'Çırak krizi' bu meslekleri bitirme noktasına getirdi! '20 bin lira veriyoruz ama gelen giden yok'
Teknolojinin gelişmesi ve ekonomik şartlar pek çok insanın hayatında değişikliği de beraberinde getirdi. Bu özellikle meslek seçiminde çok derin bir şekilde hissedilmeye başlandı. Günümüzde hala ihtiyaç olan bazı meslekler ise tercih edilmediği için büyük bir ‘çırak krizi' içine girdi. Çalışanların yaş ortalamasının çok yükseldiğini ve bu gidişle birçok sektörün durma aşamasına geldiğini ifade eden esnaflar, ailelere ve gençlere önemli uyarılarda bulundu.
YASİN ARSLAN | gazetevatan.com
Online alışveriş, hazır giyim, ucuz giyim ve ekonomik şartlar değiştikçe insanların yaşam şartları kadar meslek tercihleri de değişti. Bu da bazı sorunları beraberinde getirdi. TÜİK'in açıkladığı son verilere göre işsizlik oranı yüzde 9,6 oldu. Pek çok insan işsizlik yaşarken, çoğu meslekte de personel sıkıntısı yaşanmaya başlandı. Ülkemizde hala ihtiyaç olmasına rağmen eleman yetersizliğinden dolayı neredeyse bitme noktasına gelen bazı meslekler, genç nesilleri bekliyor. Özellikle motor ustası, terzi, mobilya ve ayakkabı tamiri işinde çalışacak eleman bulanamıyor. Meslek temsilcileri ise yaşanan yetişmiş eleman krizine yönelik gazetevatan.com’a açıklamalarda bulundu, çözüm için hem ailelere hem gençlere hem de esnaflara çağrıda bulundu.
“YILLARDIR ELEMAN YETİŞMİYOR”
Çırak yetişmeyen sektörlerin başında araba tamir sektörü geliyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Küçük Sanayi Sitesi Başkanı Metin Bakacak, “Neredeyse 20 yıldır sanayide çıkak yetişmiyor. Aileler çocuklarını yetişmek üzere sanayiye göndermiyor. Gelip de bize iş ver diye bir kişiye de henüz rastlamadık” dedi.
Çırak yetişmediği için sektörde yaş ortalamasının çok yüksek olduğuna dikkati çeken Bakacak, “Eskiden yetişmek ve işi öğrenmek için gelirlerdi şimdi gelenlerin ilk sorduğu şey para oluyor” ifadelerini kullandı.
“MESLEK LİSELERİ ÇÖZÜM OLDU AMA YETERSİZ”
Mevcut krize en iyi çözümün meslek liseleri olduğunu fakat bunun boşluğu doldurmada yeterli olmadığını belirten Bakacak, “Liselerle zaten iletişim içindeyiz, ihtiyaç oldukça eleman alıyoruz. Bu nedenle meslek liselerinin artırılması sektörün geleceği açısından çok yararlı olacaktır” dedi.
“AİLELER ÇOCUKLARINI DOĞRU YÖNLENDİRMİYOR”
Ailelerin de çocuklarını doğru yönlendirmediğini söyleyen Bakacak, sırf üniversite okumak için Türkiye’de karşılığı olmayan bir bölüme gidenlerin arttığına ve bunun da sektöre eleman bulmayı güçleştirdiğine dikkati çekti.
“MAAŞLAR 20 BİN LİRA AMA ÇALIŞACAK ELEMAN ÇOK AZ”
Sanayide çalışanların çok iyi para kazandığını belirten Bakacak, “Biz kazandıkça kazandırıyoruz. Sanayide iyi bir usta aylık 15-20 bin lira arasında kazanıyor” dedi. Bakacak, bazı esnafların sigortasız eleman çalıştırmasının çırak yetiştirmeye büyük engel teşkil ettiğini söyledi.
“GENÇLER DOĞRU YÖNLENDİRİLMİYOR”
Bağcılar’da ayakkabı tamiri yapan Sabri Erçevik ise çıraklara fırsat verilmediğini ve çok işe az para verildiğini ifade ederek, “Gençlerin doğru yönlendirilmemesi ve kendi tercihlerinin yanı sıra eleman bulamamadaki en büyük sebeplerden biri bu. Çünkü hem maaşlar az geliyor hem de artık bu alana ilgi oldukça azaldı” dedi.
