Korkunun Ecele Faydası Yok

Elimde bir kitap var, adı ‘Tılsım’. Pegasus Yayınevi, mürekkebi kurumadan adresime ulaştırmış, sağ olsunlar. Kitabı okurken farklı yerlere gidip geldim.

Elbette kitabın yazarı Şilili Roberto Bolano’nun yarattığı büyülü dünyanın bunda etkisi çok büyük.

Şili’de, Santiago’da doğduktan sonra farklı kentlerde, Meksika’da, farklı işlerde, şiirler ve diktatör Pinochet karşıtı direnişler arasında mekik dokuyan Bolano, nazımdan düzyazıya geçtiğinde tüm bu yaşanmışlıkları satırlarına taşımayı başarmış bir yazar olarak karşımıza çıkmıştı. 1990’lı yıllarda ulaştığı ün, öldükten sonra da peşini bırakmadı, ödüller ödülleri takip etti.

Özgün adı Amuleto olan ve Tılsım adıyla dilimize aktarılan bu kitap 90’lı yıllarda okurla buluşmuş. Bolano, bu yapıtında 2 Ekim 1968’de Tlatelolco Meydanı’ndaki olimpiyat ve hükümet karşıtı protestolardan yola çıkmış.

Meksika Ordusu’nun, başta lise ve üniversite öğrencileri olmak üzere meydandaki tüm halka ateş açıp sayısız insanın ölmesine yol açmasıyla olaylar şiddetlenmiş ve gittikçe alevlenen gerginlik sonucunda Meksika Ordusu üniversiteyi işgal etme hakkını kendinde görmüştü. Peki.

Gelelim kitaptaki kahramanımız Auxilio Lacouture’ye. Asıl adı Alcira Soust Scaffo olan bu genç kadın, işgal sırasında Felsefe ve Edebiyat Fakültesi’nin tuvaletinde sıkışıp kalmış ve tam sekiz, evet tam sekiz gün boyunca korkudan dışarıya çıkamamış Uruguaylı bir pedagogdu.

Gelelim asıl öyküye!

Bolano, bizzat tanışma ve konuşma şansı bulduğu bu kadının öyküsünü anlatıyor bize. Onca zaman tuvalette saklanan bir kadının delilik ve şiirsellik arasında gidip gelen öyküsü bu. Korkunun, cesaretin ve direnişin öyküsü.

Yapıtı dilimize kazandıran Zeynep Heyzen Ateş ‘Tılsım Kullanma Kılavuzu’ diye bir giriş yazmış kitabın başına. Orada ‘Neden Tılsım?’ sorusuna Bolano’nun verdiği cevabı da bizlerle paylaşmış: ‘Tarih, tarihçiler tarafından iğfal edildiğinde gerçekleri anlatmak sanatçılara düşer.’

Gel de hak verme...

Ateş, bu kanlı gösterilerden sonra Tlatelolco sokaklarındaki kanların yıkanmasına ve hiçbir şey yokmuşçasına 1968 Yaz Olimpiyat Oyunları’nın başlamasına da dikkatimizi çekmiş.

Kaçırmayın, okuyun bu kitabı.