Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan CNN TÜRK'te enflasyon ve asgari ücret açıklaması
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, CNN TÜRK ekranlarında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz Asgari ücrette ara zam konusuna değinerek "Enflasyona çalışanları ezdirmeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, CNN TÜRK ekranlarında Gece Görüşü programında gazeteciler Hande Fırat ve Zafer Şahin'in sorularını yanıtladı.
Yılmaz'ın açıklamaları şöyle:
Makro ekonomik büyüklüklerimiz, güncellenecek. 3 yıllık ileriye dönük yeni tahminlerimiz, hedeflerimiz ortaya konacak. Yapısal refromlar da yer alacak. Eylül ayına kadar bu çalışmalarımızı tamamlamayı öngörüyoruz. Bu doküman öngörülebilirlik sağlayan bir doküman. Ekonominin düşmanı belirsizliktir. Bir seçim yaşadık, siyasi belirsizlik ortadan kalktı. Bu ekonomi için de çok kıymetli. 5 senelik bir perspektifimiz var. Şeffaf bir şekilde toplumun önüne konmuş olacak program. Aynı zamanda bir ortak akıl sonucu ortaya çıkacak. Biz Türkiye Yüzyılı'nın ilk kabinesiyiz ve bu yüzyılı 85 milyon ile birlikte inşa edeceğiz. İlgili tüm taraflarla istişare içinde olacağız. Bizim temel düsturumuz istişare.
ENFLASYON
Dünyanın da bizim de temel meselemiz. Bir taraftan da dünyada resesyon riski var. Son 3 yıla baktığımızda reel tarafta çok güçlüyüz. Şimdi enflasyon ile topyekün mücadele zamanı. Bir tarafında işin para politikaları var. Bundan ibaret değil bir taraftan maliye politikası ile uyumlu olmalı. Sektörel politikalar da enflasyonu etkiliyor.
TARIM VE GIDA POLİTİKALARI
Denetimlerden tutun, tarımdaki verimliliğe varıncaya kadar çok sayıda başlık var. Tarım sektörü stratejik ve hiçbir zaman modası geçmeyecek bir sektördür. Kalkınma denince akla sanayi geliyor ancak tarım da çok çok önemli. Gıda konusuna büyük önem veriyoruz. Seçim beyannamemizde de çok önemli politikalar koyduk ortaya. Tarım Bakanımız Ekonomi koordinasyon ekibimizin bir üyesi. Kapsamlı bir şekilde değişik bakanlıkların da katkısıyla büyük önem atfedeceğiz. Gıda ve kiralarla ilgili adımlar atılacak.
'DÜNYADA BÜYÜME HIZI DÜŞÜYOR'
Enflasyonda beklenti yönetimi çok önemli. İnsanlar bazen fiyat artacak diye, şimdiden harekete geçme eğilimi gösteriyor. Bu olumsuz beklentileri kırmamız gerekiyor. Bu bir süreç, bir gecede olabilecek bir şey değil elbette. Aşama aşama mesafe alacağız. Dünyadaki gelişmeler de bize yardımcı olacak. Dünyada büyüme hızı düşüyor. Bu da talebi aşağı çekiyor. Bu da tabii fiyatları düşürüyor. Dünyada enerji başta olmak üzere fiyatlarda bir düşüş görüyoruz. Bununla birlikte içerideki tedbirlerle aşama aşama bir yere geleceğiz.
Orta vadeli programla göreceğiz. Belli bir süreç bu. Tek başına enflasyona baktığınızda diğer alanları kırar dökersiniz. Bütün bu dengeler içinde enflasyonu aşağı çekeceğiz. Çalışan kesimleri enflasyona ezdirmemek için gerekli tedbirleri alacağız. Satın alma güçlerinin korunması konusunda tedbirleri almaya devam edeceğiz.
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ
Çok önemli 2 seçim yaşadık Mayıs ayında. Parlamento ve Cumhurbaşkanlığı arasında bir uyum var. Eski sistem olsaydı bu kadar hızlı bir şekilde belirsizlik ortadan kalkmazdı. Bakanlık pazarlıkları, tartışmalar yaşanır. Yeni yönetim sisteminin burada faydasını yaşayarak gördük. Cumhurbaşkanımız seçilir seçilmez yeminini etti. Hemen akşamında da kabinesini açıkladı. Gece gündüz bu sistemin avantajlarını ile hızlı hareket etmenin avantajlarını değerlendireceğiz.
