‘Bizim evimizi de kontrol edin’ diyen kalmadı: Çok korktuk çabuk unuttuk
Bugün 1999 Marmara depreminin yıldönümü... En son 6 Şubat depreminde bu korkuyu hatırlayıp sonra yine unuttuk. İstanbul’da mart ayında günde 28 bin kişi ‘Gelin bizim evimize de bakın’ diyerek belediyeye başvururken, bu sayı iki haneli rakamlara düştü. Dönüşüm kapsamında yıkılan bir binada çürük inşaat malzemelerini gösteren Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu da 2012 yılından bu yana 60 bin konutu dönüştürdüklerini, dönüşmesi gereken konut sayısının ise 92 bin 200 civarında olduğunu söyledi.
6 Şubat’ta yaşanan ve 11 ili etkileyen büyük deprem sonrası, 1 milyon 200 bin yapının bulunduğu İstanbul’da depremler sonrası vatandaşların ‘pik’ yapan dönüşüm talebi, deprem unutulunca dibe vurdu. Hürriyet’e konuşan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, 6 Şubat sonrası İstanbul’da kendilerine yoğun bir talep geldiğini ancak son günlerde bu durumun tersinin döndüğünü söyledi. Gökçe yaşanan süreci şöyle anlattı:
22 BİNDEN DÜŞTÜ
Hürriyet'ten Fatma Aksu'nun haberine göre; “İBB olarak, 2020 yılından bu yana, 1999 öncesi yapılan binalarda hızlı tarama ile inceleme yapmaya çalışıyoruz. 6 Şubat depremi öncesi gittiğimiz 107 bin binadan 75 bini aşkınında yaşayanlar bina taramasına izin vermedi. Sadece 30 bine yakını bizi inceleme yapmak üzere binasına kabul etmişti. 6 Şubat depremi olduktan sonra vatandaşta bu hassasiyet arttı ve ilk 2 ayda 160 bine yakın binadan ‘Bizi inceleyin’ diye müracaat aldık. İstanbul’da, 1 milyon 200 bin binadan yaklaşık yüzde 10’u bize inceleme başvurusunda bulundu. Yani 2 yıl boyunca bizzat inceleme için gittimizden çok daha fazla binadan başvuru aldık. Bir başka deyişle, 2 ayda 2 yılı aşkın süredeki talepten fazlasına ulaştık. Şubat ayında günde binlerce başvuru aldık. 22 bin başvuruyu ise sadece bir günde aldık. Fakat mart ayından sonra bu başvurular, dramatik bir şekilde azalmaya başladı. Depremin sıcaklığı geçtikten sonra, başvuru sayısı, önce günde binlere ardından 500’lere düşmeye başladı. Mayıs ayı itibarıyla da vatandaşın bu konudaki hassasiyeti neredeyse kayboldu ve günlük başvuru sayısı 3 hanelere düştü.
‘METREKAREM AZALMASIN’
Depremin ilk günlerinde vatandaş ‘Dairem küçülsün, yardımcı olun, KİPTAŞ girsin’ derken, şimdi ‘Mal canın yongası metrekarem azalmasın’ demeye başladı. Bir an önce evinin dönüşümünü isteyen vatandaş depremi unuttu ve ‘Niye küçülsün! Küçülmeden dönüşsün’ diyerek 1 metrekarenin hesabını yapar hale geldi. Ayrıca, evini dönüştürme çabası içine girdiğinde maliyetin, 6 Şubat öncesine göre yaklaşık 3’e katlandığını görünce dönüşüm fikrinden de vazgeçiyor. Bu da önemli bir sorun.”
Gökçe’nin verdiği rakamlara göre, İstanbul’da mart ayında denetim talebiyle başvuranların sayısı günde 28 bin 430 iken, bu sayı nisan ayında 2 bin 500’e, mayısta ise bin 300’e düştü. Şu anda başvuru sayısı 3 haneli hatta bazı günlerde 2 haneli rakamlarda kalıyor.
ESENLER’DE ‘HAYAT KURTARAN DÖNÜŞÜM’
Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu, Marmara Depremi’nin 24’üncü yıldönümünde, ilçedeki kentsel dönüşüm projelerini anlatmak için ‘Hayat Kurtaran Dönüşüm’ konulu basın toplantısı düzenledi. Göksu, Esenler Belediyesi olarak 2012 yılından bu yana maliyeti yaklaşık 15 milyar lirayı bulan, bakanlık ve İBB ile birlikte 60 bin konutu dönüştürdüklerini, dönüşmesi gereken konut sayısının ise 92 bin 200 civarında olduğunu belirterek en acil dönüştürmeleri gereken konut sayısının da 16 bin olduğunu açıkladı.
6 MAHALLEDE DÖNÜŞÜM
Kentsel dönüşüm planına alınan 6 mahalleden biri olan Oruçgazi Mahallesi’ndeki yıkımı basın mensuplarıyla birlikte izleyen Göksu, “Kentsel dönüşüm bir hayat meselesi” diyerek, “6 Şubat sonrası, ‘Evimizi kontrol edin’ diyerek bize günlük müracaat edenler binlerle ifade ediliyordu. Ancak şimdi bu sayı 10’ların altına düştü. Ancak bizim sorumluluğumuz şehri depreme güçlü şekilde yeniden imar etmek. Kentsel dönüşüm, doğru ikna, doğru iletişim ve rızayla yapılmalı. Bu binaların ömrü olduğunu anlatmamız, vatandaşın da buna inanması lazım” uyarısında bulundu.
VATANDAŞIN RIZASI ŞART
Toplumsal aklın inşası için belediyelerin çok önemli bir görev üstlenmesi gerektiğini belirten Göksu, “Evini dönüştürmek isteyene ne yapması gerektiğini bıkmadan usanmadan tekrar tekrar anlatacağız. Dönüşüm için vatandaşın rızası şart. Esenler Belediyesi olarak 2014 yılından beri 2405 konut yaptık” dedi.
1537 DAVA
Göksu, İstanbul’da yapılan kentsel dönüşüm projelerini durdurmak için 12’si Esenler’de olmak üzere İstanbul’da toplam 1537 dava açıldığını, bu davalardan yüzde 60’ının İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Şehir Plancıları Odası tarafından açıldığını söyledi.
DENİZ KABUKLARI
Kentsel dönüşüm planına alınan 6 mahalleden biri olan Oruçgazi Mahallesi’ndeki yıkımı basın mensuplarıyla birlikte yerinde izleyen Göksu, yıkımı gerçekleşen bir binanın kolonundaki deniz kabuklarının içinde bulunduğu kumla yapılan betonu ve demirleri göstererek dönüşümün önemini anlattı.
BÜYÜK ACININ 24’ÜNCÜ YILI
17 Ağustos 1999’da Marmara’da büyük yıkıma yol açan depremin üzerinden tam 24 yıl geçti. Adapazarı ile Kocaeli’nin Gölcük ilçesi ve Yalova’da binlerce binayı yıkan depremde 17 bini aşkın can yitip gitti.
Acısı hâlâ yüreklerde hissedilen depremde kaybedilenler, bugün düzenlenecek törenlerle anılacak.
