Bir iyi bir de kötü haber

Önceki gün ABD’den gelen yüzde 3.5’lik büyüme verisi piyasalara kısa süreli moral oldu. İMKB güne yüzde 2.7’yi bulan primle başladı ve endeks ilk saatlerde 50 bin puanın üzerine çıktı. Ancak dün öğleden sonra yine ABD’den gelen tüketimle ilgili başka bir veri, moralleri bozdu. İMKB günü yüzde 3.52’lik değer kaybı ile 47 bin 184 puandan kapadı. Dolar kotasyonları yeniden 1.50 TL’nin üzerine çıktı.

D ört çeyrek sonra ilk kez büyüyen ABD’nin, dünya piyasalarına verdiği “resesyon bitiyor, tüketim geri dönüyor” morali sadece 1 gün sürdü. Önceki gün 3’üncü çeyrekte yüzde 3.5 büyüyen ABD’de dün açıklanan tüketim harcamalarına ilişkin kötü veriler, rüyayı adeta kabusa çevirdi. ABD’de Eylül’de tüketici harcamaları yüzde 0.5 oranında gerileyerek, yılın en keskin düşüşünü kaydetti. Tüketim son 5 ay içinde ilk kez gerilemiş oldu.

Kişisel tüketim harcamalarındaki düşüşte hükümetin otomobil satışlarını artırmak için uyguladığı hurda teşviki programının sona ermesi etkiliydi. Amerikan hükümeti tüketicilere 3 milyar dolarlık teşvik sağlamıştı. Bu sayede ABD’de tüketici harcamalarında Mayıs’ta yüzde 0.1, Haziran’da yüzde 0.7, Temmuz’da yüzde 0.2, Ağustos’ta ise yüzde 1.4’lük artış yaşanmıştı.

Rüyadan uyandılar

ABD’deki tüketim harcamalarının düşmesi, dünya piyasalarının rüyadan uyanmasına neden oldu. Dow Jones’un düşüşle açılması, piyasaların moralini bozdu. İMKB başta olmak üzere Avrupa borsaları geriledi. Güne yüzde 2.7 primle başlayan ve 50 bin puanın üzerine çıkan İMKB 2. seansın hemen başında ABD’den gelen verinin de etkisiyle eksiye döndü. Borsada son yarım saatte ise çok sert bir düşüş yaşandı.

İkinci seansın sonuna doğru yüzde 4’ün üzerinde kayıpla hareket eden İMKB günü yüzde 3.52 düşüşle 47,184.71 puandan kapattı. Dün Dow Jones ise yüzde 1.69, Brezilya Borsası Bovespa yüzde 3.28, Rus Borsası yüzde 4.19, Paris Borsası yüzde 1.93 ve Frankfurt Borsası yüzde 2.03 geriledi.

Obama uyarmıştı

ABD’den önceki gün gelen büyüme rakamıyla, fikir ayrılığı ortaya çıkmıştı. Birçok analist verilerin büyük durgunluğun sonu anlamına geldiğini belirtirken, ABD Başkanı Barack Obama, temkinli yaklaşmayı tercih etti. Obama, “Veriler, resesyonun hafiflediğini ve aldığımız önlemlerinin bir faydası olduğunu teyit ediyor, ancak ekonomimizi tamamen düzeltmek için uzun bir yolumuz olduğunu biliyorum” açıklaması yaptı. Obama, iş yaratılıp yaratılmadığının, ailelerin faturalarını ödeyip ödeyemediğinin de önemli kriter olduğunu söyledi.

Soros: 2010-2011’de ikinci dip yaşanabilir

Ünlü yatırımcı George Soros, ABD’nin açıkladığı yüzde 3.5’lik büyümenin hormonlu olduğunu söyledi. Soros, küresel ekonomik iyileşmenin kırılgan olduğunu ve iyileşmenin ikinci bir diple bölünebileceği uyarısımnda bulundu. ‘Para Sihirbazı’ lakaplı Soros, olası bir ikinci dibin 2010 veya 2011’de yaşanabileceğini kaydetti.

IMF: İşsizlik arttıkça kriz devam edecek

IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ABD ekonomisinin büyümeye geçmesinin cesaret verici olduğunu ancak işsizlik arttığı sürece, krizin devam edeceğini belirtti. Strauss-Kahn, krizde ikinci bir dibin olmaması için hükümetlerin canlandırma programlarını 10-12 ay daha sürdürmesi gerektiğini söyledi.

Borsalar tepetaklak

Borsalar Değişim (%)

TÜRKİYE -2.97

Londra -0.39

Paris -1.15

Frankfurt -1.08

Madrid -1.36

Amsterdam -1.30

Dow Jones -0.68

Nasdaq -0.43

Brezilya -3.28

Rusya -4.19

Budapeşte -1.56