Kıdem tazminatları düşecek mi?

Milyonlarca çalışanı ilgilendiren konulardan biri de kıdem tazminatı. Kıdem tazminatı hakkındaki gelişmelerin sık sık kontrol edilmesi, işçi ve işveren arasında ileride çıkabilecek sorunların önüne geçilmesini sağlıyor. Kıdem tazminatı ile ilgili son olarak konuşan isim Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, olmuş. Çelik, Kıdem tazminatı Fonu'nun hayata geçirilmesi gerektiği vurgulamış, "İşletmelerimizin çoğu KOBİ. Bu da 30-40 kişilik işçi demektir. Bugünkü kıdem tazminatı şuan sürdürülebilir değil. Yeni bir tazminat sistemi kurmamız gerekiyor. Kimse mağdur olmasın." diye konuşmuştu. Bakanı Faruk Çelik'in kıdem tazminatı hakkındaki bu açıklaması, birçok işçi için umut olmuştu. Ancak, döviz kurlarının yükselmesi kıdem tazminatını da vurdu. İşçiler, kıdem tazminatının düşmesi riskiyle karşı karşıya kalmaya başladı.

KIDEM TAZMİNATINI DOĞRUDAN ETKİLİYOR

Bazı şirketler, döviz kurlarının hızlı artması nedeniyle çalışanlarına ücretleri artık TL ile ödeme ya da kuru 2.60 - 2.70 TL gibi rakamlarda sabitleme teklifinde bulunmaya başladı. İşçilerin, ücretlerinde düşüşe neden olacak bu sözleşmeler, kıdem tazminatını doğrudan etkileyecek. Zorunluluğu bulunmayan sözleşmeleri imzalayan işçiler, işten atıldıkları takdirde kıdem tazminatını daha düşük rakam üzerinden alacaklar.

İŞÇİ KABUL ETMEK ZORUNDA DEĞİL

Yasaya göre işçi ücretlerinin Türk parası ile ödenmesi gerekiyor. Sözleşmeye göre yabancı para üzerinden belirlenen ücretler de 'ödeme günündeki rayice göre' Türk Lirası ile ödeniyor. Kıdem tazminatı da bu rayice bağlı olarak hesaplanıyor. Kıdem tazminatı da etkileyecek olan iş sözleşmesinde değişiklik için ise işçinin yazılı bildirimde bulunarak onay vermesi gerekiyor. Ücrette düşüş anlamına gelecek sözleşme değişikliğini kabul eden işçilerin Kıdem tazminatında kayıp olacağını hesaba katarak hareket etmesi gerekiyor.

KIDEM TAZMİNATI SON ÜCRET ÜZERİNDEN BELİRLENİYOR

İşçinin çıkartılmasının ardından Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılıyor. Hesaplama sonucu ortaya çıkan rakam, işçiye çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden ödeniyor. İşçi, ücrette düşüşü kabul ettikten bir ay sonra işten çıkarılırsa, kıdem tazminatı yeni ücret üzerinden ödeniyor. Örneğin; bir noter katibi, 18 yıllık çalışma süreci sonucunda işten çıkarılırsa ve düşük ücretli sözleşmeyi onayladıysa, kıdem tazminatından dolayı büyük bir maddi kayıpla karşı karşıya kalacaktır. İki bin TL net ücret alan noter katibi, 2 bin 974 lira brüt ücret üzerinden 53 bin 532 lira kıdem tazminatı alma hakkına sahip iken, net ücretinin bin 500 TL'ye düşürülmesini kabul ettiğinde 2 bin 230 lira brüt ücret üzerinden 40 bin 140 lira kıdem tazminatını kabul etmek zorunda kalacak. Sadece kıdem tazminatından kaybı 13 bin lirayı aşacak. Aynı şekilde, bin dolar düzeyindeki ücretini cari kur üzerinden dövize endeksli olarak almakta olan kişi 2.60 liralık sabit kuru kabul ettiğinde çalıştığı her yıl için en az 900 lira daha az kıdem tazminatı alacak.

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılırken işveren tarafından iş kanunu gereğince işçiye vermiş olduğu bir tazminat biçimidir. Kendi talebiyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatı hakkını kaybeder. Kıdem tazminatları şçinin brüt ücret üzerinden hesaplanır ancak damga vergisi kesintisi yapılır. Kıdem tazminatı hakkının doğabilmesi için işçinin tam bir yılın doldurması gereklidir.