Sokrates’e göre ruhun ebediliği (4)

* DÜNDEN DEVAM

Öğrenci Kebes sorar: “Ruhun, bedensel şekle girmeden önce var olduğunun gayet ustaca ve yeterli biçimde ispatlandığını kabul etmeliyim. Fakat ruhun ölümden sonra da var olmaya devam ettiği hususu benim açımdan hâlâ ispatlanmış değildir (s 148). Ayrıca bazı ruhların ölümden sonra da var olmaya devam ettiklerini ve tekrar tekrar doğup öleceklerini ve ruhta onun birçok kereler doğup kalmasını sağlayacak doğal bir güç bulunduğunu kabul etsek bile yine de bu art arda doğumlardan yorulacağını ve sonunda ölümlerinin birinde artık yenik düşerek tamamen yok olacağını düşünmeden edemeyiz” (s. 148-149).

Sokrates’in cevabı: Zıt, hiçbir zaman, karşıtıyla beraber bulunmaz. Birbirine zıt olan sıcaklık ve kar bir arada bulunmaz. Sıcağın yaklaşmasıyla kar ya çekilecek ya da yok olup gidecektir. Ateş de soğuğun yaklaşmasıyla ya çekilecek ya da yok olacaktır. Soğukla ateş bir arada bulunmaz. Soğuğu alan ateş çekilir, yok olur. (s. 170). Tek sayı daima tek ismiyle çağrılır. Bir şey hem tek hem çift olmaz. Tek daima tek, çift de daima çifttir. Fakat tek ismiyle çağrılan tek şey bu değildir. Kendi özel isimleri bulunduğu halde tek diye çağrılmaları gereken başka şeyler de vardır. 3 sayısı gibi... 3 sayısı kendi adıyla (üç olarak) çağrılabileceği gibi ona tek de denilir. Aynı şekilde 2, 4 ve sayı dizisinde bu şekilde devam eden sayılara da çift denilir (s. 171).

Ateş soğuğu kabul etmez

3 sayısının formu tarafından sahip olunan şeyler, sadece sayı olarak 3 olmakla kalmayıp aynı zamanda tek de olmalıdırlar. Ve bu şeyler hiçbir zaman bu etkiyi yapan forma zıt olan formun saldırısına uğramaz. “Tek”e zıt olan çifttir. O halde çift sayının formu da asla 3’e sokulmaz. Bu durumda 3’ün, çiftten alacağı hiçbir payı yoktur. Demek ki 3 sayısı çift değildir. Aynı şekilde 2 “tek”i kabul etmediği gibi ateş de soğuğu kabul etmez. Bütün bu ve benzeri örneklerden şu genel sonuca varılır: Birbirlerini kabul etmeyen, yalnız zıtlar değil, ayrıca getirildiği şeye zıddını da beraberinde getiren hiçbir şey, getirdiği şeyin zıddını kabul etmez. 5 sayısı çift formunu kabul etmez. 5’in iki katı olan 10’un tek formunu kabul etmeyeceği gibi...

* DEVAM EDECEK