Haniye’yi Tahran’da sarayın eteğinde vurdular! Haniye nasıl vuruldu? İşte öne çıkan 3 teori
Hamas lideri İsmail Haniye’nin İran’ın başkenti Tahran’da uğradığı suikastın detayları belli olmaya başladı. Haniye’nin vurulduğu binanın İran Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na kuş uçuşu 751 metre mesafede bulunduğu ortaya çıktı. Amerikan basını ise Haniye’yi öldüren bombanın 2 ay öncesinden binaya sokulduğunu iddia etti.
Hamas’ın Siyasi Büro Lideri İsmail Haniye’nin İran’ın başkenti Tahran’da düzenlenen suikastla öldürülmesinin yankıları sürüyor. Amerikan New York Times (NYT) gazetesi Haniye’nin öldürüldüğü belirtilen binaya dair önceki gün sosyal medyada dolaşıma giren fotoğrafların doğruluğunu teyit ederken, binanın İran Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na olan yakınlığı ise şaşkınlık yarattı.
SARAYA 750 METRE
Sosyal medyada Haniye’nin vurulduğu binayi gösterdiği iddia edilen fotoğraftaki binanın bir köşesinin hasar gördüğü ve yeşil bir bezle örtüldüğü görülüyordu. Birinci katın çatısında ise saldırı sonucu oluştuğu düşünülen moloz yığınları yer alıyordu. NYT gazetesi fotoğrafın doğru olduğunu teyit ederken, uydu şirketi Maxar Technologies tarafından, sadece altı gün önce, 25 Temmuz’da çekilen aynı binanın başka bir görüntüsünde molozlar ya da yeşil branda yer almıyor. Haniye’nin vurulduğu Devrim Muhafızları Ordusu’na gazilerine hizmet veren bir misafirhane binasının İran Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na kuş uçuşu mesafesi ise yalnızca 751 metre.
Suikastla ilgili en merak edilen konu, Tahran’ın ortasında nasıl böyle bir nokta atışının yapılabilmiş olması. Haniye’nin ölümüne neden olan füzenin niteliği ve nereden atıldığı tartışılırken, çeşitli iddialar gündemde. Tahran yönetimine yakın haber kuruluşları, füzenin İran dışından atıldığını iddia ederken, bazı yayın organları da füzenin üçüncü bir ülkeden atıldığını savundu. Ancak büyük güvenlik zaafiyeti ortaya çıkan İran’dan gelen bu tür açıklamaların ne kadar güvenilir olduğu bilinmiyor.
FÜZE VEYA BOMBA
Nitekim İsrail basınındaki haberlere göre füze, İran dışından değil içinden ateşlendi. Bu haberlerde, saldırının büyük ihtimalle 25 kilometre menzilli ve omuzdan atılan Spike füzesi ile yapılmış olabileceği söyleniyor.
Askeri uzmanların üzerinde durduğu bir diğer iddia ise, saldırının, İran hava sahasına fark edilmeden giren F-35’lerce yapıldığı. Buna göre, F-35’in üstün radara yakalanmama özellikleri kullanılarak Tahran’a yaklaşıldı ve füze atışı yapıldı. Nokta atışının ancak bu şekilde mümkün olduğunu belirten uzmanlar, F-35’in İran’in çok katmanlı hava savunma sistemlerine yakalanmayacak kapasiteye sahip olduğunu belirtti. Bir başka iddia da, saldırıda “uzaktan kumandalı bomba” kullanıldığı yönünde. “New York Times” gazetesi, Haniye’nin füzeyle değil Tahran’da kaldığı misafirhaneye gizlice sokulan uzaktan kumandalı bombayla öldürüldüğünü öne sürdü. Aralarında iki İranlı ve bir ABD’li yetkilinin de bulunduğu yetkililere dayandırılan habere göre, patlayıcı cihaz, yaklaşık 2 ay önce Tahran’daki Devrim Muhafızları binasına gizlice sokuldu. Gazeteye konuşan yetkililer, binada çok az hasar olduğuna dikkat çekiyor.
