Kurbanın hükmü

Yarın Kurban Bayramı başlıyor. Kurban kesmek, sünnet-i ayn-i müekkede (kuvvetli sünnet)dir. Üç mezhep böyle kabul eder. Yalnız İmamı Azam’a göre yolcu olmayan zengine kurban kesmek kifayeten kuvvetli sünnettir. Hanefîlerin çoğunluğu bu kuvvetli sünnete vacip der. Kurbanın sünnet olduğu hadisle de sabittir. Muhammed ibn Sirin şöyle demiş: “Hz. Ömer’in oğlu Abdullah’a, ‘Kurban vacip mi?’ diye sordum. ‘Allah’ın Elçisi kurban kesti, ondan sonra Müslümanlar da kestiler. Bu, böylece sünnet oldu (İslâmi bir gelenek haline geldi)’ dedi.” Ebu Eyyub el-Ensari’nin “Adam kendisi ve hane halkı için bir koyun kurban keserdi. Yerler ve yedirirlerdi. Nihayet halk bununla övünür hale geldi de bu gördüğün hale geldi (insanlar kurban kesmede birbiriyle yarışır oldular)” sözü de bir aileye bir kurbanın yeterli olduğunu gösterir. Sünnet olan kurbanın hükmü, kesenlerin sevap alacağı kesmeyenlerin günahkâr olmayacağıdır.

Kurban kesilecek hayvanlar: Deve, sığır, koyun ve keçidir. Tavuk, horoz ve eti yenilen vahşi hayvanlar kurban edilmez. Devenin

5 seneliği, sığırın (öküz, inek, manda) 2 seneliği koyunla keçinin 1 seneliği veya gösterişli olan

6 aylığı kurban edilebilir.

Hayvan sağlam olmalıdır: İki veya tek gözü kör, kulaksız, kesim yerine gidemeyecek derecede hasta, cılız, topal, kuyruğunun çoğu veya meme başları kopmuş, boynuzu kemiğin beyazı görünecek kadar kırık olan hayvan kurban olmaz. Boynuzun, sadece ucundan ve siyah yerinden kırılmış olması kurbana mani değildir.

Kurban parasını hayra vermek: Kurban kesmek; nafile namaz kılmak, oruç tutmak, sadaka vermek gibi bir ibadet türüdür. Kurbanın parasını sadaka veren kimse kurban kesmiş olmaz, kurban sünnetini yapmamış olur ama başka bir ibadet yapar. Satın alınan kurban, herhangi bir sebeple bayram günlerinde kesilmediği takdirde parası sadaka verilir.

Kurbanın vakti: Kurban, bayramın ilk 3 gününde, Şafii’ye göre ise 4’üncü günün akşamına kadar kesilebilir. Kurban kesenin bunu kendi eliyle yapması mendub (güzel)dir. Ama isterse birine kestirir, kendisi de başında durur. Yahut dilerse herhangi birine vekalet verip kestirebilir. Kurbanın eti üçe bölünür. Bir payı aileye, bir payı eşe dosta, bir payı da fakirlere ayrılır.

Tehlikeden sakınmak Kur’an’ın emridir: Domuz gribi, bütün dünyayı ahtapot gibi sardı. Bayram münasebetiyle insanlar el sıkışır, sarılırlar. Bu güzel bir geleneğimizdir ama bu bayramda mümkün olduğu kadar sevgi iletişimimiz gönülden gönüle olmalı. Çünkü el sıkışmak, sarılmak hastalığın yayılmasına neden olur. Cenabı Hak, “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayınız” (Bakara: 195) buyurmaktadır.