Ev sahibi - kiracı ilişkilerinde yeni dönem başladı! 'Fiyatlar düşecek'
Fahiş kira artışı vatandaşların büyük çoğunluğu tarafından yakından takip ediliyor. Özellikle bütçesine uygun bir evde oturanlar mülk sahibinin tahliye talebinde bulunması halinde ne yapacaklarını şaşırıyor ve çoğu zaman kiralık daire bulamadıkları için yasal haklarını kullanmayı tercih ediyor. Zorunlu arabuluculuk sistemi bu süreçte ev sahibi ve kiracılar açısından büyük önem taşırken, sektör temsilcileri yeni sistemin kira fiyatlarına olumlu etki yağacağı görüşünde.
ÖZLEM ATİLA / ozlem.atila@gazetevatan.com
Kira fiyatlarındaki fahiş artışın önüne geçilebilmesi için hükümet tarafından bazı önlemler alınsa da artışın önlenmesi pratikte çok mümkün olmadı. Özellikle yüzde 25’lik artış sınırına mülk sahipleri tepki göstermeye devam ediyor. Kira miktarı emsallerinden düşük olan ev sahipleri de mevcut kiracısını çıkarmanın yasal yollarını arıyor.
Öte yandan kiracılar ise yükselen fiyatlar, taşınma giderlerinin maliyetinin artması gibi nedenlerle oturdukları evden çıkmak istemiyor. Bu durum ise ev sahibi – kiracı anlaşmazlıklarının mahkemeye taşınma oranını arttırdı. Hem mahkemelerin yükünün artması hem de sürecin uzun olması nedeni ile arabuluculuk sistemi zorunlu hale getirildi. 1 Eylül itibarı ile başlayan süreç mülk sahibi ile kiracı anlaşmazlıklarının daha kısa sürede çözüme kavuşturulmasını sağlıyor. Peki süreç nasıl işliyor? Zorunlu arabuluculuk ile birlikte kira fiyatlarında düşüş olacak mı? Sektör temsilcileri gazetevatan.com’a değerlendirdi.
EV SAHİPERİNİN TERCİHİ DEĞİŞTİ
Gayrimenkul uzmanı Arzu Turan, “Zorunlu arabuluculuk sistemi mevcuttaki kira rakamlarını direk olarak etkiledi ve fiyatlarda düşüş oldu dersek yanlış bilgi vermiş oluruz. Ama dolaylı olarak bir etkisini görebiliyoruz. Özellikle mülk sahipleri kiracı ile yaşayabileceği sıkıntılı süreçlerle uğraşmak istemediği için “evim boş kalsın ama ben kiracı ile uğraşmayayım” diyerek evini kiraya vermekten çekiniyordu. Bu tarz ev sahibi çok vardı. Şimdi mülk sahipleri yeni arabuluculuk sisteminde bir nebzede olsa uzlaşılma ihtimali var diye düşünüp kiralama yapmaya yönlendiler, bu sayede de kiralık mülk adeti arttı." diye konuştu.
KİRALIK DAİRE FİYATLARI DÜŞTÜ
‘Kiralık daire sayısının artması pratikte kiraların düşmesini sağladı mı?’ sorusunu Turan şöyle yanıtladı
“Kiralık adetinin artması da kiralık konutta alternatif yarattığı için bu durum kiralara bir miktar düşüş olarak yansıdı. Ama son dönemdeki satılık rakamlardaki düşüş kadar kirada aynı oranda bir düşüş henüz görmüyoruz. Ama özellikle kiralık mülklerin yayınlandığı ilan portallarında aynı sitede birkaç farklı ev ihtimalini de artık görebiliyoruz. Ve bunlar reel, fake olmayan ilanlar.”
ÖNÜMÜZDEKİ SÜREÇTE ETKİSİ ARTACAK
İlan sayısının artması da fiyatlandırmada esneklik yarattığına dikkat çeken Arzu Turan, “Örneğin bir sitede birkaç tane kiralık ilanı olduğunda mülkünün daha önce kiralanmasını isteyen kişi fiyattan taviz verebiliyor. Bu yüzden yeni sistemin kira fiyatlarını dolaylı olarak etkilediğini söyleyebiliriz. Ama önümüzdeki süreçlerde zamana yayılarak daha da olumlu etki yaratacağını düşünüyorum.” İfadelerini kullandı.
KİRA FİYATLARINA DOLAYLI YÖNDE ETKİ EDECEK
Zorunlu arabuluculuk sisteminin kira fiyatları üzerinde, zaman içerisinde etkisini gösterebileceğine değinen Sektör temsilcisi Barış Keskin ise; “Arabuluculuk sistemi henüz çok yeni ve insanların alışkın olduğu bir durum değil. Ancak mahkeme süreçleri çok uzun sürdüğü için, tarafların çözüm anlamında sürece olumlu bakacaklarını düşünüyorum. Burada önemli olan konu şu ki; Mahkeme sürecine kadar gelen konular, tarafların taleplerinin birbirinden uzak olmasıdır. Asgari müştereklerde bir araya gelememeleridir. Bu nedenle arabuluculuk sistemi kısmi bir çözüm olur.
Gayrimenkul Uzmanı Barış Keskin sözlerini şöyle sürdürdü;
“Arabuluculuk sisteminde ne kadar çok sorun çözülürse kiralık dairelere olan talep de o yönde azalacak. Bu durum kiraların düşmesi yönünde olumlu bir etki yaratacaktır. Ancak kira artışlarındaki temel etken enflasyon olduğu için, arabuluculuk sistemindeki çözümler kira fiyatlarında direkt değil dolaylı yönden etki edecektir.”