BİNANIN ARKASI DAĞ
Öte yandan Haniye’nin Tahran’da suikasta uğradığı binanın fotoğrafları da doğrulandı. İran basınında yer alan fotoğrafta binanın bir kısmının hasar aldığı görülüyor. Uydu şirketi Maxar Technologies tarafından, sadece 6 gün önce, 25 Temmuz’da çekilen aynı binanın başka bir görüntüsünde hasar ve yeşil branda görünmüyor. Bu da hasarın yeni olduğunu doğruluyor. Açık erişimli uydu görüntülerinde, Haniye’nin bulunduğu binanın, Sadabat Sarayı Parkı yakınında, Devrim Muhafızları’nın koruduğu yerleşke içinde, kısmen kent tarafına ama büyük ölçüde dağlara bakan geniş bir cepheye sahip olduğu fark ediliyor. Bina, yerleşkenin uzağından ya da dağlık araziden rahatlıkla görülebiliyor. Bölgede yaşayanlar, suikastın gerçekleştiği anlarda küçük bir patlama sesi duyduklarını ifade ediyor. Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki Başkan Yardımcısı Halil el-Hayya, görgü tanıklarının Haniye’nin bulunduğu odaya füze isabet ettiğini doğruladığını söylerken, odanın tahrip olduğunu ve binadaki bazı cam, pencere, kapı ve duvarlarında hasar oluştuğunu aktardı.
‘BOMBA OLASILIĞI VAR’
Milliyet'ten Çiğdem Yılmaz'ın haberine göre; Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan’ın yemin töreni için bulunduğu Tahran’da uğradığı suikast sonucu öldürüldüğü bina dikkat çekti. Görüntülerde, konutta yalnızca Haniye’nin bulunduğu katın vurulduğu ve diğer kısımların zarar görmediği ortaya çıktı.
O görüntüleri Milliyet’e yorumlayan Bahçeşehir Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Abdullah Ağar, “Olasılıklardan biri bomba. Neden bomba? Bir bina gösteriliyor o binadaki o tahribatı ne yapar? Bu görüntülere baktığımızda, binanın içerisine yerleştirilmiş bir bomba olasılığının olduğunu söyleyebiliriz. Hatta bir patlama görüntüsü var, o görüntülerde patlama içten dışa doğru gerçekleşiyor. Eğer bu görüntüler gerçekten buraya aitse, bomba olasılığı daha da artıyor. Ancak şu an için net bir şey olmadığından tüm bunları olasılık olarak değerlendiriyoruz” dedi.
HİZBULLAH’TAN FÜZE SALDIRISI
Hizbullah, İsrail’in kuzey bölgelerine dün akşam saatlerinde yoğun bir füze saldırısı başlattı. İsrail, Hizbsullah füzelerine Demir Kubbe hava savunma sistemi karşılık vermeye çalıştı.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, salı günü Beyrut yakınlarında İsrail’in düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybeden örgütün üst düzey komutanı Fuad Şükr için düzenlenen cenaze töreninin ardından yaptığı açıklamada, Beyrut’a yönelik İsrail saldırısıyla ilgili “Yeni bir aşamaya girdik” demişti. Nasrallah, İsrail’e hitaben “Geçtiğiniz kırmızı çizgilerin farkında değilsiniz” ifadelerini kullanmıştı.
İran’ın İsrail’e vereceği yanıt da merakla beklenirken, bunun ne çapta olacağına dair çeşitli iddialar bulunuyor. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, “Direniş ekseni ve biz, Haniye’nin kanının yerde kalmaması için vereceğimiz karşılığı değerlendiriyoruz. Çeşitli adımlar atılmalıdır. İsrail kesinlikle pişman olacaktır” ifadelerini kullandı.
“New York Times” gazetesi ise İran dini lideri Ali Hamaney’in, Haniye suikastına misilleme olarak İsrail’e doğrudan saldırı düzenlenmesi talimatı verdiğini iddia etti. Gazete iddiasını, ikisi Devrim Muhafızları’ndan üç İranlı yetkiliye dayandırdı. Habere göre İranlı yetkililer, Tel Aviv ve Hayfa çevresindeki askeri hedeflere yönelik insansız hava aracı ve füze saldırılarının bir arada yapılmasını değerlendiriyor. İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine göreyse, İsrail İran, Lübnan ve hatta Yemen’den de gelecek eş zamanlı bir saldırı olasılığını değerlendiriyor.
