Hatırlatma dozu dönemi başladı! Kimler aşı olmalı? Tek tek açıklandı: BioNTech, SinoVac...
Son haftalarda dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Kovid-19 vaka sayısı artışa geçti. Salgında 2.5 yıl geride kaldı ancak virüs tehdidi halen devam ediyor. Türkiye'de pazar gününden itibaren BioNTech aşısı yaptırmış ve üzerinden 6 ay geçmiş kişilere hatırlatma dozu tanımlandı. Mevcut aşıların yeni varyantlara karşı etkili olup olmadığı da merak edilen konular arasında. Peki hatırlatma dozunu kimler olmalı? İşte detaylar...
Birçok ülkede, Omicron varyantının BA.4 ve BA.5 adlı alt varyantlarının vaka sayısının artmasında önemli etken olduğu belirtilirken Türkiye’de BioNTech aşısı yaptırmış ve üzerinden 6 ay geçmiş kişilere geçen pazar gününden itibaren hatırlatma dozu tanımlandı.
Hatırlatma dozu için BioNTech, SinoVAC veya Turkovac’tan birinin tercih edilebileceği, aşı uygulaması için Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), e-Nabız hesabı veya Alo 182 üzerinden randevu alınabileceği duyuruldu. Pfizer/BioNTech ve Moderna gibi aşı üreticileri Omicron varyantına özel bir aşı geliştirmek için çalıştıklarını belirtirken en çok merak edilen konulardan biri mevcut aşıların yeni alt varyantlara karşı etkin olup olmadığı oldu.
"AĞIR HASTALIK VE ÖLÜMDEN KORUYOR"
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, hatırlatma dozlarının antikor düzeyinin yüksek tutulması için açıldığını belirterek Milliyet’e şunları söyledi: “Mevcut aşılar, vücudumuzda antikor seviyesinin artışına göre özellikle ağır hastalık ve ölümden korurken, varyantlara karşı da koruyuculuk gösteriyorlar. Aşıların, yeni varyantlara karşı etkisi bir miktar zayıf olsa da özellikle ölüm ve ağır hastalık tablosunun önüne geçilmesini sağlıyor.
Öylesine bir artış var ki virüsün yayılımının önünü kesmek için antikor seviyesinin mutlaka arttırılması bunun için de aşı olunması gerekiyor. Varyant etkili aşı gelince sonbaharda bir kez daha aşılanabiliriz. Böylelikle antikor seviyemizi daha da arttırmış oluruz. Şu an için aşı hakkı olan herkes ister mRNA ister inaktif mutlaka Kovid-19 aşılarını olmalı. Ağır hastalık ve ölüm riskine karşı antikor düzeyinin yükseltilmesi önemli. Omicron ve alt varyantları bu kadar hafif hastalık seyriyle ilerliyorsa bu aşılar sayesindedir.”
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz da kimlerin aşı olması gerektiğine ilişkin “Üç doz BioNTech aşılılardan 50 yaş üstü olanlara ve 50 yaşından küçük olup ek hastalığı olanlara 4. dozu öneriyoruz. İki SinoVAC, 3 BioNTech veya 4 BioNTech aşılılara, bağışıklık normalse ek doz önermiyoruz. Tam aşılıyken Omicron olanlara başka aşı önermiyoruz” bilgisini verdi. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu da Milliyet’e yaptığı açıklamada, “Aşılar ölüm ve ağır hastalıktan korur. Yaşlılar, ciddi kronik hastalığı olanlar, kanser hastaları, bağışıklığı düşük veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullananlar, son aşının üzerinden 6 ay geçtiyse mutlaka 4. doz aşılarını olmalı. Bu grubun dışındakiler de yeni mRNA aşısı çıkmasa bile sonbahar, kış dönemini rahat geçirebilmeleri için en geç ekim başına kadar aşılarını yaptırmalı. Kovid yaygın olmakla birlikte çok hafif seyrediyor. Akciğer tutulumu nadir. Ancak ekim ayına kadar bekleyecek vatandaşların kapalı alanlarda maske kullanmaları, mesafe ve hijyene dikkat etmeleri gerekiyor. Hacdan gelenler olacak. Virüs İstanbul’da yaygındı şimdi Anadolu’ya yayılacak” dedi.
RİSK GRUBUNA ÇAĞRI
Enfeksiyon Hastalıkları Uzman Doç. Dr. Duran Tok, 65 yaş üzeri ve risk grubu olarak tanımlanan kronik hastaların hiç gecikmeden 4. doz aşılarını olması gerektiğini belirterek, “Aşılar yeni varyantlara tamamen etkisiz diye bir durum söz konusu değil. İnaktif aşıyı tercih edecek vatandaşlarımız ise bu aşıların mRNA aşısına göre iki ay daha kısa koruyuculuk sağladığını bilsinler” dedi.
HATIRLATMA DOZUNU KİMLER OLMALI?
Tabloya göre aşı önerileri şöyle:
“Dört doz BioNTech veya 2 doz SinoVac sonrasında 3 doz BioNTech aşısı olmuş kişilerin bağışıklık yetmezliği olmadığı sürece hatırlatma dozu olmalarına gerek bulunmamaktadır. Bu kişilerde varyantları da içeren polivalan aşılarla ek dozların gerekliliği konusunda çalışmalar devam etmektedir. Tam aşılı olup da Kovid-19 yakalananların tekrar aşılanmasına gerek yok.
Hiç aşılanmamış kişilerin 1 ay arayla 2 doz BioNTech olduktan en erken 3 ay sonra 3. doz BioNTech aşılarını olmaları önerilir. Hiç aşılanmamış kişilere mRNA aşısı yapıl(a)madığı durumda SinVAC (kullanılmadığı durumlarda Turkovac) aşısı ile 3 doz (0, 1 ve 4. aylarda) aşılamanın ardından en erken 3 ay sonra hatırlatma dozunu (yapılabiliyorsa BioNTech aşısı ile) olmaları önerilir. Çeşitli nedenlerle primer aşı şeması (SinoVAC için 0,1, 4. aylarda 3 doz, BioNTech için bir ay arayla iki doz) yarım kalan kişilerin aşılamalarına kaldıkları yerden devam edilmesi, hatırlatma dozlarının primer şemanın tamamlanmasından en erken 3 ay sonra yapılması önerilir.
‘SİNOVAC OLANLARA ÖNERİLİR’
Önceki varyantlarla (1 Ocak öncesi) hastalık geçirdikten sonra 1 doz BioNTech olmuş kişilere, Omicron ve diğer varyantlara karşı uzun süre korundukları için şimdiki bilgilere göre ek hatırlatma dozuna gerek yok.1 Ocak öncesinde hastalık geçirdikten sonra 1 doz SinoVAC olanların, son aşıdan 3 ay sonra bir hatırlatma dozu olmaları önerilir. İki doz BioNTech olan, herhangi bir varyantla hastalık geçirmiş olan kişilerin hastalıktan 6 ay sonra bir doz BioNTech aşısı olmaları önerilir.”
