Fırsatçı ev sahiplerinden yeni hamle! 'Duyduklarım karşısında şaşkına döndüm'
Kira fiyatlarındaki yükselişin önüne geçilebilmesi için yüzde 25'lik artış sınırı getirildi. Ancak bu sınırı uygulamak istemeyen mülk sahipleri mevcut kiracısını çıkarmamın yollarını arıyor. Böylece hem mülkünü yüksel bedel karşılığı kiraya verirken hem de depozito, peşin kira gibi kalemlerle ek gelir elde edebiliyor. Kiralık ev talebindeki artış ev sahiplerinin 'keyfi' taleplerinin artmasına yol açtı. İstanbul'da yaşanan olay ise 'Bu kadar da olmaz.' dedirten türden.
ÖZLEM ATİLA / gazetevatan.com
Kiralık konut fiyatları yaşanan deprem felaketinin ardından ortaya çıkan barınma sorunu ile birlikte artışını sürdürüyor. İstanbul, Ankara gibi büyükşehirlerde 10 bin TL’nin altında ev bulmak neredeyse imkansız.
Fahiş kira artışının önüne geçilebilmesi için uygulamaya konulan yüzde 25’lik zam sınırı ev sahiplerine engel olamıyor. Birçok mülk sahibi kiracısının çıkarmanın hukuki yollarını arıyor. Durum böyle olunca kiralık ev arayan kişi sayısı da her geçen gün artıyor.
Kiralık ev sayısının yoğun talebi karşılayamaması ev sahiplerinin taleplerinin de değişmesine neden oldu. Bir yıllık kira bedelini peşin isteyen de bulunuyor, depozito miktarını artıran da. Ancak İstanbul’da yaşanan olay ‘Bu kadarı da olmaz’ dedirtti.
İstanbul’da yaşayan Duygu Ç kiralık ev arayışındayken, aynı durumdaki pek çok kişi gibi ilan sitelerinden araştırma yapmaya başladı. Genç kadının ilk terci sahibinden ev kiralamaktı. Taşınma maliyetini düşürmek için sahibi tarafından kiraya verilen dairelerden uygun olanlarla iletişime geçti.
Duygu.Ç. başından geçen olayı söyle anlatıyor;
“Artık taşınmanın maliyeti çok yüksek. Ben de bütçeme uygun kiralık bir ev arayışındaydım. Şu an bir kira depozito isteyen ev sahibini bulursanız öpüp başınıza koyun. Ben sahibinden ev buldum diye seviniyordum. Ama duyduklarım karşısında şaşkına döndüm.
Ev sahibi bir depozito, bir kira peşin ve bir kira da emlakçı komisyonu istedi. ‘Emlakçı komisyonu mu?’ diye şaşırdığım da ‘Evet emlakçı komisyonu.’ dedi. Ama ev sahibi emlakçı değil. Ben zaten emlakçı komisyonu ödemek istemediğim için, sahibinden kiralık ev arıyordum. Bu nedenle bu evi tutmadım.”
Ev sahipleri internet üzerinden kiralık konut ilanı veriyor. Görüşmeye gittiğinizde de 1 kira bedeli emlakçı komisyonu talep ediyor edebilir mi? Avukat Zühal Akbel özellikle kiralık ev arayanların merak ettiği sorunun yanıtını verdi.
YAZILI SÖZLEŞME VAR İSE KOMİSYON TALEP EDİLEBİLİR
İlanda kiralamanın ev sahibi tarafından mı yoksa emlakçı kanalı ile mi yapıldığı hususu belirtilmesinin büyük önem taşıdığına değinen Akbel, "Kiralamaya ilişkin hizmetin emlakçı kanalı ile yapılması durumunda;emlakçının verdiği bu hizmete ilişkin yani ancak yazılı bir sözleşmesi mevcut ise emlakçı talepte bulunabilir." dedi.
Emlakçılık şartlarına sahip olmayan kişi ya da kişilerce yapılacak olan bir emlak alım satım veya kiralama işleminde emlak komisyonu istenmesinin doğru olmadığının altını çizen Zühal Akbel, "Emlakçılar tarafından verilen hizmete ilişkin emlak komisyonu sözleşmeleri ve Türk Borçlar Kanunu 520'de simsarlık yani aracılık sözleşmeleri birbirleri ile karıştırılmamalıdır. Ayrıca yine emlakçı vasıtasıyla satışa ve ya kiralamaya ilişkin işlemlerde emlakçının emlak komisyonu talep etmesi için, bu hizmete ilişkin olarak taraflar arasında türk borçlar kanuna göre yazılı bir hizmet sözleşme olması gerekir." ifadelerini kullandı.
