B. TOROS Kirişçioğlu’nun iki sorusunu dünkü yazımda cevaplamıştım. Okurumun bugün cevaplayacağım sorusu şöyleydi: “Bir başkasına hac ibadeti için vekalet vermek uygun mu? Farz ifa edilmiş olur mu?”
CEVAP: Kişi, sağlığında bir başkasını kendi yerine bedel gönderebilir. Ama bu aslında kuşkulu bir şeydir. Çünkü ibadetler bireyseldir, kimse kimsenin yerine ibadet edemez. Diğer fıkıh okulları bedel haccı kabul ederken İmam Malik’e göre hacca gidemeyen kimsenin, başka birini yerine göndermesi gerekmez. Üç mezhebin dayandığı delil, İbn Abbas’tan rivayet edilen bir hadistir:
“Hz. Peygamber’e babasının, kendisine farz olan haccı yapamadan öldüğünü, onun yerine kendisinin haccedip edemeyeceğini soran bir kadına Allah’ın Elçisi, ‘Evet (onun yerine haccedebilirsin)’ demiştir.” Hanefi ve Malikilere göre mirasçılara, ölünün yerine haccetmek gerekmez. Şayet ölen kişi, kendi yerine haccedilmesini vasiyet edip bu iş için bir mal, para bırakmış ise vasiyeti uyarınca hacca gitmek gerekir. Eğer bir mal tayin etmemiş ise bıraktığı mirasın üçte birinden vasiyeti yerine getirilir. Kendi şehrinden birisi hacca gönderilir. Malının üçte biri o şehirden bir şahsın hacca gidip gelmesine yeterli değilse o malla hacca gidilebilecek, Mekke’ye yakın bir yerden bir kimse hacca gönderilir. Eğer malının üçte biri, hiçbir suretle hacca gitmeye yeterli değilse ölenin vasiyeti batıldır. Varisler, onu yerine getirmek zorunda değildir
Minik okurumun büyük sorusu
SORU: 13 yaşındayım. Piknikte bir köpek beni korkuttu. Babam da köpeğin kafasına taş atarak onu kovaladı. Köpeğe acıdım. Bu durumda babama karşı mı gelmiş oldum? Bu günah mı? (Şevket Can Aydın)
CEVAP: Köpeğe haksız yere taş atan babasını kızgınlıkla değil ama saygıyla uyaran çocuk sevap işlemiş olur. Çünkü hayvan hakkı insan hakkından da önceliklidir. Zira hayvan kendini savunamaz, dili yoktur, derdini anlatamaz. Onu savunan insan ve hele çocuk Allah’ın çok sevdiği kişidir. Allah, yaratıklarına acıyan kulunu ödüllendirir. Babana söyle, bir daha hayvanları incitmesin. Elbette köpek piknikte et veya yemek yiyenlerin yanına gelir. Onu taşlama yerine ona da yiyecek vermek gerekir.
