Tüm Türkiye tek yürekken onlar isyan ettirdi! 81 ilde harekete geçildi, işte cezası
Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler sonrasında fırsatçılar yeniden ortaya çıktı. Depremi kullanmak isteyen gözü dönmüş fırsatçılar, otel, otobüs bileti, kiralar, battaniye, ısıtıcı, deprem çantası ve daha birçok ürüne zam üstüne zam yaptı. Depremi fırsat bilerek fahiş fiyat artışı yapan bazı otobüs firmaları ile battaniye gibi eşya satan işletmeler hakkında denetim başlatıldı.
Özge Seren Doğu | gazetevatan.com
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 7.7 ve 7.6 şiddetlerinde meydana gelen depremler çok sayıda ilde büyük yıkıma yol açtı. Binlerce vatandaş hayatını kaybetti ve yaralandı. Enkaz altındakileri kurtarma çalışmaları devam ederken tüm Türkiye depremzedelere yardım etmek için seferber oldu.
FIRSATÇILAR YENİDEN ORTAYA ÇIKTI!
Bunun yanı sıra fırsatçılar da yeniden ortaya çıktı. Depremden etkilenen vatandaşlar için şu anda hayati öneme sahip ihtiyaç listesinde yer alan çoğu ürünün fiyatlarında fahiş şekilde artışlar yapıldı; zam üstüne zam geldi.
KİRALARA BİLE ZAM YAPTILAR
Sadece firmalar için geçerli değil; deprem bölgesindeki bazı ev sahipleri bile kiraya zam yaparak ‘pes artık’ dedirtti. Malatya’daki bir ev sahibi, depremin ardından 6 Şubat sabahında kira güncellemesi yaparak 4000 lira olan kira bedelini 4500 liraya çıkardı.
OTELLER VE OTOBÜS BİLETİ FİYATLARI ARTTI
Deprem sonrası bazı oteller gecelik fiyatlarını ikiye katladı. Aynı fırsatçılık otobüs biletleri fiyatları için de yapıldı. Otobüs firmaları deprem bölgesine otobüs fiyatlarını 3 kata kadar artırdı. Bazı firmalar fiyatlarını 500 liradan 800 liraya kadar çıkardığı için vatandaşlar bilet alamadı ve duruma isyan etti.
YÜZDE 50 İNDİRİMDEN YÜZDE 100 ZAMMA!
En önemli ihtiyaçlardan biri de battaniye. Gözü dönen fırsatçılar battaniye fiyatlarına da zam yaptı. Önceden yüzde 50 indirim ile satılan battaniye fiyatları 6 Şubat sabahından itibaren yüzde 100-150 artış ile satılmaya başlandı. Bu artış yalnızca deprem bölgelerinde değil tüm illerde yapılıyor. Vatandaşlar yardım göndermek için battaniye almaya gidiyor ancak ‘ücretlerde artış yapıldığı, 1 saat önceki fiyattan bile verilemeyeceği’ yanıtıyla karşılaşıyor.
'STOK KALMADIĞI İÇİN YÜKSELTTİK' DİYORLAR
Isıtıcılara da zam gelmiş durumda. Deprem çantası fiyatlarında da ciddi artışlar olduğu gözlemleniyor. 18 bin liraya deprem çantası satıldığını gören vatandaşlar, insanlığını yitiren fırsatçılara tepki yağdırdı. Bazı fiyatların ise 'stok kalmadığı için yukarı çekildiği' ifade ediliyor.
HAREKETE GEÇİLDİ
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, depremi fırsat bilerek fahiş fiyat artışı yapan bazı otobüs firmaları ile battaniye gibi eşya satan işletmeler hakkında inceleme başlattı. Ticaret Bakanlığı da, acil ihtiyaç malzemelerinde fahiş fiyat artışı yapıldığı iddialarına yönelik olarak ülke genelinde denetimler başlatıldığını açıkladı.
"BİR GÜNDE FAHİŞ ARTIŞLARA ŞAHİT OLDUK"
Fahiş fiyat artışı ile ilgili Avukat Cansen Erdoğan açıklamada bulundu. Erdoğan, "Bilindiği üzere depremden etkilenenlerin kullanımı için hayati öneme sahip birtakım eşyalar var; battaniye ve uyku tulumu gibi. Bununla ilgili olarak birçok eşyanın fiyatının da bir günde yüzde 70-80 oranında artışına şahit olduk. Buna da fahiş oranda artırım adını veriyoruz. Konuyla ilgili olarak birçok ihbarda bulunuluyor. Bu ihbarlar sonucunda da özellikle fiyatları etkileme mal veya hizmet satımından kaçınma suçlarından savcılıklara şikayetlerde bulunuluyor." dedi.