Enflasyonda belli bir düşüş oldu. Zaten başlamış bir süreç. Önümüzdeki dönemde aşama aşama daha iyi noktalara gideceğiz. Ekonomik, sosyal dengeler ile. Tek bir noktaya baktığınızda yanıltıcı olabilir. Kalkınmakta olan güçlü bir ülkeyiz. Çok güçlü artılarımız var. Bir yandan da dünya zorlu bir dönemde. Rusya-Ukrayna savaşı var. Vatandaşımıza verdiğimiz sözleri sonuna kadar takip edeceğiz.
KURDAKİ DALGALANMALAR
Kurun farklı etkileri var. Geçişkenliği var. Enflasyona yansıma söz konusu olabiliyor. Bir yandan rekabeti artırıp turizme katkı sağlayıp cari açığa olumlu yansıyabiliyor. Önemli olan kontrolenden çıkmaması. Bizim izlediğimiz serbest kur rejimi. Oluşan arz talepleri günlük değişimleri küçük küçük absorbe edebiliyorsunuz. Çok büyük hareketlenmeler olmaz, küçük küçük hareketlerle kendi dengesini bulur. Önemli olan temellerdir. Dövizin arzı ve talebidir bu. Bizim bir kur tahminimiz söz konusu değil. Spekülasyonlarla sadece mücadele ederiz. İhracatımızı artırdıkça, döviz kazandırıcı hamleler yaptıkça kur da düzene girecektir.
Cari açığı aşağı çekerken, tasarruf oranlarını artırmak gerekiyor. Bizim amacımız tasaruffları cazip hale getirerek yatırımlarını sürdürmek. Bizim tercihimiz gerek insana yatırım, gerek şehirlere yatırım yapmak. Ama bunu da sağlam kaynak ve tasarruflarla ortaya koymak. Yatırımları desteklemeye devam edeceğiz. Yatırım kalkınmanın özü temeli. Cumhurbaşkanımızın da dediği gibi yatırım, istihdam, üretim ihracat. Türkiye'nin klasik sorunu nedir? AK Parti'den de geri gidin. Bu yeni değil. Cari açık.
'EKONOMİDE HEDEFLERİMİZ DEĞİŞMEZ'
Çok zor şartlarda arkadaşlarımız görev yaptı. Pandemi ve pandemi sonrası dönemlerde özellikle. Dünyanın ve Türkiye'nin şartları dinamik. Büyümek kalkınmak istiyoruz. Burada bir farklılık yok. Ama her dönemin kendine göre şartları var. Bu konuda da gerekli güncelemeleri yaparsınız. Şartlar değiştikçe politikaların güncellenmesi kadar doğal bir şey yok. Genel çerçeve değişmez. Hedeflerde bir değişme söz konusu değil. AK Parti'nin başından beri izlediği budur. Belli değişmezler ve dinamik gerçekler. Keskin dönüşler olduğunu düşünmüyorum. Hep uçlarda bakıyoruz meseleye. Öyle değil. Bu doğal bir akış aslında.
KUR KORUMALI MEVDUAT
İyi bir işlem gördü. Ama başından itibaren geçici bir düzenlemeydi. Ani bir bir şekilde çıkış olmalı mı? Olmamalı. Aşamalı geçiş olmalı yoksa finansal piyasalarda istikrarsızlığa yol açabilirsiniz. Şartlarını tartışmamız lazım. Ani bir şekilde duruş bu tür politikalarda doğru değil. Bir politikadan diğerine geçerken ani geçiş yapmazsınız. Bunu takip edersiniz. Kendi haline bıraktığınız zaman bir anda durmuyor. Bugün durdurdum dediğinizde bile vadesi doluncaya kadar bir takım hesaplar buradan faydalanmaya devam edecek.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Hande Fırat'ın Kur Korumalı mevduat yıl sonunda bitecek mi?' sorusuna 'Bir anda değil kademeli olarak' cevabını verdi.
