Kur’ân-ı Kerîm ilme değer verir

* DÜNDEN DEVAM

Alak kelimesiyle 1- Meni sıvısı içinde yüzen spermlere 2- Meninin yapışkanlığına 3- Spermle döllenen yumurtanın bölünüp üreyerek bir hafta içinde fallop borusundan inip rahmin cidarına asılması durumuna (morula aşamasına) 4- Morula aşamasından sonra ceninin aldığı biçime işaret edilmiş olabilir. Ayetteki alak ile kan pıhtısı anlamı kastedilmiş ise aşılanan yumurtanın, bölünmek suretiyle meydana gelen hücrelerin verdiği kırmızı görünüme işaret edilmiş olur. Kelimede asıl anlam olarak yapışkanlık bulunduğu için insanın yapışkandan yaratılması, aşılanan yumurtanın, rahmin cidarına yapışıp üremesine işarettir. Kelimedeki ilgi, sevgi anlamı da göz önünde bulundurulursa insanın, Allah’ın sevgi ve şefkatiyle yaratıldığı, hamuruna sevgi ve şefkat katıldığı anlaşılır. Ayrıca insanın yaratılması, karşıt cinslerin birbirini çekimine, sevmesine de bağlıdır. Bu sevgi de spermin yumurtayı döllemesine yol açar. Ayrıntı için tefsirimde Kıyamet Suresi’nin son kısmına bakınız.

İnsanı bir kurtçuktan yahut kan pıhtısı görünümü veren embriyodan veya sevgi ve şefkatten yaratıp aşamadan aşamaya geçirerek geliştiren, mükemmel biçime koyan, işitici, görücü, düşünücü yapan, sonra dünyaya getirip onu öğrenime yönelten, ona bilmediği şeyleri öğrenmeyi ve kalemle yazı yazmayı ilham eden Allah’a karşı insanın kulluk etmesi gerekirken nankörlük etmesi asla yakışık almaz. İşte bunları izleyen ayetlerde, varlığını Allah’a borçlu olan insanın, O’na karşı böbürlenmesi, kendisini zengin, kendine yeterli görüp kibirlenmesi kınanmaktadır.

Adeta insan, bu ayetlerle Allah’ın yarattığı şeyleri incelemeye yöneltilmekte, bu incelemeye önce kendi yaratılışından başlamaya, öğrendiklerini yazıyla da tespit ederek ilmini geliştirmeye ve bilmediği şeyleri öğrenmeye yönlendirilmektedir ki bütün kâinat varlıklarını incelemek, maddî ve manevî ilimleri öğrenmek bu ayetin yönlendirmesi kapsamına girer. Ayette insan geneldir. Bütün insanların alaktan yaratıldığı ifade edilmiştir. Gerçi hayvanlar da alaktan yaratılır ama hitap insana olduğu için insanın yaratılışı başlangıcına işaret edilmiştir. Ta ki insan önce kendi yaratılışını düşünsün de kendisini öyle görünmez, tek birer hücreden ibaret spermle yumurtanın bileşkesi zigot durumundan şu mükemmel insan şekline getiren yüce yaratıcıya şükür ve ibadet etsin. Bu ilk beş ayet içinde “Oku” emri, iki kez yinelenmiştir. Bundan okuma yeteneğinin tekrarla oluşacağına bir tenbih olduğu gibi başkalarına tebliğ ve yazdırmak için okumak üzere ikinci bir emir de olabilir (Hak Dini 8/5951)