Vahye dayalı olmayan sözler

DÜNDEN DEVAM
Okurum Recep Akgümüş’ün, “Bir yazınızda Peygamberimizin, Hz. Ali’nin üç özelliğini övdüğünü belirtmiştiniz. Bu özellikler nelerdir? Hz. Ali’yi kim veya kimler şehit etti?” şeklindeki sorusunu önceki günkü ve dünkü yazılarımda cevaplamıştım. Okurumun, “Çörek otunun ölümden başka her şeye iyi geldiğine dair bir hadis var mı?” diye bir sorusu daha vardı. Bunu da bugünkü yazımda cevaplıyorum.

Çörek otuyla ilgili bu gibi rivayetler kesinlik belirten şeyler değildir. Peygamber’e nispet edilen bu tür sözlerin ona ait olduğu çok kuşkuludur. Onun sözü olsa bile bu, vahye dayalı bir söz değildir. Peygamber belki de çevreden öğrendiği bir sözü aktarmıştır. Buna göre çörek otunun her derde deva olması gerekmez. Bu ancak deney sonucu anlaşılır. Vahiy ürünü olmayan bu söz bir deneme ürünü de olmadığına göre çörek otunun mutlaka her derde deva olması gerekmez. Belki çörek otunun yararını belirtir ki zaten her bitki yararlıdır, her bitkinin ayrı bir özelliği vardır.

Cahiz, köpeklerin öldürülmesi hakkındaki bir hadis üzerine şunları söylüyor: “Belki de Peygamber, köpek hakkındaki bu sözü, başka insanların sözü olarak anlatmıştır. Belki de o gün, böyle söylenmesi gereken bir neden ortaya çıkmıştır. Sonra insanlar bu sözü söylemeyi gerektiren nedeni bırakıp, sözü kesin bir hüküm gibi anlatmışlardır. Belki de bu sözün baş tarafı da vardı. İşiten kimse, sadece sonunu duydu. Ya da Peygamberle bazı kişiler arasında bir olay geçmişti. Peygamber de olayla ilgili olarak böyle söyledi. Bütün bu varsayımlar mümkündür.”

Hadisçiler, ağırlıklarını senet eleştirisine vermişler, içeriği akıl süzgecinden geçirmemişlerdir. Bu konuda Ahmed Emin de Tirmizi’nin rivayet ettiği şu hadisi örnek vermiştir: “Allah’ın Elçisi buyurdu: Mantar menndendir. Suyu göze şifadır. Acve cennettendir. O da zehire karşı şifadır.” Bu hadisi rivayet edenler, mantarın göz hastalığını iyi ettiğini ya da acvenin (hurma türü) panzehir olduğunu denediler mi? Hayır. Bu tür sözlerin Peygamber sözü olduğu kuşku taşıdığı gibi hükme kanıt olacak gücü de yoktur. Çünkü hüküm olması için birçok deney yapmak lazımdır ki mantarın gerçekten ilaç olup olmadığı anlaşılsın.