Para ödemesi yapılıyor, en az 3 bin 550 lira! Maaşlara göre belirleniyor ve...

Askerlik süresini 6 aya indiren ve bedelli askerlik uygulamasını da kalıcı hale getirerek askerlik sistemini yeniden düzenleyen yasa, 26 Haziran 2019’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Buna göre hizmet süresi; erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay. Askerliğini bedelli (43 bin 151 lira ödeyerek) olarak yapacak olanlar, 1 ay silah altına alınarak temel askerlik eğitiminden geçiriliyor.

1 YIL DOLDUYSA KIDEM

Çoğu kişi sigortalı bir işe başladıktan ve bir düzen kurduktan sonra askerliğini yapmayı tercih ediyor. Bu durumda oluşan haklar ise çok bilinmiyor. Özellikle kıdem tazminatı merak ediliyor. Ekim ayı sevk tarihleri de yaklaşmışken bu konunun detaylarını araştırdık. 1475 sayılı yasanın 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasına göre; aynı işyerinde 1 yılı dolduran işçi, askerlik hizmeti sebebiyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, kıdem tazminatına hak kazanıyor.

BELGEYİ DE EKLEYİN

Yasa açık ve bir kısıtlama yok. Yani askere giderken önceden izinli sayılan bedelliler tazminat alabiliyor. Bunun için hazır asker çalışanın, işverene sözleşmeyi fesih dilekçesini ibraz ederken, askerlik şubesinden alacağı askerlik sevk belgesini de vermesi gerekiyor. Yani askere gidileceği bu belgeyle ispatlanmalı. Askerlik sevk belgesi olmadan yapılan fesihlerde, işveren kıdem tazminatı ödemek zorunda değil. Ayrıca askerlik için işten ayrılıp, askere gitmeden başka bir işyerinde çalışan kıdem hakkını kaybeder.

TERHİS OLANLARA İŞE ALIMDA ÖNCELİK

İşverenlere askerden dönen ve eski işinde çalışmak isteyen çalışanları işe alma zorunluluğu 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtiliyor. Buna göre; herhangi bir askeri ve kanuni görev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak 2 ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorunda. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye 3 aylık ücret tutarında tazminat öder.

İŞ GARANTİSİ İÇİN ÜCRETSİZ İZİN

Bedelli askerlik yapacaklar işyerleriyle anlaşarak ücretsiz izne ayrılıp askerlik görevini bu dönemde yapabilir. Dönüşte iş kaybı riskini önlemek için bu bir yöntem. Tabi bu durumda tazminatın ve diğer hakların talep edilmemesi gerekiyor. Ayrıca bu talebi işverenin de kabul etmesi şart.

BİRİKEN HAK YANMIYOR

Çalışılan dönemlerde yıllık izinler kullanılmazsa birikiyor. İzin hakkı baki olduğundan askerlik, iş akdinin feshi gibi durumlarda yanmıyor. Askere gitmek için işten ayrılana biriken izinlerin parasının son ücret üzerinden ödenmesi gerekiyor.

İHBARI ALAMAZ

Askerlik nedeniyle işten ayrılan kıdem tazminatını alırken, 8 haftalık ücrete kadar çıkabilen ihbar tazminatını alamaz.

İŞSİZLİK MAAŞINDA İNCE DETAYLAR!

Bedelli askerlik kapsamındaki 1 aylık zorunlu eğitimi bitirip tezkeresini alan SSK’lı çalışanlar, şartları sağlamaları durumunda işsizlik maaşı için başvuruda bulunabilir. İşsizlik maaşı için de gerekli olan bazı kriterler var. Öncelikle askere giden çalışanın SGK’ya işten ayrılma nedenini ‘askerlik’ olarak bildirmesi gerekiyor. SGK bu bildirimi İşkur’la paylaşıyor.

Askere giden çalışanların, işsizlik maaşı almaları için işten ayrıldıkları tarihten itibaren kendi adlarına ‘son 3 yıl’ içerisinde ‘en az 600 gün’ işsizlik sigortası pirimi ödenmiş olması gerekiyor. İşsizlik maaşı askerdeyken ödenmez. Askerlik bittikten sonra ödenir. Askere gidecek çalışanların, askere gidecekleri tarihten en geç 90 gün önce işten ayrılması gerekiyor.

BAŞVURU SÜRESİ KAÇMASIN

Eğitim bitip terhis belgesinin alınmasından sonra çalışan 30 gün içinde İşkur’a müracaat etmeli. İşkur, çalışanın son üç yıldaki ödediği prim sayısına göre 6-10 ay arasında maaş bağlıyor. Maaş alınırken sağlık hizmetlerinden yararlanılıyor. Maaş alınırken iş bulunup çalışmaya başlanıldığında ise ödenek kesiliyor. Ancak alınmayan ödenekler kaybolmuyor. Maaş en az 1.420 lira, en çok 2 bin 840 lira. Posta