Süreç iyi gidiyor ama hep iyi gideceğinin garantisi yok

Son günlerde sık sık yeni İmralı süreci üzerine aynı soruya muhatap oluyorum: Nasıl gidiyor? Cevabım tereddütsüz ve kısa: İyi gidiyor. Tabii ki benim “iyi gidiyor” dememle her şey bitmiyor. Çünkü Türkiye çok köklü ve boyutlu, kangren olmuş bir sorunu çözmeye çalışıyor. Her olumlu gelişmeyi birçok olumsuz durum kolaylıkla gölgeleyebiliyor. Nitekim geleneksel ve sosyal medyada sık sık olumsuzlukların altı çiziliyor ve iyimserlik yerine kötümserlik aşılanıyor.

Bu yazıda, öne çıkan (çıkarılan) üç soruyu ele almak istiyorum.

1- Öcalan Kürtleri layıkıyla temsil edebilecek mi?

Bazı meslektaşlarımız Diyarbakır başta olmak üzere Güneydoğu’da Kürtlerin nabzını tuttu ve orada giderek yaygınlaşan şu kaygıyı aktardı: Ya Abdullah Öcalan devletle görüşmelerinde Kürtlerin beklentilerinin gerisinde kalırsa?

Kürtlerdeki bu kaygıyı, sürecin daha ilk günlerinde “devlet Öcalan’ı kullanıp atacak mı?” gibi kışkırtıcı bir başlıkta dile getirip tartışmıştık. (http://rusencakir.com/Devlet-Ocalani-kullanip-atacak-mi/1913) Şunu akılda tutmak lazım: Kürtlerin bu tür kaygıları Öcalan’a değil, esas olarak Erdoğan’a, yani devlete güvensizlikten kaynaklanıyor. Erdoğan’ın başkanlık sistemini getirmek için Öcalan’ı, dolayısıyla Kürtleri kullanma ihtimalinin BDP üst yönetimini de kaygılandırdığını Selahattin Demirtaş’ın dünkü grup konuşmasında da gördük.

Bu kaygıların sebepsiz olmadığının farkındayım ama bugüne kadar yaşananlar ve bundan sonra yaşanması beklenenler ışığında bunların çok da anlamlı olmadığını kavrayacağımız kanısındayım. Çünkü:

- Yeni İmralı süreci, Erdoğan’ın başkanlık hayallerinin ötesinde, hayati bir zorunluluk nedeniyle başlatıldı. Çok kısa ve sert bir şekilde söyleyecek olursak, Erdoğan’ı başkan yapmanın değil Türkiye’yi bölünmenin kıyısından döndürmenin sürecini yaşamaktayız. Eğer Türkiye bu badireyi de atlatırsa, buradan güçlü çıkacak olan Erdoğan’ın başkanlık şansını deneyip denemeyeceğini ayrıca görürüz. Ama günümüzün asıl sorusu ve sorunu bu değil.

- Öcalan, devletin istediği gibi kullanıp atacağı bir kişi olsaydı bugüne kadar çoktan kullanılıp bir kenara atılmıştı.

- Öcalan’ın devletle pazarlık çıtasını alçak tutması, “demokratik özerklik”, “genel af” gibi kritik kavramları telaffuz etmekten kaçınması, üzerinde fırtına kopartılacak şeyler değil. Hatta tam tersi bile söylenebilir.

- Öcalan’ın Türk kamuoyunun kaygı ve hassasiyetlerini gözeten tutumunu olumlamak yerine buradan hareketle Kürt kamuoyunda bazı kaygı ve kuşkular üretmeye çalışanlar var ve bunların bazıları normal şartlarda PKK, Öcalan, hatta yer yer Kürt düşmanı bilinen kişiler.

2- BDP süreçte etkili bir rol oynayabilecek mi?

Dün Selahattin Demirtaş’ın konuşmasında, BDP’nin nihayet bu sürece etkili bir şekilde dâhil olacağının işaretlerini aldım. “İmralı’ya kim gidecek?” tartışmalarının o kadar uzamış olmasında BDP’lilerin AKP’ye güven duymamalarının dışında, hem sürece tam olarak inanmamaları, hem de süreçte kendilerinin nasıl bir işleve sahip olacaklarını kestirememeleri etkili olmuştu. Son İmralı ziyaretinin ardından bu sorunların hızla ve büyük ölçüde çözülmekte olduğunu görüyoruz. Öyle ki BDP’nin fazla öne çıkması süreci tehlikeye sokabilir. Eğer hükümet süreci kamuoyuna aktarmayı Erdoğan’ın salı konuşmaları ve medyada yazdırılan bazı haber ve yorumlarla sınırlı tutmayı sürdürürse, Kürt siyasi hareketinin öncülüğündeki bir süreç algısıyla karşı karşıya kalabiliriz. Kısacası iktidar partisi, tüm kadroları ve teşkilatıyla bu sürece açık bir şekilde sahip çıkmak zorunda.

3- CHP sürece dâhil olmayacak mı?

Türkiye’ye barışı AKP ile BDP’nin birlikte getireceğini düşünenler aldanır. Sürecin başarısı için bu iki parti şart, ancak yanlarına bir şekilde CHP’yi, en azından bu partinin bir bölümünü almaları zorunlu. Dün Meclis’te Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nu dinleyince bu buluşmanın pek de mümkün olmadığı sonucuna varabiliriz. Peki bu sorun aşılabilir mi? Aşılırsa nasıl aşılır? Açıkçası bu soruların cevabını bilmiyorum. Ama yeni İmralı sürecinin başarısızlığını arzulayan iç ve dış odakların önümüzdeki günlerde en çok CHP üzerine yatırım yapacaklarını rahatlıkla söyleyebilirim.

Sonuç olarak süreç iyi gidiyor ama hep böyle gideceğinin garantisi yok.