Avukat Zühal Akbel sözlerini şöyle sürdürdü;
Yani emlakçının yazılı sözleşme ile ispatlayamadı emlakçılık hizmeti için sizden komisyon talep etmesi mümkün değildir, hem kanun hem de yargıtay kararları bu yöndedir.
Emlakçı kanalı ile yapılan,satış ve ya kiralama hizmetine ilişkin taraflar arasında imzalanmış ve rızalarını gösterir bir hizmet sözleşmesi olmadan satış ve ya kiralamanın yapılması halinde bu işleme ilişkin bir bedel istenmesi ve bunun için hukuki yollara gidilmesi durumunda mahkeme tarafından bakılacak ilk şey bu hizmetin yazılı bir sözleşmeye tabi olup olmadığıdır,
Yargıtay kararları da yazılı sözleşmeye tabi olmayan emlakçılık hizmetinin ödenmeyeceğini açıkça vurgulamaktadır.
EMLAKÇI KOMİSYONU ÖDEMEME AVANTAJI
İstanbul Barosu avukatlarından Eser Eserçelik ise 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu'na atıfta bulunarak, "Vitrin, raf veya elektronik ortamda teşhir edilen bir mal satışa arz edilmiştir, demektir. Satıcı bu malı almak isteyen kişiye satmaktan vazgeçemez. İstinai durum açıkça satılık olmadığını belirten bir ibarenin olmasıdır. Bu durumu internete konulan ilanlara uyarladığımızda, kiraya koyduğu evi ‘sahibinden’ ibaresiyle koyan kişi potansiyel kiracılarına emlak komisyonu ödememe avantajı sunduğunu belirtir. diye konuştu.
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME SEBEBİ
Eserçelik, "İlanın görselleri elinde olan kişi açıklama kısmında emlak komisyonu isteyeceğini belirtmezse ve kiracı da bu ücreti açıklama kısmında emlak komisyonu olarak net şekilde belirtip gönderirse sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebilir. Ayrıca bu tarz davranışlar yaygınlaşır ve ev sahipleri evlerini kiraya vermekten sakınırsa TCK 240 kapsamında kamuda acil ihtiyaç yaratmak bir suçtur." ifadelerini kullandı.
EV SAHİPLERİ CEZA ALIR
Avukat Eser Eserçelik sözlerini şöyle sürdürdü;
Türk Ceza Konunu Madde 240’ta belirtilen suç olarak geçen bir durum var. Ancak tek bir ev sahibinin bunu yapması tabi ki acil ihtiyaç yaratmaz. Bunun yaygınlaşan bir uygulamaya dönüşmesi gerekir. Emlak komisyonculuğundan ziyade; evini kiraya vermekten imtina edilmesi durumu için söz konusu. Düşünün bütün ev sahipleri evini kiraya vermekten imtina ediyor. Bu konuda acil bir ihtiyaç yaratılmış oluyor. Böyle bir durumun oluşması halinde ev sahipleri ceza alır.
Diğer taraftan Tüketici Kanunu'na baktığımızda kişi bir malı teşhir etmişse bu ürünü satmaktan kaçınamaz. Dolayısıyla ev sahibi siteye ilan koyarak kiralayacağını beyan ediyor ve kira şartlarını yazıyor. İlanın ev sahiplerinden olması hepimizin bildiği gibi emlak komisyonu ödenmemesi için. Eğer ev sahibi sözleşme yapıldıktan sonra emlak komisyonu talep etmişse ve bu banka dekontu ile de belirtilmişse, ‘sebepsiz zenginleşme’ hükümlerine göre iadesini isteyebilir.
PARA İADESİ TALEP EDİLEBİLİR
Öte yandan ‘Emlakçı komisyonu istiyorum’ diye bir ibare yoksa kiracı bu ödemeyi yapmak zorunda değil. Bu yüzden kiralamaktan da kaçınamaz. Ancak kişi uygulamada bunu nasıl ispatlayacak? Yaptırım konusunda bir sıkıntı olur. O yüzden kira sözleşmesi yapıldıktan sonra emlakçı komisyon bedelini ayrı gönderip iadesini de ayrı istemek gerekiyor.