Kur korumalı mekanizmada aşamalı olarak hareket edeceğiz. TL cinsi tasarrufu cazip hale getirererek gerekli tedbirleri aralarak hareket edeceğiz.
'KUR İLE İLGİLİ ENDİŞE EDİLECEK BİR DURUM YOK'
Kur ile ilgili endişe edilecek bir durum yok. Bizim çok güçlü bir bankacılık sektörümüz var. Türkiye dışa açık bir ekonomi. Ama bu kurun gündelik olarak hareket etmeyeceği anlamına gelmez. Burada önemli olan reel kur ile nominal kur. Enflasyon ile birlikte kurdaki hareket normaldir. Reel kur üzerinden bakmak daha önemli. Çok önemli bir hareketlilik olacağını düşünmüyorum. Yılın ikinci yarısında olumlu bir perspektife sahibiz cari açık olarak. Bir düşüş görüyoruz. Bunu politikalarımızla da destekleyeceğiz. Üretimi artırıcı politikalara destek vermeye devam edeceğiz.
ASGARİ ÜCRET VE MEMUR ZAMMI
Geçen yıl ücretlerde maaşlarda düzenlemeler yaptık. Asgari ücrette 2 defa ayarlama yaptık. Yüzde 54 gibi oldukça yüksek bir artış yaptık. Temmuz'da önemli gündemimiz var. Asgari ücret görüşmeleri başladı. Alım gücünü korumak için 6 ayda bir müzakere yürütüyoruz. Temmuz ayında 3'lü görüşmeler ortak anlayış ve uzlaşma ile sonuçlansın. Temmuz ayının başlarında bitecek ve asgari ücrette satın alma gücünü artıracak bir yaklaşım sergileyeceğiz. Memur maaşları ve emeklilere ilişkin çalışmalarda Meclis'e gitmesi gereken düzenleme ve artışlar olacak. Onlar da çalışılıyor. Geniş toplumsal kesimlerin satın alma gücünü korumaya yönelik adımları atacağız, herhangi bir tereddüt söz konusu değil. Enflasyona çalışanları ezdirmeyeceğiz. Yeni bir hadise değil. Sayın Cumhurbaşkanımızın başbakan olduğu günden bugüne ilkesi bu olmuştur. Temel yaklaşımımız budur. 3 tarafın müzakere ettiği bir süreç bir şey söylemek doğru olmaz. Biz her zaman çalışanlardan yana olmuşuzdur ama tabi iş verenlerin de kaygılarını dikkate almak zorundayız. Kayıt dışılığa yol açmamanız lazım. Ekonomideki gelişmeler mutlaka ortaya konacaktır.
MEMUR İÇİN EN DÜŞÜK MAAŞ 22 BİN
Biz bu düzenleme talebini Meclis'e arz edeceğiz. Gerisi Meclis'te. Meclisimiz Bayram'dan sonra da bir süre çalışacak ve yasal düzenlemelerin öncelikli olarak ele alınacağını düşüyorum.
EMEKLİ MAAŞLARI
Çalışma Bakanlığı çalışıyor. Kademeli bir yaklaşım içinde bakılacak meseleye. Zaten 7.500 TL maaşı olanlar bu güncellemeden yararlanamadı bununla ilgili çalışma yapılacak. Son söz Meclis'in.
Asgari ücret adı üstünde asgari. Biz diyoruz ki bunun altında verme. Bu ücret verilmeli anlamında bir ücret değil bu. İş verenlerin de bir dengeleri var buna saygı duyuyoruz. Kimsenin elini tutmuyoruz gönül ister ki daha fazla versinler. Önümüzdeki süreçlerde ekonomimizdeki sağlıklı gelişim içinde işletmelerimiz daha fazla büyür ve bu paydan çalışanları da fayda görür diyoruz.
KAMUDA TASARRUF ARTICI HAMLELER
Verimli çalıştığınızda tasarruf yapmış oluyorsunuz. Kaynakları doğru kullanmak budur. Yatırımın bir adı da tasarruftur. Daha fazla getirisi olan işleri öncelikli hale getirmektir. Bunlar kamuda tasarrufu artırıcı hamleler. Aynı kaynakla daha fazla üretimi nasıl sağlayabilirim mantığı ile bakabilmek.
