Kira artışları devam ediyor! '10 bin TL'nin altında ev yok'
Deprem sonrası afet bölgesinden başta komşu iller olmak üzere, Türkiye'nin dört bir yanına göç başladı. Vatandaşlar deprem riski taşıyan illerde ise; riskin düşük olduğu ilçeleri tercih ediyor. İl değiştirme imkanı olanlar 'güvenli' şehirlere yönelirken, bu süreçte İstanbul ilk kez dışa göç veriyor. Peki yaşanan iç göç kiralık daire fiyatlarını nasıl etkiledi? Önümüzdeki günlerde kiralarda düşüş eğilimi görülecek mi?
ÖZLEM ATİLA / gazetevatan.com
Kiralık konut fiyatlarındaki artış pek çok vatandaşın gündeminde. Pandemi sonrası gayrimenkul sektöründe yaşanan daralmaya paralel olarak kiralık ev ihtiyacında görülen artış, konut fiyatlarına zam olarak yansıdı. Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin ardından, barınma sorunu yeniden gündeme geldi. Deprem nedeniyle evini kaybeden vatandaşlar çevre illere ve büyük kentlere göç etti. Deprem nedeniyle 11 ilden göç eden vatandaşların yanı sıra, deprem riski taşıyan illerde yaşayanlar da, daha güvenli bölgelere göç etmeye başladı. Peki yaşanan bu iç göç fiyatları ne yönde etkiledi. Sektör temsilcileri gazetevatan.com'a değerlendirdi.
'MAALESEF ANTALYA'DA YER KALMADI'
Deprem sonrası Antalya, Mersin gibi deprem bölgesine yakın illere göç arttı. Antalya Emlakçılar, Oto Galericileri, İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar, Antalya'da kiralık konut kalmadığına dikkat çekti. Kentte olan talebin Rusya-Ukraya savaşının başlaması ile birlikte arttığını belirten Çağlar, "Kira fiyatları pandeminin ardından başlayan Ukrayna-Rusya savaşı ile birlikte artış gösterdi. Savaşın ardından emlakçıları günah keçisi ilan ettiler ama aslında fiyatları arttıran ilan siteleridir. Yaşanan savaşı ile birlikte, hem Rus hem de Ukraynalı çok sayıda kişi Antalya'ya göç etti. Aynı şu anda depremde olduğu gibi insanlar kafalarını sokacak bir yer aradılar. Şu an da maalesef Antalya'da yer kalmadı. Pek çok kişi evini fahiş fiyata kiraya verdi." diye konuştu.
'İLAN SİTELERİNDEKİ FİYATLARA SINIRLAMA GETİRLMESİ LAZIM'
Fahiş kiraların önüne geçilebilmesi için yapılması gerekenleri de açıklayan İsmail Çağlar şu ifadeleri kullandı;
İlan siteleriyle ilgili çalışma yapılması lazım. Mesela ben yedinci katta oturuyorum. Karşımdaki ev boşaldı. Ben 5 bin liraya oturuyorum, karşımdaki evi 25 bin liraya kiraya veriyorlar. Bunlar ilan sitelerinden veriliyor. Benim ev sahibim ilan sitelerinden bu evin kaç liraya kiraya gittiğini görüyor ve bana diyor ki;
Senin karşındaki ev 25 bin lira, senin kiran 5 bin lira olmaz. Kira fiyatları bu şekilde artıyor. İlan sitelerine sınırlama getirilmesi lazım.
10 BİN LİRANIN ALTINDA KİRALIK EV YOK
İsmail Çağlar sözlerini şöyle sürdürdü;
"Mülk sahipleri yüzde 25'lik artış sınırına uymuyor. Yüzde 25 değil, yüzde 50 denilse bile yine uymuyor. Ben 5 yıllık kiracımın maddi durumu iyi olmadığı için, kirasında artış yapmadım. Ama bazı acımasız ev sahipleri var. Bir yerde haklılar da. Çünkü enflasyon var. Bugün Antalya'da 10 bin liranın altında ev bulamazsınız. Enflasyona göre artış yapılması lazım. Ama buna bir sınırlama getirilmesi de gerekir. Yüzde 25 sınırına uyan çok az insan var. Çoğu yine kendi bildiğini okuyor. Bu nedenle denetleme getirilmesi lazım. Denetleme getirilmeden kira fiyatları düşmez. Denetleme getirilir, bir kota konulursa, ancak o zaman kiralar düşebilir. Örneğin Antalya Konyaaltı'nda denize 200 metre mesafede 1+1 bir dairenin kirası 10 bin lira. Bunu mahalle mahalle eksper yapıp değer biçerlerse, örneğin 'En fazla 12 bin lira olacak.' denirse 15 bin liraya kiraya verilemez. "
İSTANBULLULAR BU İLÇELERİ TERK EDİYOR
Deprem felaketinin ardından beklenen büyük Marmara depremi yeniden gündeme geldi. İstanbul'da yaşayan vatandaşlar evinin risk durumunu öğrenmek için harekete geçerken, kentte yaşamak zorunda olmayanlar farklı şehirlere göç etmeye başladı. İstanbul bir yandan göç verirken diğer yandan da göç almayı sürdürdü.
