bir efsane olan Jim Swan da Kavalan'da bakır imbikleriyle tipik bir İskoç viski damıtımevi kurmakla kalmamış viski için gerekli olan ortamı Taiwan sıcağında yaratmayı da başarmış. Ortaya çıkan netice ise başarılı.

Sean Connery'e dönecek olursak, James Bond rolünü oynadığı "You Only Live Twice" filminin (1967) Japonya'da geçen bir sahnesinde de 007 olarak Japon viskisi Suntory'i yudumluyordu. Yani bu filmden 30 yıl sonra niye Japon viskisi reklamında oynadığı diye kızmak aslınsa haksızlık. Zaten James Bond'un yaratıcısı Ian Fleming de aynı isimli Bond romanında 007'nin Tokyo'daki kontağı Dikko Henderson'a şunları söyletmişti: "Suntory hakkında yanılıyorsun 007, iyi bir viskidir. Ben damıtımevine gitmiştim, orada bana iyi fotoğraf çekilen yerde iyi viski yapılır demişlerdi." Doğrusunu isterseniz ben de buradaki alakayı pek çözemedim, ama olsun, biz gene de Japon viskilerine haksızlık yapmayalım.