YENİ DÖNEMDE YATIRIMLAR
Son 20 yılda büyük bir yatırım hamlesi başardı Türkiye. Altyapıdan yollara. Savunma sanayinde bir devrim yaşadık. Önümüzde katma değeri yüksek bir ekonomi oluşturma noktasında kritik alanlar ortaya çıkacaktır. Savunma sanayinde daha ileri hamleler göreceğiz. Togg'a benzer projeler göreceğiz. Enerji hamleleri de çok önemli. Yeni enerji teknolojileri önemli bir alan olarak önümüzde. Sağlık sektörü de yine öyle. Bilişim kritik. Milyar dolarlık şirketler kuruldu Türkiye'de son dönemde. Bu noktada da genç girişimcilik ile birlikte yeni atılımlar göreceğiz. Tabi yine gıda ve gıdadaki yatırımlar kritik adımlar söylenebilir.
YABANCI YATIRIMCI
Güven ve istikrar varsa dışarıda da içeride de yatırımcılar rahatlıkla gelip yatırım yapıyor. İstikrar sağlandı. Güvene dönük en önemli değerimiz söylediğimizi yapmak, yapamayacağımız şeyi söylememek. Hesaplı kitaplı hareket ediyoruz. İyi kadrolarımız var.
MERKEZ BANKASI
Anadolu insanı Hafize Gaye Hanım. Ekonomik kurulunun şöyle bir imkanı var hem üyelerimiz var hem de gündeme göre davet edebiliyoruz. Bugün de ben davet ettim. Tartışmayı izlemesi ve katkı sunması için. Hem genç hem de tecrübeli. Kadın olduğu için atanmadı ama kadın olduğu için mutluyum.
FAİZ POLİTİKASI
Amaç ve araç meselesi önemli. Merkez Bankası hükümetin çizdiği politikayı benimsiyor. Bunun ötesinde Merkez Bankası'nın araç bağımsızlığı var. Kaynaklarını yönlendirme imkanları var. Merkez Bankası genel hedeflerle uyumlu olacak şekilde değerlendirmesini yapacaktır. Merkez Bankası'nın hükümetlerin istihdama ilişkin politikalarına destek olma misyonu var. Merkez Bankası dünyadaki ve Türkiye'deki konjonktürü değerlendirip gerekli adımları atacaktır.
Cumhurbaşkanımız Sayın Şimşek ve ekibine güvenini ifade etti. Nihai amaç enflasyonu düşürmek. Buraya giderken kullanılması gereken yöntem ve araçlar biraz teknik meseleler. Amaç değişmez ama şartları değerlendirirsiniz. Amaç sürekli istikrar içinde büyümek. Enflasyon sosyal dengeleri bozucu etkileri olan da bir hadise. Enflasyon ile kararlı bir şekilde mücadele etmek durumundayız. Eninde sonunda makul seviyelere taşıyacağız.
Önümüzdeki süreçte maliye politikalarımız daha netleştikçe finansal piyasalar etkili şekilde işleyecek. Önemli olan yatırımcının fiilen ödediği faiz. Bunu tabi aşağı çekmemiz lazım ki yatırımcı daha az faiz ile yatırımını gerçekleştirsin. Ben sanayide üreticilere kredilerle rahatlatıcı adımların atılması gerektiğini inanıyorum. Toplamda makro dengeleri gözetmek gerekiyor. İlgili kurumlarımız değerlendirecektir. Önümüzdeki dönemde arzı sanayi sektöründe geliştirmeye dönük çabalarımıza devam edeceğiz. Üreticilerin yanında KOBİ'lerin yanında olmaya devam edeceğiz.
KİRA ARTIŞLARI
Bir sınır getirilmişti. Artılarını eksilerini tartışıyoruz. Bu piyasalarda olağanüstü bir hareketlilik oldu, normal olmayan. Kiracıdan yana bir politika izledik. Hızlı bir şekilde arzı artırmak zorundayız. Depremden etkilenen bölgelerde hızlı yapılaşma çalışmalarımız sürüyor. Yeni programlar ilan ettik İstanbul'da yarısı bizden kampanyası gibi. Konut arzına dönük çalışmalar devam edecek.
