SORU: İkindi ve yatsı namazlarının ilk
4 rekâtında 2. rekât sonunda oturduğumuzda ettehiyat ve salli ala+salli barikler, 3. rekâtta subhaneke+besmele+fatiha+sure, 4. rekâtta besmele+fatiha+sure okunması gerektiğini,
4 rekât farzlarda birinci oturduğumuzda sadece ettehiyyatu, 3. ve 4. rekâtlarda sadece besmele+fatiha okunması gerektiğini namaz hocası kitaplarında okudum. Sanki sünnetlerde daha fazla, farzlarda daha az sure ve dua okuyoruz gibi geliyor bana. Bu durumu açıklar mısınız? (Mehmet Gökçen)
CEVAP: Hz. Peygamber sünnet namazları ikişer ikişer kılardı. Her iki rekâtın sonunda duaları okur, selam verirdi. Tabii onun, namazda kendisine salat okuması, “Allahım, Muhammed’e salat et” demesi makul değildir. O, oturuşlarda çeşitli dualar etmiştir. Özellikle ikindi ve yatsının sünnet namazlarını ikişer ikişer kılmak sünnettir. 4 rekât kılanlar da ilk 2 rekât sonunda duaları okuyunca sanki 2 rekâtta bir selam vermiş olurlar. Tabii dualar okununca geriye sadece selam vermek kalıyor.
Selam vermeden kalkanlar yeni bir 2 rekâta başladıklarından dolayı subhaneke okurlar. Ama öğlenin ilk sünneti kimi rivayetlere göre Peygamber tarafından 4 rekât kılınmıştır. Bunun için bu sünnetin ilk oturuşu farzın oturuşu gibidir. Ama ikişer kılmak daha efdaldir. Farzlara gelince bunlar da vaktiyle ikişer rekâttı. Fakat Medine döneminin ortalarında öğle, ikindi ve yatsının farzları dörder kılınmaya başlanmıştır. Kur’ân’da geçmeyen bu namazlar Peygamberimizin ictihadıyla sabittir. Peygamberimiz bunları böyle kıldırmıştır. Ama asıl Kur’ân’da emredilen gece namazları (akşam, gecenin ortasındaki teheccüd ve sabah namazları) 2 rekâtlıdır. Sadece akşam 3 rekâtlı kılınmıştır. Namazların ikişer rekâtlı olduğu, Nisa Suresi’nin 102. ayetinden anlaşılmaktadır.
Peygamberin bildirisi
SORU: Bir yazınızda imama uyularak kılınan namazlarda cemaatin, içinden Fatiha Suresi’ni de okuyabileceğini belirtmiştiniz. Ancak gittiğim caminin hocası imama uyulduğunda Fatiha ve ek surenin cemaatçe içinden okunmaması gerektiği, bunu sadece Şafii mezhebinden olanların yaptığını, Hanefilerin yapmaması gerektiğini söyledi. Bu görüşlerden hangisi doğru? (Attila Kanat)
CEVAP: Hanefi mezhebinin görüşü hocanın dediği gibidir. Ama Peygamberimizin açık ve kesin sözü var: “Fatiha’yı okumayanın namazı olmaz.” Ben bir mezhep görüşünü değil, Peygamber’in bildirisini yazdım. Zaten bir mezhep bağımlısı değilim. Ayrıca cemaatin Fatiha’yı içinden okuması gerektiği hususu sadece Şafiilere özgü bir şey değildir. Hanbeliler de aynı görüştedir. İmam sesli olarak Fatiha’yı okur, biraz susar ki cemaat de içinden okusun. Daha sonra imam ek sure veya ayeti okur.
