Kaçak sigara yüzünden 3 köprü duman oldu!

Türkiye’de sigarada kaçak ürün kullanımı artarken bunun ekonomiye zararı da katlanarak büyüyor. 2009’da 108 milyar adet kayıt içi sigara tüketimine karşılık 5.4 milyar adet kaçak sigara tüketilirken 2013’te yasal sigara pazar büyüklüğü 92 milyar adete gerilerken kaçak sigaranın ulaştığı miktar 22.6 milyar adete çıktı. Japon sigara şirketi Japan Tobacco International (JTI) yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Türkiye’ye komşu ülkelerden giren kaçak sigara Maliye’yi 5 yılda 17.9 milyar lira vergi kaybına uğrattı. Kaçak ve kayıt dışı sigaraya karşı alınan önlemlerin etkisiz kalması sonucu oluşan vergi kaybı, İstanbul Boğazı’na yapılan üçüncü köprünün maliyetinin üç katı büyüklüğe ulaştı. Bu para, devletin kasasına gireceğine kaçakçıların cebine gitti.

Yarısı Bulgar markadan

Türkiye’deki yaklaşık 22 milyar adet kaçak sigaranın yarıya yakını Bugaristan’da üretilen ve yurda kaçak yollardan giren bir sigara markasından kaynaklanıyor. Yapılan hesaplamalara göre, fiyatı yaklaşık

3-3.5 liradan satılan kaçak Bulgar sigarası tek başına Türkiye’nin yılda yaklaşık 2.4 milyar lira vergi kaybına uğramasına neden oluyor. Söz konusu sigara 10 milyara adete yakın satış rakamı ile sektörde de en fazla tüketilen sigara markası ünvanını yakalamış durumda. JTI Başkan Yardımcısı ve Türkiye Genel Müdürü Bilgehan Anlaş, hem 2014 yılında kayıtlı pazarda hem de kaçak sigarada artış olduğunu ve bunun Türkiye’de ilk kez yaşandığını söyledi. Anlaş, “Normalde kaçağın arttığı yıllarda yasal sigara tüketimi düşer, kaçak azalınca yasal sigara satışları artardı” dedi.

JTI Vergi Direktörü Philip Gambaccini ise Türkiye ile AB vergi sistemini karşılaştıran teknik sunumunda, Türkiye’nin sigara vergilemesinde AB’ye uyumlu hale gelebilmesi için nispi yani oransal vergilemeden maktu vergileme sistemine geçiş yapması gerektiğini bildirdi. Sigara üzerindeki toplam vergi yükünü hiç değiştirmeden bu değişikliğin yapılabileceğini belirten Gambaccini, bu sayede sigara şirketlerinin fiyat düşürerek devletin bütçe kaybına yol açmalarının önlenebileceğini söyledi.

AB’ye uyum kazandırır

Sigara vergilemesinde Türkiye’nin AB ile uyumlu hale gelebilmesi için maktu verginin payının yüzde 2.3’ten AB normu olan en az yüzde 7.5’e çıkarılması gerektiğine dikkat çeken Bilgehan Anlaş, vergi gelirlerinde hem düşüş riskinin ortadan kalkacağını hem de toplam vergi yükü arttırılmadan 1-1.5 milyar lira ilave vergi toplanacağını söyledi.

Vatandaş ucuza yöneldi

JTI Dünya Başkan Yardımcısı ve Türkiye Genel Müdürü Bilgehan Anlaş, son 1 yıl içerisinde sigara firmalarının rekabet nedeniyle 30 farklı fiyat indirimi yaptığını, bu indirimler nedeniyle devletin yaklaşık 1 milyar lira vergi kaybı riskiyle karşı karşıya kaldığını söyledi. Anlaş, vergi kaybını sigara tüketimindeki artışın önlediğini belirtirken, sigarada AB vergi sistemine geçilmemesi halinde, fiyat indirimleri ve vatandaşın ucuz sigaralara yönelmesi nedeniyle vergi kayıplarının kaçınılmaz olacağını söyledi.

Düşük fiyatlıların payı yüzde 63 oldu

BİLGEHAN Anlaş, sigarada fiyat indirimlerinden sonra düşük ücretli ürünlerin yüzde 63 paya ulaştığını anlattı. Çok uzun süre fiyat indirimlerine direndiklerini ama sonra kendilerinin de sert bir indirim yaptığını belirten Anlaş, şöyle devam etti: “JTI’ın lokomotif markasında fiyat indirimi yapmak için merkezi zor ikna ettim. Onlara satışta 4 kat artış olacağını söyledim ama reel artış 6 kat oldu. Markanın satışları 1.2 milyar adetten 8.5 milyar adede çıktı. Pazar payı da yüzde 1.2’den yüzde 12’ye çıktı ve pazar lideri oldu. Toplamda pazar payımız geçen yıla göre 3 puanlık artışla yüzde 30’un üzerine çıktı.”