Soru: Alkolün her türlüsü mü yoksa sadece şarap mı haram? (Aide Baysal)

Cevap: Sarhoş eden içkilerin hepsi haramdır. Ancak Kur'ân'ın hamr dediği şarapla öteki içkiler arasında bir fark var. Şarabın bizzat kendisi necis (pis) görülmüştür. Elbiseye veya herhangi bir yere şarap dökülse kirletir, orayı yıkamak gerekir. Ama öteki içkileri içmek haram olmakla beraber şarap gibi necis değildir. Mesela kolonya içmek haram olmakla beraber temizlik için kullanmakta bir sakınca yoktur. Ayrıca üzüm dışındaki maddelerden yapılan, az miktarda alkol içeren maddeleri (bunlara nebiz denilir) sarhoş etmeyecek miktarda içmenin caiz olduğu görüşünde bulunan fakihler de vardır ki bunların başında İmam-ı Azam gelir. Bu konuda ayrıntı için "Yüce Kur'ân'ın Çağdaş Tefsiri" adlı eserimizin birinci cildinde, "Sana şaraptan ve kumardan sorarlar" (Bakara: 2\219) ayetinin tefsirine bakınız. Aynı konudan şikâyetçi olan sayın Ertuğrul Tanören'in de duygularını paylaşıyorum.

Dua bilinçli yapılmalıdır
Soru: Herhangi bir namazın son rekâtında, secdeden kalktıktan sonra hangi duayı okumalıyım? (Harun Alanoğlu)

Cevap: Namazın nasıl kılınacağını daha önceki yazılarımda izah etmiştim. Hadis kitaplarında, Hz. Peygamber'in oturuşlarda et-Tahiyyâtu'yu okuduğu rivayet edilir. Fakat gerçekten bu duanın sonunda Peygamber'in kendi kendine, "Ey Peygamber, selam sana, Allah'ın rahmeti, bollukları sana" demiş olması pek mantıklı gelmiyor. Şimdi sevgili kardeşim, namazın temel öğeleri, ayakta durmak, Kur'ân okumak, saygı için eğilmek (rükû) ve alnı yere koymaktır (secde). Bunları yapanın namazı tamamdır. Otururken siz istediğiniz duayı Türkçe okuyabilirsiniz. Gönlünüzden ne geliyorsa onu söyleyin, ne dileğiniz varsa onu isteyin. Namazınız daha mükemmel olur. Çünkü namazın asıl anlamı ve amacı duadır. Dua da bilinçli yapılmalıdır. Yüce Allah, namazda kişinin "Ne dediğini bilmesi gerektiğini" vurgulamaktadır (Nisa Suresi: 43).

Bid'at olan uygulamalar
Soru: Kuran'a ve hadislere göre bir kişi ruhunu teslim ettikten sonra, onun yakını olan biri neler yapmalıdır? (Elçin Birkan)

Cevap: Ölen kişinin yakınları önce onu yıkar, namazını kılar, defnederler. Ardından kendisinin bağışlanması için dua ederler. Hadislerde açıklanan işlem budur. Bunun dışında ölünün ardından yapılacak başka bir şey yoktur. Bu tür uygulamalar Peygamberimizin sünneti değildir. Ölünün ardından hatim okumak, mevlit okumak hep bid'atır.