Türkiye'de sayıları azımsanmayacak kadar kadın ev hizmetlerinde çalışıyor. Bu kadınların büyük kısmı sigortasız olarak çalışıyor. Bu nedenle emeklilik ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlanan haklardan faydalanamıyor. Yapılan düzenleme ile 10 gün ve üzerinde çalıştırılan kişilerin sigortasının ödenmesi için kolaylıklar sağlandı. SMS ile sigorta yapılması mümkün hale getirildi. Milliyet gazetesinden Cem Kılıç konunun detaylarını yazdı. İşte o yazı...
Geçtiğimiz haftalarda, ay içerisinde 10 gün ve daha fazla süreyle ev hizmetlerinde çalıştırılan kişilerin sigortalılığının nasıl yapılması gerektiğini anlatmıştım. Bu yazımdan sonra pek çok geri dönüş aldım. Ay içerisinde 10 günden az çalışan ev hizmetlilerinin sigortalarının yapılması gerekip gerekmediği konusunda çok fazla soru geldi. Bu nedenle bugünkü yazımda ay içerisinde 10 günden az çalıştırılan ev hizmetlilerinin nasıl ve ne şekilde sigortalanması gerektiğini açıklayacağım. Öncelikle, ev hizmetlerinde düzenli olmayan ancak ay içerisinde 5 - 6 gün dahi çalıştırılan kişilerin sigortalarının yapılması çok önemli. Bu kişilerin sosyal güvenceye kavuşmaları, ev içerisinde yaşayabilecekleri bir olumsuzluk ve kaza halinde sağlık yardımlarından faydalanabilmeleri ve ev sahiplerinin de kendilerini güvence altına almaları için bu sigorta çok önemli. ‘Aman ne olacak’ demeden günlük 2.39 TL’yi ödeyerek güvenceli alanda kalmak gerekiyor.
10 gün farkı nedir?
Ay içerisinde 10 gün ve daha fazla süreyle ev hizmetlisi olarak çalıştırılan kişiler için bütün sigorta kollarına
prim ödenmesi gerekiyor. Dolayısıyla ay içerisinde 10 gün ve daha fazla ev hizmetlisi olarak çalışan kişiler, emeklilik, genel sağlık sigortası ve analık gibi bütün sigorta kollarından çalıştıkları gün sayısı doğrultusunda faydalanabiliyorlar. Ancak ay içerisinde 10 günden az süreyle ev hizmetlisi olarak görev yapan kişiler için yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigorta koluna prim yatırılması gerekiyor.
Kendisi tamamlar
Ayda 10 günden az çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılıyorlar, primleri çalıştıran kişi tarafından ödeniyor, sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini ödeyebiliyorlar. Dolayısıyla evine düzenli olarak ev hizmetlisi almayan ancak ayda 5 - 6 gün süreyle eve gelip ev hizmetlerini yürüten kişi için ev sahibi, gün başına yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigorta koluna prim ödemek durumunda. Ev hizmetlisi isterse ev sahibinin ödediği primlere ilave olarak emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini de ödeyerek sigortasını tamamlayabilir ve emekliliğe hak kazanabilir.
Emeklilik durumu
10 günden az ev hizmetlisi olarak çalışanlar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini ay sonuna kadar ödeyebilirler. Süre geçirilirse primin ödenme imkânı kalmaz. İleride borçlanma gibi bir hak bulunmuyor. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar 2021 yılında 30 gün için 1.162,69 TL prim ödeyerek primlerini tamamlayarak emeklilik hakkına kavuşabilirler.
Ne kadar prim ödeniyor?
Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıran kişilerin, çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemesi gerekiyor. İş kazası ve meslek hastalığı primi 2021 yılı için günlük 2.39 TL. Dolayısıyla ayda 5 gün ev hizmetlisi çalıştıran bir kişi 11.95 TL prim ödemek durumunda.
SMS’le ödeme
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar www.turkiye.gov.tr uygulaması aracılığıyla
SGK’ya müracaat edebiliyorlar. Bu şekilde müracaat edecekler ‘e - hizmetler’ menüsünden ‘SGK’yı seçerek ‘4A On Günden Az Süreli
Ev Hizmetleri İşveren Başvuru ve Sorgulama’ ekranından çalıştırılan sigortalının TC numarası ve çalıştırılan gün sayısını girerek sigortalı bildirimi yapabiliyorlar.
Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için SMS ile de işlem yapılabiliyor. Ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışanlar için öncelikle sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp ‘5510’ kısa mesaj servisine kendini ‘çalıştıran’ olarak kaydettirmesi gerekiyor. Daha sonra çalıştıracağı kişinin TC numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini ‘5510’ kısa mesaj servisine göndererek sigortalı için tescil kaydı oluşturabiliyor. Çalıştıran kişinin, çalıştıracağı kişiyi ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini ‘5510’ kısa mesaj servisine her bir gün için ayrı SMS halinde göndermesi gerekiyor. Ayrıca SMS için kullanılan cep telefonu hattının ‘mobil
ödeme’ye açık olması gerekiyor.
Sağlık hakkı nasıl oluyor?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışması olanlar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde sağlık yardımlarından faydalanabiliyorlar.
Prim ödememeleri halinde ise sağlık yardımları önceki statüleri üzerinden verilmeye devam ediliyor. Örneğin eşinden dolayı sağlık yardımlarından yararlanan ev hizmetlerinde gündelikçi olarak çalışan kadın sigortalının uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödememesi halinde eşinden dolayı sağlık yardımı almaya devam edebiliyor.
Babasından dolayı yetim aylığı alan kızın ev hizmetinde 10 günden az çalışması uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödenmemesi halinde yetim aylığı kesilmiyor, sağlık yardımlarını almaya devam edebiliyor.