TÜRKİYE’DE 1 GÜNLÜK YAS
- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Filistin Davasına olan desteğimizi göstermek amacıyla, Hamas Siyasi Büro Başkanı Haniye’nin şehadeti sebebiyle yarın (bugün) 1 günlük milli yas ilan edilmiştir” açıklamasında bulundu. (ANKARA)
NAMAZINI HAMANEY KILDIRDI
İsmail Haniye’nin Tahran Üniversitesi yerleşkesindeki cenaze namazını İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney kıldırdı.
HANİYE’YE TAHRAN’DA CENAZE TÖRENİ
-İRAN’ın başkenti Tahran’da suikast sonucu hayatını kaybeden Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye için bu kentte cenaze töreni düzenlendi. Başkentteki törene, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yanı sıra üst düzey sivil ve askeri yetkililer katıldı. Tahran Üniversitesi yerleşkesindeki cenaze namazını İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney kıldırdı. Namaz sonrasında büyük bir kalabalık üniversitenin yanı başındaki İnkılap Meydanı’nda ve bölgeye çıkan yollarda toplandı. Haniye’nin cenazesi İstiklal Meydanı’na kadar yaklaşık 5 kilometrelik bir mesafede konvoyla birlikte taşındı. İsmail Haniye, bugün Katar’ın başkenti Doha’da son yolculuğuna uğurlanacak.
İSRAİL TEYAKKUZDA
İSRAİL, Hizbullah ve Hamas’ın üst düzey isimlerine peş peşe düzenlediği suikastların ardından alarm durumuna geçti. İsrailli yetkililer, Lübnan’ın başkenti Beyrut’a düzenlediği hava saldırısında Hizbullah’ın üst düzey komutanı Fuad Şükür ve İran’ın başkenti Tahran’da Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin öldürülmesinin ardından güçlü bir karşılık beklendiğini açıkladı. İsrail basınından Yediot Ahranot’a konuşan üst düzey İsrailli yetkili, kesinlikle güçlü bir saldırıya hazırlandıklarını, saldırı durumunda ABD’nin başını çektiği uluslararası toplumun sahne arkasından bölgesel bir çatışmanın önlenmesi için çabaladığını aktardı. ABD’nin muhtemel bir saldırı olması durumunda İsrail’i destekleyeceğine işaret eden yetkili, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy’nin bununla alakalı Beyrut’u ziyaret edeceğini dile getirdi. İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine göre ise İsrail; İran, Lübnan ve hatta Yemen’den gelecek eş zamanlı bir saldırı olasılığını değerlendiriyor. Öte yandan bazı uluslararası havayolu şirketleri de bir misilleme ihtimaline karşılık İsrail’e olan uçuşlarını askıya aldı.
İSRAİL MUHAMMED DEİF’İN ÖLDÜRÜLDÜĞÜNÜ DUYURDU
İSRAİL ordusu, dün yaptığı bir açıklamada 13 Temmuz tarihinde Han Yunus’ta düzenlenen bir hava saldırısında hedef alınan Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed Deif’in öldüğünün teyit edildiğini duyurdu. 58 yaşındaki Muhammed Deif, İsrail tarafından 7 Ekim saldırısının mimarı olarak değerlendiriliyordu. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Deif’in öldürülmesini, “Hamas’ın Gazze’de askeri ve idari bir otorite olarak tasfiye edilmesi sürecinde önemli bir dönemeç” olarak nitelendirdi. Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise Deif’in öldürüldüğünün açıklanmasının ardından yayımladığı mesajda Hamas’ın çöküşünün her zamankinden daha yakın olduğunu savundu.
İsrail’in saldırılarına karşı her geceyi başka bir evde geçirdiği ve kod adının bu nedenle ‘Misafir’ olduğu iddia edilen Muhammed Deif, Hamas’ın askeri kanadının Yahya Sinvar’ın ardından iki numaralı ismiydi. İsrail’in sonuncusu 2021’de gerçekleşen yedi suikast girişiminden sağ kurtulan Deif, Hamas üyelerinin Gazze’den İsrail’e geçebilmesini sağlayan tünellerin yapımında da rol oynamasıyla biliniyordu.