"FAHİŞLİK MİKTARI ÇIPLAK GÖZLE GÖRÜLÜR NİTELİKTE"
"Savcılıklarca inceleme başlatıldı. Emniyet müdürlükleri mali suçlarla mücadele kapsamında gerekli incelemelere başladılar" diyen Erdoğan, "Özellikle otellerin 1-2 günde fiyatlarının artması, battaniye fiyatlarının artması, bazı otobüs ve uçak biletlerinin fiyatlarındaki artışı şeklinde karşımıza çıkıyor. Burada öncelikle fahiş fiyat artışını konuşmak lazım. Fahiş fiyat artışı hukuki anlamda haksız nitelikte ve adil olmayan bir fiyat oluşumu. Hangi fiyat oluşumlarının haksız veya haklı nitelikte olduğu aslında birtakım parametrelere de bağlı. Bu fahişlik miktarının belirlenmesi çok da derin inceleme olmadan, çıplak gözle görülür nitelikte." ifadelerini kullandı.
PARA CEZASI KARARI İÇİN SAVUNMA ŞART DEĞİL
Cansen Erdoğan, olağanüstü dönemde gerçekleşen fiyat artışlarına müdahalede halihazırdaki durumun kötüye kullanılarak, bundan fırsatçılık sağlayarak olağanüstü duruma maruz kalmış kişilerin içinde bulundukları durumun, sömürülme halinin ortadan kaldırılmasına yönelik birtakım düzenlemelerden bahsetti ve şu ifadeleri kullandı:
Aslında bununla ilgili olarak ilk hareket pandemi sürecinde ortaya çıkmıştı. Perakende ticaret kanununun 2020 Nisan ayında yapılan bir değişiklikle bu kanuna bir ek madde eklendi. Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu'nun fahiş fiyat artışı ve stokçuluk fiilleri ile idari cezadan cezalandırma yetkisine ilişkin hükümler eklendi. Bu da önemli bir durum.
Eskiden bu konuyla ilgili olarak fahiş fiyat uygulayan üreticiden, tedarikçiden ve perakendeciden ne için fahiş fiyat uygulandığına dair bir savunma isteniyordu. Resmi Gazete'de yayımlanan uygulamadaki değişiklik ile artık bir para cezası kararı alınması için savunma şart değil.
SÜRE 7 GÜNE İNDİRİLDİ
Savunmanın isteneceği durumlarda resen ya da şikayet üzerine Ticaret Bakanlığı, İl Müdürlüğü, yetkili idare tarafından yapılan denetimlerde bununla ilgili savunma istenirse eğer, savunma süreleri eskiden 10 gündü. Artık 7 güne indirildi. Savunma yapılmaması da bir idari para cezası kararı alınmasına engel teşkil etmeyecek. Bu da cezaların verilmesini hızlandırmak adına önemli bir değişiklik.
Avukat Cansen Erdoğan sözlerine şöyle devam etti: "Perakende ticaret kanununun ek birinci maddesinin ilk fıkrasında diyor ki; 'Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamaz. Bununla ilgili olarak piyasa dengesini ve serbest rekabet bozucu faaliyetleri ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunamaz.' Burada aslında iki türlü iki tane idari suç ihdas ediliyor fahiş fiyat artışı ve stokçuluk isminde.
500 BİN LİRAYA KADAR CEZA
Bu maddeye bakıldığında fahiş fiyat artışı ve stokçuluk yapanların cezalarının da katlanarak arttırıldığını belirten Erdoğan, "Normalde 10.000 TL’lik cezası sınırının 100.000 TL’ye kadar çıkarılabilmesi, stokçuluk yapanlara verilen 50.000 liralık ceza sınırı ise 500.000 TL’ye kadar çıkarılabiliyor. Bu para cezalarını uygulama yetkisi de yine kanunla getirilen ek maddede belirtilen haksız fiyat değerlendirme kuruluna ait oluyor." dedi.
Son olarak bunla ilgili olarak şikayetlerin nereye yapılabileceğini ve hukuki sürecin nereye başlatılabileceği konusu ile ilgili bilgi veren Cansen Erdoğan, sözlerini şöyle sonlandırdı:
İl müdürlüklerinde fahiş fiyattan şikayet sistemi ile ilgili mobil uygulamaları var. Bu mobil uygulamaları kanalıyla başvurulabiliyor. Yine bakanlıkla ve CİMER aracılığıyla da bu konuyla ilgili fahiş fiyatlar şikayet edilebiliyor. Kurul zaten hem şikayet usulü hem de kendisi resen de denetim yapabiliyor.