Yeni kuşağın kendileri kadar sabırlı olmadığını söyleyen Özçevik, “Az para kazancı bu alandaki pek çok ustayı başka alana yönlendirdi. İşi bilen çok ama yapan yok. İnsanlar yıllardır hazır giyime alışmıştı. Bu nedenle ayakkabı tamir sektörü de ölmeye yüz tutmuş meslekler arasında girmeye başlamıştı. Fakat pandemi sonrası yükselen enflasyon ve hammadde ihtiyacındaki zorluk eskiye dönüş yaşattı” ifadelerini kullandı.
“AYAKKABIDA TAMİR DÖNEMİNE GEÇİLDİ”
Özçevik, bu süreçte yeniden tamir ettirip giyme döneminin resmen başladığını belirterek, “Yeni nesil de buna ayak uydurmak zorunda kaldı. Bu konuda talep büyük oranda arttı. Talep artınca sektördeki yetişmiş eleman sıkıntısı büyük oranda ortaya çıktı” dedi.
“Kullan at dönemi resmen kapandı” diyen Özçevik, “Tamire başlayan ilgi hem kazancı artırdı, hem de yeni dönemde yetişecek elemanların iştahını kabarttı. İnsanların tamire yönelmesi sektörü adeta yeniden canlandırdı” ifadelerini kullandı.
“YILLARDIR YARDIMCI ARIYORUM AMA BULAMADIM”
46 yıldır terzilik mesleğinde olduğunu söyleyen ve Bağcılar’da terzi dükkanı işleten Filiz İzger de; “Son yıllarda yanıma bir yardımcı arıyorum ama bir türlü bulamıyorum. Online pazar yerlerinin yaygınlaşması ve ucuz giyim, hazır giyime olan ilgi çoğunlukta olduğu için bu durum bizim sektörü bitirme aşamasına getirdi” dedi.
“SEKTÖR BİTTİ, KALİTE DÜŞTÜ”
Terzi sektörünün bitmesinin giyimde kaliteyi de düşürdüğünü ifade eden İzger, “Biz ısmarlama kıyafet geleneğinden geliyoruz. Yeni yetişenler okullu geliyorlar, okullarda da standartlar var ama çıraklıktan yetişme başka bir olay. Şu anda böyle bir personelin yetişmesi ise maalesef yok denecek kadar az” dedi.
Çalışmak isteyenlerin yüksek maaş istediğini fakat sektörün yaşanan ilgisizlikten ötürü bunu karşılayacak durumda olmadığını belirten İzger, “Hala ısmarlama yapanlar, zaten müşterileri belli olduğu için istedikleri kazancı elde edebiliyor ama rast gele bir mahallede terzi dükkanı açayım diyen bir kişinin işi çok zor. Çünkü rakibi pazar yerleri ve ucuz giyim sektörü” ifadelerini kullandı.
“SON YILLARDA SEKTÖR CANLANDI”
İzger, son yıllarda büyük bir değişim yaşandığını ve kıyafette tamir döneminin yeniden başladığını belirterek, “Bir müşterim 20 yıl önce bir kenara bıraktığı kıyafeti düzelttirmeye getirdi. Onu yeniden giyebilmek için” dedi.
“ELEMAN EKSİKLİĞİ FİYATLARI YÜKSELTTİ”
Eleman ve terzi eksikliğinden dolayı tamir fiyatlarının da yüksek olduğuna dikkat çeken İzger, “Bu eksikliği fırsat bilenler gereğinden fazla fiyat çekiyor. Son yıllardaki pahalılık insanları eskiye döndürse de, ihtiyacı karşılayacak terzi bulunmadığı için sektörde bir kısır döngü oluştu” ifadelerini kullandı.
“10 BİN LİRA MAAŞI VERİYORUZ AMA ÇALIŞACAK ELEMAN YOK”
Maltepe’de mobilya tamir dükkanı işleten Osman Erdoğan da eleman eksikliğinden dolayı sektörün bitme aşamasına geldiğini söyledi. “Şimdiki gençler bu sanata hiç ilgili değil” ifadelerini kullanan Erdoğan, “25 yıldır aynı semtteyim, ne gelen var, ne giden var. Herhangi bir iş başvurusu yapan yok. İşi öğrenmek için gelen de yok” dedi.
Yeni başlayan bir elemana 2000-2.500 bin TL arası haftalık verdiklerini belirten Erdoğan, “Eğer biz de tam zamanlı çalışacaksa yemeği yolu hariç 10 bin TL maaş veriyoruz” dedi. Şu an dükkan çalıştıranların çoğunun yaş ortalamasının 55 yaş ve üstü olduğunu vurgulayan Erdoğan, yetişmiş elemana ve yetiştirilecek eleman çok ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
