Mart 2002’de kurulan İşsizlik Sigortası Fonu’nun büyüklüğü geçen ay itibarıyla 106 milyar lira büyüklüğe ulaştı. Fona, Mart 2002’den bu yılın mart sonuna kadar 8 milyon 249 bin 628 kişi başvurdu. Bunlar arasında, fondan yararlanma şartlarını karşılayan 5 milyon 328 bin 571 kişiye 15 yılda toplam 15 milyar 502 milyon 487 bin 525 lira ödeme yapıldı. Bu yılın ocak ayında 158 bin 46, şubat ayında 109 bin 237 kişinin müracaat ettiği fona, mart ayında 110 bin 517 kişi başvurdu. Fondan geçen ay 490 bin 318 kişiye toplam 387 milyon 770 bin 334 lira ödendi.
Peki hangi hallerde işsizlik maaşına hak kazanılır, nasıl hesaplanır ve hangi şartlar altında kesilir sorularına cevap arayalım.
Kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler; hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR birimine doğrudan veya elektronik ortamda (www.iskur.gov.tr) başvurarak iş almaya hazır olduğunu bildirmek koşulu ile işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlandırılmaktadır.
Hizmet akitleri 4447/51 inci madde kapsamında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte; Hastalık, Ücretsiz izin, Disiplin cezası, Gözaltına alınma, Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali, Kısmi istihdam, Grev, Lokavt, Genel hayatı etkileyen olaylar, ekonomik kriz, doğal afet, nedenleriyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmamaktadır.
Kaç para maaş alırım?
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçememektedir. İşsizlik maaşı iş akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde;
* 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün(6 ay)
* 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün (8 ay)
* 1080 gün ve fazlası sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün (10 ay)
Yukarıda belirtilen süreleri tamamlamanız halinde işsizlik maaşınız otomatik olarak kesilecektir. Yukarıda belirtilen sürelerde, İŞKUR aracılığı ile yada kendi imkanlarınızla iş bulmanız halinde işsizlik ödeneğiniz durdurulur.
İŞKUR, işsizlik ödeneği aldığınız süreler boyunca sizin mesleğinize, ikametinize ve sağlığınıza uygun işler bulmakla ve sizde o işyerleri ile görüşmekle yükümlüsünüzdür.
İŞKUR, size uygun işi bulur da siz reddederseniz işsizlik maaşınızı da reddetmiş olursunuz. Yani personel müdürü iseniz ve size önerilen iş pozisyonuyla ilgili tüm koşullar uyumlu ise belirtilen işi kabul etmemeniz halinde işsizlik maaşınız kesilir.
İŞKUR’a kayıtlı yaklaşık 4 milyon işsiz bulunmakta, 7-8 milyon civarında da istihdam açığı mevcut. Hükümetin istihdamı arttırmaya yönelik işverenlere yapmış olduğu teşvik paketleri son 3 aylık döneme baktığımızda oldukça başarılı işliyor. Ancak elmayla armutu birbirine karıştıranlar çalışanların da akıllarını karıştırmaktan öteye gitmiyor. Birçok yayın organında ‘İstifa edene işsizlik maaşı’ manşetlerini görmeyenlerimiz kalmamıştır ki istihdam seferberliğinde sizce bu ne kadar inandırıcı? Elinde ki işsiz sayısını düşürmeye var gücüyle çalışan İŞKUR’un, istifa edene de işsizlik maaşı ödeyeceği tam bir hayal ürünü...
