'Müşterisiz meta zayidir'

SORU: Üniversite öğrencisiyim. Ben ve bazı arkadaşlarım ders kitaplarını almak yerine onların fotokopisini çektiriyorduk. Birkaç ders kitabının fotokopisini çektirdikten sonra bundan vazgeçtim. Maddi durumum iyi olmadığı için bu yönteme başvuruyordum. Ancak içimde, yaptığımız bu işin kul hakkına gireceği kanaati doğunca bıraktım. Ders kitabının da orijinalini alamıyorum. Şimdiye kadar fotokopi çektirdiğim kitapların yazarlarından helallik almam gerekir mi? (Cemal Altınkeser)

CEVAP: Bana göre kitabı korsan bastırıp satmak haramdır, hırsızlıktır. Ama kitaptan bir bölümün fotokopisini almak, başkalarına satmamak kaydıyla haram değildir. Çünkü siz bunu okumak için yapıyorsunuz, para kazanmak için değil. Kitabın yazarı da kitabının bir bölümünün fotokopi yapılmasından rahatsız olmaz ama korsan olarak bastırılıp satılmasından rahatsız olur. Şunu da bilmenizde yarar var. Yazarlar çok para kazanmazlar. Bizde düşünsel eserlere fazla rağbet yoktur. Hikâyeye, masala, hurafeye rağbet çoktur. Şu televizyonlara baksanıza ne hurafeler anlatılıyor. Kertenkele dile getirilip fasih Arapça ile Peygamber tasdik ettiriliyor. Halk da bu yalanlara koşar adım gidiyor.

Mantık yok. Peygamber’in peygamberliği keler diye sunulan kertenkelenin tanıklığına kaldıysa işimiz dumandır. Kısacası parayı kazananlar yayınevleridir, hurafecilerdir, masalcılardır. Artık 1970’lerdeki 1980’lerdeki gibi düşünce eserlerine rağbet, yok denecek kadar azdır. Ama hikâye, masal kitaplarına ya da cehennemin ateş derecesini ayrıntılarına kadar veren hurafecilere, muskacılara, tılsımcılara, şifrecilere rağbet çoktur. Allah yardımcınız olsun. Şair, “Müşterisiz meta zayidir” demiş. Yani alıcısı olmayan mal, piyasadan çekilir.

Babaya kısas olmaz

SORU: Bakara Suresi’nin 178’inci ayeti, kısas hakkının var olduğunu söylemektedir. İstemeden yaşadığım bir olumsuzluk yüzünden kısas hakkımı kullanmadım. Aynı kişi tarafından yine zarara uğramak üzere olduğum yönünde izlenimlerim var. Ancak bu şahsa daha önceden hiç bir şey yapmadım. Ona en ufak bir zarar vermedim. Babam olan bu şahıs bana yine aynı zararı vermeye hazırlanıyor. Fakat bu sefer canım ve onurum tehlikeye girebilir. Babam tarafından bile olsa şahsıma zarar gelecek bir hareketle karşı karşıya kalırsam buna işaret edilen ayetteki gibi cevap verme hakkı var mı?

CEVAP: Baban seni dövdü ise sen de onu mu döveceksin? Dinde böyle bir şey yok. Hiçbir baba öz canından olan evladına bile bile zarar vermez. Kim bilir siz ne yaptınız ki onun nefretini kazandınız. Babaya karşı kısas olmaz. Bu konudaki cezayı ancak devlet verir. Sen babana isyan eder, ona zarar vermeye kalkarsan cennetin kokusunu alamazsın. Peygamberimiz, “Ana babaya asi olan, iki yüzlülük yapan ve kaderi inkâr eden cennetin kokusunu alamaz” buyurmuşlardır. Babana karşı kötü düşünme. Sana zarar vereceğini biliyorsan tedbirini al, o ortamdan ayrıl. Hatta yaşadığın kenti değiştir.