İstanbul'un ilk kez göç verdiğine dikkat çeken Gayrimenkul ve Yatırım Uzmanı Buket Atıcı, "İstanbul'da yıkım kararı alınmış 500 bin mülk bulunuyor. Göç, İstanbul dışına olduğu gibi, İstanbul içinde de eski yapılardan yeni yapılara, sağlam olmayan yapılardan sağlam yapılara ve daha az risk taşıyan semtlerde de görülüyor. Özellikle Göktürk bölgesi şuan hızlı şekilde yoğunlaşılan semtler arasında yer alıyor. Eski yapıların yoğunlukta olduğu Kadıköy başta olmak üzere Avcılar, Beylikdüzü, Bağcılar, Sefaköy gibi birçok ilçeden şehir dışına deprem göçü başladı. İstanbul’dan hemen hemen her bölgeye göç yapılmaktadır. ikinci evi olanlar evlerine veya akraba yanlarına göç etmektedir." diye konuştu.
BİRÇOK KİŞİ BEKLEMEDE
Buket Atıcı, "Vatandaşların birçoğu deprem testleri yaptırmaya devam ediyor. Test sonuçlarına göre hareket edecek bir kesim henüz beklemede. İnsanların yüzde 60 ila 70'i daha sağlam bir eve geçmek istiyor. Yani ekonomik koşullar iyi olsa bu insanların önemli bir kısmı çok daha hızlı bir şekilde müstakil bir yaşama ya da tepelere doğru daha sağlam binalara geçecektir. Ancak şu anda sadece ekonomik şartları iyi olanlar bu hareketliliğin içinde yer alıyor." ifadelerini kullandı.
KİRALIK EV BULMAK NEREDEYSE İMKANSIZ
İstanbul'da deprem hareketliliği sürerekken kiralık ev stokunda artış olup olmadığı merak konusu oldu. Atıcı konu ile ilgili şunları söyledi;
"Kiralık eski yapılara olan talep azaldığı için yeni yapılara artan talep nedeniyle kiralık stok daha da sıkıntılı hale gelmiştir. Bununla birlikte deprem sonrasında sağlam zeminlerde sağlam olan yapıların ve riski az olan semtlerin kira artışları sürüyor. Vatandaşlar alım gücü yeterli olmadığı için emlaka yatırım yapamıyor. Pek çok kişi kiralamaya yöneliyor. Ancak şu an kiralama yapmak da neredeyse imkansız hale gelmiştir. Herkes eski evini kiraya verip yeni yapılara kiraya çıkmak istiyor ve evin kira bedelini kendi kendine belirleyebiliyor."
KİRA FİYATLARI ARTACAK
Kiracıların ve İstanbul'da kiralık ev arayanların en çok merak ettiği ise; yaşanan göçün fiyatlara nasıl yansıyacağı. Buket Atıcı kira fiyatlarının Türkiye genelinde son bir yılda yüzde 168 artığının altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü;
"Deprem yönetmeliğine uygun, sağlam olan ve yeni yapılacak olan yapılarda herhangi bir düşüş olacağını öngörmemekteyim. Kesinlikle bölge bazlı, bazı kriterlere dayanarak belli üst limitler belirlenmeli ve buna uygun fiyatlar uygulanmalıdır. Ancak özellikle depremden sonra fiyatların daha da artması beklenmektedir."
BİR AN ÖNCE TAŞINMAK İSTİYORLAR
6 Şubat'ta yaşanan depremlerinin ardından, Marmara depreminin gündeme gelmesiyle beraber İstanbul’a yakın illere ciddi anlamda göç başladı. İstanbul’da eski binalarda oturan vatandaşlar, çevre illerde depreme dayanıklı konut arayışına girdi. Kocaeli’de emlakçılık yapan Yusuf Bolat, İstanbul’a yakınlığı ile bilinen Kocaeli’de depreme dayanıklı yeni yapılara ve müstakil evlere olan talebin artığını belirterek şunları söyledi;
"Son bir aydır İstanbul’dan, Kocaeli, Sakarya ve Bursa’ya ciddi derecede göçün arttığını söyleyebiliriz. Vatandaşlar öncelikle az katlı, depreme dayanıklı yeni yapılar ve müstakil evleri tercih ediyor.
Şehir içinde taşınmayı düşünen vatandaşlar ise; kiralık veya satılık daire bakarken ilk sordukları soru, binaların depreme dayanıklı olup olmadığı. 99 depremi öncesindeki yapılarda oturanlar bir an önce yeni yapılara taşınmak istiyor. Fakat kiralık daire konusunda ciddi sıkıntı yaşanıyor. Kiralık ve satılık dairelerde fiyatların fahiş derecede yükseldiği de gözden kaçmıyor."
