Ülkemizin tartışmaya en açık konularından bir tanesi, kamu kurumlarının zarar etmesi.Türkiye Cumhuriyeti kimliği taşıyor ve verginizi veriyorsanız tüm kamu kurumlarının zararı da sizi ilgilendirir, karı da! Çünkü bu kurumlar zarar ettikçe sizin ödeyeceğiniz vergi artacak, kar ettikçe düşecektir. Ancak bazı kamu kurumlarının zarar etmesi veya bürokrasi diliyle açık vermesi toplumun yararına olabilir. Nasıl mı, hemen anlatalım.
GELİRLERİN GİDERLERİ AŞMASI!
Sosyal Güvenlik Kurumu her yıl mali tablolara ilişkin faaliyet raporu yayınlamaktadır. Bu tabloda kurumun nereden ne aldığı, nereye ne ödediği kalem kalem belirtilmektedir. Merak edenler tabloya buradan erişebilir. Yayınlanan faaliyet raporuna göre 2021 yılı içerisinde SGK’nın 633 Milyar TL geliri olmuş. Aynı zamanda kurum 2021 yılı içerisinde 654 Milyar TL gideri olmuş.
Gelir ve gider rakamlarına baktığımızda kurumun zarar ettiğini açıkça anlayabiliriz, ancak buna zarar diyebilir miyiz? Bir saniye! Sosyal devletler, sigorta kurumlarının kar etmesini ve gelir getirmesini beklemezler. Çünkü oradan kazanç sağlıyorsanız sizin sosyal devlet statünüz kalmaz.
Ayrıca SGK’nın yıl içerisindeki bütçesi de önceden kestirilemez, çünkü iş kazasını da SGK karşılıyor, Ahmet’in sakat doğan kızının tedavi masraflarını da SGK karşılıyor, hudutta şehit düşen askerimizin yakınlarına da SGK aylık bağlıyor, trafik kazasına da SGK bakıyor. Haliyle bu bütçeyi yıl içerisindeki kaza oranı etkiliyor, doğum oranı etkiliyor, işsizlik etkiliyor, salgın hastalık etkiliyor, etkiliyor da etkiliyor. Şimdi gelelim detaylara.
SGK, SADECE EVİNİZDE YEMEK YAPMIYOR!
Sosyal Güvenlik Kurumu, başlıkta da belirttiğimiz gibi sadece gelip size yemek yapmıyor. Aslında yatarak olduğunuz tedaviler de onu da yapıyor da neyse. Gelelim faaliyet raporunun detaylarına, yazımızın bu bölümünde geçmeden aklınızda ‘kurumun gerçekten kar etmesi mümkün değil, hatta zarar etmesi halk için daha iyi gibi!’ diyebilirsiniz. Böyle düşünmüyorsanız okumaya devam.
Kurum 2021 yılı içerisinde 177 Milyar TL sağlık harcaması gerçekleştirmiş. 2020 Yılında başımıza gelen Covid-19 belasıyla gerçekten muazzam bir mücadele gerçekleştirdik. Bazı ülkelerde ücretli olarak sunulan PCR testleri tüm kamu sağlık kuruluşlarında ücretsiz bir şekilde sunulmuştu. Bunların maliyetleri bir kenarda dursun, testi pozitif çıkan çalışanların rapor ödemeleri de ayrı bir yük getirmiş oldu.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarihinde ilk defa bir yıl içerisinde 13 Milyar TL rapor ödemesi yaptı. Test kiti, rapor ödemeleri ve diğer sağlık harcamalarının maliyeti yıl içerisinde 30 Milyar TL’yi geçmiş oldu.
Kurum bu sağlık harcamalarının yanında 13,5 milyon emekli vatandaşa da emekli maaşı ödüyor. 2021 yılı içerisinde emeklilere ödenen tutar 406 Milyar TL’yi geçmiş oldu. Kurum, bunun yanında faaliyetlerine kesintisiz devam ediyor ve e-devlete entegre uygulamalar geliştirerek bürokrasinin azaltılmasına da katkı sağlıyor. Bu ne demek diye düşünecek olursanız, artık emekli aylıklarınız 90 günde değil 30 gün içerisinde sonuçlandırılıyor.
Tüm bu tabloların yanında kurumun tahsilat sıkıntısının da olduğunu belirtmek gerekir, pandemi dolayısıyla ödenmeyen Bağkur ve işveren prim borçları yine istenmeyen boyutlara ulaşmış durumda. Son çıkan yapılandırmadan faydalanan mükelleflerin de yapılandırmasının yarısından çoğu bozulmuş halde.
ÇALIŞANIMIZ AZ, EMEKLİMİZ FAZLA!
Mali tablosu düzgün, bilançosu zarar etmeyen ülkelerin raporlarını incelediğimizde her 4 veya 5 çalışanın bir emekliye baktığı görülmektedir. SGK’nın yayınlamış olduğu faaliyet raporuna göre ülkemizde kayıtlı 24.745,149 aktif sigortalı bulunmaktadır. Bunların 18.399,864’ü 4/a’lı (SSK), 3.156,745’i 4/b’li (Bağkur), 3.188,540’ı ise 4/c’li (Memur).
Bunların yanında emekli sayımız ise 12 milyon 847 bin 135, ülkemizde her 1,92 çalışan bir emekliye tekabül etmektedir. SGK’nın faaliyet raporunda yer alan rakamsal verilerde en fazla ücret çıkışının emekli maaş ödemelerine yapıldığı görülmektedir. SGK’nın girişimcilere ve istihdama katkı sağlayan işletmelere sağladığı teşvik tutarı ise 66 Milyar TL’yi geçmektedir.
Faaliyet raporlarındaki kalemleri detaylı olarak incelediğimizde Sosyal Güvenlik Kurumunun sürdürülebilir hizmet anlayışının yanında mucize gerçekleştirdiği ortada. Şikayet vardır, yetemediği ulaşamadığı mutlaka vardır ama söz konusu koşullarda hizmette elinden gelenin en iyisini yapanı tebrik etmekte lazım.