KİRA ARTIŞINDA YÜZDE 25 SINIRI 1 TEMMUZ'DAN SONRA UZATILACAK MI?
Bir çalışma içindeyiz. Değerlendirmeler yapacağız. İlgili bakanlarımızla tüm yönleri ile değerlendirip karar vereceğiz. Biz her zaman kiracıdan yana bakıyoruz. Farklı dengeler var. Hepsini değerlendireceğiz.
Sadece deprem bölgesinde 600 bin konut yapılacak. Yine yurtların kapasitesini hızla artırıyoruz. Son dönemde inşaat maliyetlerinde ciddi problemler yaşadık. Zaman içinde oturacak. Belli bir düzeyde bir enflasyonun olduğu ortamda fiyatlar değişmiyorsa, makul çizgiye gidecektir. Bunlar bizim öncelikli alanlarımız gıda, konut ve enerji. Hepimiz tüm bakanlar bu alana destek olacağız.
ÖNCELİK GIDA, KONUT VE ENEJİ
Geçtimiz seçimde vatandaş bir seçim yaptı. Sayın Kılıçdaroğlu onu bunu şunu yapacağım dedi, akla hayale gelmedik vaatlerde bulundu. Vatandaş ona güvenmedi. Bu sözlerin yerine getirilemeyeceğini gördü. Vatandaşımız rasyonel davranıyor kimin ne yaptığını gayet iyi görüyor. Geçmiş performansına bakıyor. Örneğin belediyelerde bazı sözler verdiler, vatandaş bunları ne kadar yerine getirdi diye bakar. Seçim sürecinde de sahada çok gezdim. Vatandaşımız çok akılcı bir tercihte bulunuyor. Muhalefete dönüp aynada kendilerine baksınlar, deprem bölgesindeki kırsal bölgedeki vatandaşlara sözler sarf edeceklerine. Biz her seçimden sonra kendimizi sorgularız. Başarılı olsak bile niçin daha başarılı olmadık diye sorgularız kendimizi.
'ELEŞTİRİYE AÇIĞIZ'
Bu ülke hepimizin, tüm vatandaşlarımıza hizmet etmek ile yükümlüyüz. Türkiye Yüzyılı derken bir partinin değil Türkiye'nin yüzyılından bahsediyoruz. Yeni atılımlar yapmamız gereken bir dönemdeyiz. Sıradan bir ülke değiliz, bu topraklar sıradan topraklar değil. Hakaret ve şiddet olmadığı sürece biz eleştiriye açığız bizi eleştirsinler. Bu bizi geliştirir. Yapıcı eleştiriye hazırız. Akıl akıldan üstündür. Herkesin fikrine ve eleştirisine açığız. Hakarete ve şiddete açık değiliz elbette.
Bütçede bazı harcamalar oldu elbette. Bunların başında deprem var. Kaybettiğimiz canlara Allah'tan rahmet diliyoruz. Çok güçlü bir inşa çalışması yapıyoruz. Bütün bunlar bir harcama getiriyor. EYT gibi tarihi adımlar atıldı. Harcamalarda bir artış olduğu açık. Bir taraftan da biz mali disipline önem veriyoruz. Tek seferlik harcamalar yapısal bir bozulmaya yol açmıyor. Bunlar sürekli harcama kalemleri değil. Kalıcı bir bozulma olmaması önemli. Mutlaka önlemler olacak. Bu kadar büyük harcamaların olduğu ortamda belli önlemler olacak. Bununla ilgili çalışmalar olacak.
Biz gerçekçi politikalar izliyoruz. Sonucunda hepimiz faydalarını göreceğiz. Vatandaşlarımızın desteğini istiyoruz. Bir taraftan da hepimiz gereksiz tartışmalarla çok çalışmak durumundayız, birlik içinde olmak zorunayız. Türkiye önümüzdeki dönemde çok farklı yerlere gelecek.
