Bakan Varank: 4 aşı adayımızın hayvan deneyleri başarıyla tamamlandı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, 'TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu Aşı ve İlaç Konferansı'na katıldı. Video konferans ile gerçekleşen toplantıda konuşan Bakan Varank, koranavirüse yönelik yerli aşı ve ilaç çalışmalarını değerlendirdi. TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu çatısı altında 49 farklı kurum ve kuruluştan 500'e yakın araştırmacının bir araya geldiğini belirten Bakan Varank, burada tedavi odaklı 9 ilaç geliştirme projesi ve bağışıklık kazanılmasına yönelik 8 aşı geliştirme projesi yürütüldüğünü söyledi.

Bilim insanlarının atacağı her adımın Türkiye'deki aşı ve ilaç sektörüne çağ atlatacağını vurgulan Bakan Varank, "Dünyada çalışılan farklı aşı teknolojilerinin tamamı ve hatta daha yenilikçi yöntemler, Covid-19 Türkiye Platformu tarafından da çalışıldı. Bu çerçevede inaktif, adenovirüs, virüs benzeri parçacıklara dayalı aşı, dünyada ilk kez geliştirilen ASC zerrecik teknolojisine dayalı rekombinant aşı adayı, DNA, mRNA ve Rekombinant Spike Proteini aşı türlerine ilişkin çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Tasarım, prototip aşı ve hayvan çalışmaları aşamaları sonrasında toplam 4 aşı adayımız hayvan deneylerini başarıyla tamamlamış durumda. Hayvan deneylerinin ileri bir aşaması olan karşı koyma testleri de TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nde başarılı bir şekilde gerçekleştiriliyor. Böylelikle, Faz-1 ve ötesinde Faz-2 klinik aşama için de hazırlıklar yapıyoruz" dedi.

'DÜNYADA AŞI PROJESİNDE 3'ÜNCÜ SIRADAYIZ'

Bakan Varank, insan deneylerine geçmek için gerekli olan güvenli üretim onayının 2 tesis için verildiğini belirterek, şunları söyledi:

"Tekirdağ ve Adıyaman'da bulunan bu tesislerde, adenovirüs ve inaktif aşı adayları dünya standartlarında üretilecek ve Faz-1 insan klinik çalışmalarına başlanacak. Diğer yenilikçi aşı adaylarının da en kısa zamanda faz çalışmalarını başlatmayı planlıyoruz. Ekosistemimizdeki 13 aşı adayı Dünya Sağlık Örgütünün listesinde yer alıyor. Yürüttüğümüz toplam aşı projesi sayısına göre ABD ve Çin'in ardından üçüncü ülke konumundayız."

'İLAÇTA FAZ-2 ÇALIŞMALARINA YAKIN ZAMANDA GEÇECEĞİZ'

Bakan Varank, Covid-19 Türkiye Platformu'nun, aşının yanında ilaç projelerini de başarıyla yürüttüğünü kaydederek, şöyle dedi:

"Favipiravir etken maddesini yerli ve milli olarak sentezleyerek ilk sonucumuzu elde etmiştik. Yine dünyada ilk kez, bilim insanlarımız tarafından Griffithsin molekülünün Covid-19'u durdurucu/azaltıcı yönü araştırıldı. Klinik öncesi deney sonuçlarına göre bu molekülün enfeksiyonu önleyici ve bulaşı azaltıcı olarak kullanılmasının mümkün olduğu kanıtlandı. Bu kapsamda yeni geliştirilen ilaç adayının Faz- 2 klinik çalışmalarına yakın zamanda geçeceğiz. Başvurumuzu yaptık. Covid-19'a karşı anti-viral etkinlik gösteren Ribavirin etken maddesi için de Faz-3 klinik denemelerinin başlatılması için yakın zamanda başvuru gerçekleştirildi. Diğer moleküller üzerindeki çalışmalar da başarıyla devam ediyor. Sağlık personeli gibi yüksek risk gruplarında kısa süreli koruyucu etki gösterebilen antikor benzeri notralizan ilaç adayının karşı koyma testlerine geçiyoruz. Yüksek miktarda Covid-19 spesifik antikor içeriğine sahip plazmalar hastalara başarıyla uygulanıyor. Covid-19'u etkisiz hale getiren rekombinant antikor projesinde özgün bir ürün adayımız da etkinliğini gösterdi ve pre-klinik çalışmalara geçilecek."

'3 MERKEZDE 160 MİLYON DOZ AŞI ÜRETİLEBİLİR'

Türkiye'nin son dönemde, aşı üretim kapasitesini de ciddi ölçüde geliştirdiğini ifade eden Varank, şöyle konuştu:

"Bugün itibariyle, üretim merkezleri Tekirdağ, Kocaeli ve Adıyaman'da bulunan 3 firma, 160 milyon doz aşı üretebilecek kapasiteye sahip. Talep edilmesi durumunda bu kapasitelerini artırabileceklerini de özellikle vurgulamak istiyorum. Özel sektörün yanı sıra, TÜBİTAK Marmara Araştırmalar Merkezimizdeki Gen Mühendisliği Biyoteknoloji Enstitüsü çatısı altında bir aşı ve ilaç merkezi kurma çalışmalarına başladık. İnşallah, 1 yıl içinde bu altyapıyı tamamlamayı hedefliyoruz. Bu merkezde, Türkiye'de ilk kez uçtan uca aşı ve ilaç geliştirme çalışmaları yapılabilecek. Bu merkezle birlikte, Türkiye aşı ve ilaç üretimi noktasında, çok farklı bir seviyeye gelmiş olacak."