Hürmet-i Müsâheret

SORU: Bir akrabam, arkadaşının “hürmet-i musâheret”e sebep olduğunu düşündüğü için psikolojik sıkıntı yaşadığını söyledi. “Kim bir kadının fercine bakarsa o kadının annesi ve kızı kendisine haram olur” hadisini okumuş. Babasının nikâhını bozduğunu düşünüyor. Bu hadisle suçu olmayan bir kişinin nikâhı düşer mi? 12-13 yaşlarındayken merak duygusuyla bu haram bakışı yapmış. Bu soruyu cevaplamanızı rica ediyorum çünkü bu kişi gerçekten çok zor durumda. (Recep Osman Sakallıoğlu)

CEVAP: Hürmet-i musâheret, hısımlık yoluyla doğan nikâh yasağıdır. Kişinin evlendiği veya cinsellik anlamında ilişki kurduğu kadının, annesinin veya çocuklarının o kişiye haram olması, onlarla evlenme yasağıdır. Zayıf bir rivayetle haram sabit olmaz. Kadının cinsel organına bakmakla böyle bir yasağın doğacağı düşüncesi sadece
bazı fıkıhçıların görüşüdür. Bunun haram olacağına dair Kur’ân’da bir hüküm olmadığı gibi bu husus, bütün İslâm bilginlerinin oybirliğiyle kabullendikleri bir görüş de değildir. O hadis sağlam değildir. Çünkü baktığım sağlam kaynaklarda bulamadım.

Kaldı ki, 12-13 yaşlarındaki çocuk din hükümleriyle yükümlü değildir. İnsan ancak 15 yaşında, İmamı Azam’a göre 18 yaşında yükümlü (mükellef) olur. İşte o zaman yaptıklarından sorumludur. Çocukken bunu yapmış olması, ileride o kadının kızıyla evlenmesine engel olmaz. Ancak fiilen evlendiği kadının kızı kendisine haram olur.
Çünkü o, kendisinin üvey kızıdır.

Babasının nikâhı bozulmaz

Bu kişi, babasının nikâhını nasıl bozuyor? Yoksa o kadın üvey annesi miydi? Öyle olsa bile babasının nikâhı niye bozulsun? Babası boşamış bile olsa üvey anneyle evlenmek haramdır. Bu konu, Hanefilerle Medineliler arasında tartışma konusudur. Ebu Hanife’ye göre evlendiği kadınla henüz birleşmeden o kadının annesiyle evlenirse anneyle olan nikâhı geçersizdir ama kadının kızıyla olan nikâhı sürer. Anneyle birleştiği takdirde anne de kız da adama haramdır. Keza zina ettiği kızın annesiyle de birleşirse hem kız hem anne adama haram olur. Medinelilere göre zina etmiş olduğu kadının kızıyla evlenmek caizdir. Fakat kızla evlendikten sonra annesiyle de evlenmek haramdır. Bu takdirde anne de kız da adama haram olur. Evlendiği kızın annesiyle zina etmesi, kızla olan nikâhı da düşürür. Fıkıhçıların bu konuda görüşleri değişiktir. Hanefiler şehvetle bakmanın da hürmet-i musâheret (evlenme dolayısıyla haramlık) doğuracağını söylerken Hanbelilere göre sadece bakmakla böyle bir yasak doğmaz. Fiilen birleşmek gerekir.