Bakara 25’inci ayetin tefsiri (2)

* DÜNDEN DEVAM

Cennetteki nimetlerin mahiyeti başkadır. Çünkü onlar saf nimettir, dünyadakilerin hakikatidir. Dünyadaki meyveler, onların gölgesi durumundadır. O meyveler, insanın hakikatine verilmektedir. O bahçeleri ve meyveleri, insanın amelleri yapmıştır. Daha doğrusu insanın amelleri, ahirette o şekli almıştır. Aynı zamanda orada inananlara, tertemiz eşler vardır. O güzel kızlarda, dünyadaki kadınlarda olduğu gibi âdet görme ve lohusalık yoktur. Ahlakları da en yüksek ahlaktır. Onlar gerek maddeten, gerek manen tertemiz eşlerdir. İşte müminler bu zevk ve nimet içinde birkaç gün değil sürekli kalacaklardır. Ayette geçen “khlûd”, hulûd kökünden fail ismidir. Mutezileye göre hulûd, sonsuzca kalmaktır. Fakat ehli sünnet âlimlerine göre hulûd, sürekli kalmaktır ama sonsuzluk şart değildir. Uzun zaman kalıcı olmaya hulûd denir. Gerçekte hulûd, hem uzun zaman için hem de sonsuzluk için kullanılır.

Yaşlandığı halde saçları ağarmayan, dişleri dökülmeyen kimseye “muhlid” dendiği gibi uzun zamana dayanan kayalara, taşlara da havâlid (ölümsüzler) denir. Cennet nimetlerinin bir gün sona erebileceği düşüncesini silmek için ayette cennetliklerin, orada hâlid oldukları belirtilmektedir. Sözgeliminden burada hulûdun, sonsuzluk manasında kullanıldığı anlaşılır. Nitekim Beyyine Suresi’nin son ayetinde hulûd, bir de tam sonsuzluk anlamını veren “ebed” ile pekiştirilerek cennetliklerin orada ebedi kalacakları bildirilmiştir. Kur’ân neyi ve nasıl bildirirse öyle inanmak, onun ötesine akıl yürütmelerle dalmamak gerekir. Çünkü kesin bir sonuca ulaşmak mümkün değildir. Allah dilediğini, dilediği biçimde yaratmaya kadirdir.

Dayanışmaya teşvik

SORU: Allah’a borç vermenin anlamı nedir? Varlığını Allah’a borçlu olan ben Allah’a nasıl borç verebilirim? (Nilgün Tumlu)

CEVAP: Allah’a borç vermek, Allah için yapılan bir işe yardım etmek, mesela bir cami için, bir köprü için, dinin ve bilimin öğretileceği bir okul için para vermek, fukaraya yardım etmek Allah’a borç vermek gibidir. Allah, kendisi için verilen bu yardımları, kendisine verilmiş borç kabul eder ve bu verilenin karşılığını kat kat öder. Ayetin amacı toplumsal işlere yardıma, dayanışmaya teşviktir.