Cumayı farz kılan ayet geneldir

SORU: Yaşadığım bir olayı sizinle ve okuyucularınızla paylaşmak istiyorum: Kocatepe Camii’ne cuma namazına gittim. Abdesthanede bir bayan kardeşimiz, “Buraya geldim ama ne yapacağım, ne kılacağım bilmiyorum” dedi. Ben de ezandan sonra cumanın 4 rekât ilk sünnetini kılacağını, daha sonra cuma hutbesini dinleyeceğini, hutbeden sonra hocanın 2 rekât cumanın farzını kıldıracağını söyledim. Sonra da 4 rekât cumanın son sünnetini kılacağını anlattım. Orada bulunan genç bir bayan, öğle namazının farz ve sünnetlerini de kılması gerektiğini söyledi. Ben cuma kıldığı için öğle namazının kılınmayacağını söyledim. O ısrar etti.

24 yaşımda hacı oldum. Geçtiğimiz Ramazan ayında umre yaptım. Orada diğer Müslüman kardeşlerimiz sadece 2 rekât cumanın farzını kılıp gidiyorlar. Ancak Türkler ve Pakistanlılar sünnetleri kılıyor. Hocam size sorum şu: Cuma namazı nasıl kılınır? (Serpil Erkan)

Farzdan önce hutbe okunur

CEVAP: Cuma namazı toplulukça kılınan namazdır. Cuma günü öğle namazı yerine “Cuma namazı” kılınır. Cuma namazı, 2 rekâttan ibaret bir farzdır. Farzdan önce hutbe okunur. 4 rekât ilk, 2 rekât da son sünneti vardır.

İlmihal kitaplarında cumanın son sünnetinin 4 rekât olduğu yazılıdır. Ama hadis mecmualarında Hz. Peygamber’in cumanın farzından sonra 2 rekât kıldığında ittifak vardır. Cuma namazı kılınabilmek için ne kadar cemaatin bulunması hakkında mezhep imamları arasında hayli ihtilaf vardır. Kimine göre imam dahil 2 kişi, kimine göre imam dahil 3 kişi, kimine göre imam dahil 4 kişi, kimine göre 7 kişi, kimine göre 9 kişi, kimine göre 12 kişi, kimine göre 13 kişi, kimine göre 20 kişi, 30 kişi, 40 kişi, 50 kişi, 80 kişi, kimine göre de büyük bir kalabalık gerekir. Belli bir sayı şart değildir. Bir köy sakinleri kadar kalabalık bulunmalıdır. Öyle 3-4 dört kişiyle olmaz. Ebu Hanife’ye göre imam dahil 4 kişi olmalıdır (Ruhul-Meani: 28/102).

Aşırıların görüşleri battı gitti

Özetle: Cuma namazı 2 rekâttır. Hutbeden önce 4 rekât sünneti vardır. İbn Mace’nin rivayetinde Peygamber, cumanın farzından (ve hutbeden) önce 4 rekât kılardı. Abdullah ibn Ömer de Peygamber’in, cumayı kıldıktan sonra evine gittiğini ve evinde 2 rekât kıldığını rivayet etmiştir. Demek ki cumanın farzından önce

4, farzından sonra da 2 rekât sünnet vardır. Fakat ayette emredilen, farz namazdır. Son zamanlarda, “İslâm’ın hükümleriyle idare edilmeyen yerlerde cuma namazı kılınmaz” diyerek cuma namazlarını boykot eden bazı aşırılar görüldü ama artık o düşünce battı gitti. Cumayı farz kılan ayet geneldir. Cuma namazının kılınmasını, İslâm’ın hükümlerinin uygulanması şartına bağlamamıştır.

* DEVAM EDECEK