SGK harekete geçti ve değişti! Emeklilik için 55 yaş kararı...

Emekli olmak isteyen yüz binlerce kişiyi ilgilendiriyor. Çeşitli sebeplerle kadın veya erkekler bazen normal yaşlanma sürecinden daha erken yaşlanıyor. Bu durum hiçbir insanın istemediği bir hâl olmakla birlikte SGK uygulamasında bu kişilere daha erken yaşta ve daha az primle emekli olmaları yönünde düzenlemeler bulunmakta.

Geçtiğimiz günlerde SGK tarafından yapılan düzenlemelerle birlikte erken yaşlanmanın tespitine ilişkin esaslar açıklığa kavuşturuldu. Bu son değişikliklerle birlikte erken yaşlanma hâlinde erken emeklilik konusu detaylarıyla açıklandı. Türkiye gazetesinden İsa Karakaş'ın yazısı...

ERKEN YAŞLANMANIN TESPİTİ

28 Eylül 2021 tarihinde yürürlüğe giren yeni düzenleme ile birlikte emeklilik (yaşlılık) aylığı bağlanması için SGK (5510 s.) Kanununda öngörülen yaş şartı dışındaki diğer şartları taşıyan ve 55 yaşını dolduran sigortalılardan; dikkat, algı, bellek, kavrama ve soyutlama gibi işlevlerin kaybı olan bilişsel yaşlanma ile fizyolojik ve psikolojik yaşlanma hâli tayin ve tespit edilenler, erken yaşlanmış sayılacaktır.

(Bu tespitlerde; nöroloji, psikiyatri, fiziksel tıp ve rehabilitasyon, iç hastalıkları, göğüs hastalıkları ve kardiyoloji başta olmak üzere ilgili branşlarca düzenlenen sağlık kurulu raporları esas alınacaktır.

Bu esaslar çerçevesinde erken yaşlanma hâli SGK Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmektedir. Kurul kararlarına Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna itiraz etmek mümkün bulunmaktadır.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından verilen kararlar SGK Sağlık Kurullarını bağlamaktadır.

5400 GÜN PRİMLE DAHA ERKEN EMEKLİLİK

55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalıların, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları hâlinde emeklilik aylığından yararlanacakları öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle;

-Erken yaşlanmış olduğu tespit edilen,

-55 yaşını dolduran,

-En az 5400 gün,

-Uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olan sigortalılara emeklik aylığı bağlanmaktadır.

YAŞ VE PRİM AVANTAJI

Erken yaşlanma ile emeklilikten 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları ile ilk defa SGK (5510 S.) Kanunun yürürlük tarihinden sonra 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlar da faydalanabilmektedir.

Bu durum ise normal çalışan sigortalılara göre hem yaş hem de prim yönünden büyük avantaj sağlamaktadır. Bunu basit bir örnekle açıklayalım.

5 YIL ERKEN EMEKLİLİK

Örneğin 23/11/1999 tarihinde ilk defa SSK’lı olan Ali Bey, 60 yaşında ve 7000 günle emekli olabilmektedir. Ali Bey erken yaşlanması hâlinde ise 55 yaşında ve 5400 gün primle emekli olacaktır.

Bu durumda Ali Bey, 1600 gün daha az prim ödeyerek tam 5 (Beş) yıl daha erken emekli olma avantajına kavuşmaktadır.

01 Mayıs 2008 tarihinden sonra ilk defa SGK’lı olanların ilerleyen yıllarda kademeli olarak emeklilik yaşı şartının 65 yaşına kadar yükselmesi ihtimali de düşünüldüğünde erken yaşlanmış olanlar 5 (Beş) yıldan bile daha fazla erken emekli olabilmeleri söz konusu olacaktır.

YAŞLILIK AYLIĞI

Diğer yandan erken yaşlanması nedeniyle tarafına yaşlılık aylığı bağlananlara günden dolayı eksiltme yapılmaması da diğer bir avantajdır.

SÜREKLİ BAKIMA MUHTAÇ OLMA HÂLLERİ AÇIKLIĞA KAVUŞTU

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç olma hâli tahsis mevzuatında avantajlar sağlamaktadır. Mesela malulen emeklilikte 10 yıl sigortalılık süresi şartına gerek olmadan sadece 1800 gün primle SGK malulen emeklilik aylığı bağlamaktadır.

28 Eylül 2021 tarihinde yürürlüğe giren yeni düzenleme ile birlikte Sigortalıların başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğu durumlar da açıklığa kavuşmuştur. Bu düzenleme ile birlikte kuadripleji, parapleji, dipleji ve sigortalının hayatını kendi başına yürütmesine engel hemipleji veya merkezî sinir sisteminin sfinkter bozuklukları ile birlikte olan diğer hastalıklar durumu ile;

-Süreli veya sürekli ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğinde kalmayı gerektiren ve tedavi edilemeyen psikotik hastalıklar.

-İki gözde de %100 görme kaybı, iki elin kaybı veya yok hükmünde olması.

-Bir kolun omuzdan ve bir bacağın kalçadan kaybı veya yok hükmünde olması.

-Her iki bacağın alttan en az 1/3’ünün kaybı veya yok hükmünde olması.

-Tedavisi imkânsız bir hastalıktan ileri gelen ağır beslenme bozuklukları ve kaşeksiler.

-Solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarının sürekli kullanılması.

-Giyinme, beslenme, fonksiyonel mobilite, bağırsak ve mesane bakımı, kişisel hijyen ve tuvalet ihtiyaçları gibi günlük hayat aktivitelerinin sağlanamaması ile yukarıda sayılanlar dışında kaldığı hâlde tedavi edilemeyen ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç duruma gelinmesine sebep olan sekeller ve ağır hastalık durumları önem kazanmaktadır.