Yeni kıdem yasası ne zaman çıkacak? TES ile istifa eden nasıl kıdem tazminatı alacak?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile emeklilik sisteminde yapılacak düzenleme kıdem tazminatında kazanılmış hakların korunması sağlayacak, kıdem tazminatından çeşitli nedenlerle yararlanamayacak olan işçinin de bu haktan yararlanabilmesini mümkün kılacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan da yaptığı açıklama da işçilerin hakkının koruncağını ve bu sistem sayesinde ilave destek alınabileceğine yönelik ifadeler kullanılmıştı. Yani yeni kıdem yasası ile İstifa edenlerin de haklarını alacağı ve dava süreçlerine son verecek bir sistem mümkün gözüküyor. Peki, Yeni kıdem yasası ne zaman çıkacak? TES ile istifa eden nasıl kıdem tazminatı alacak? Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın değindiği bu yeni düzenleme ile ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından da bir açıklama geldi. Bakan, "Taraflarla müzakereler sürüyor. Masada bir iki değil birden fazla model var. Buradaki temel hedefimiz, çalışanımızın emekli olduğunda iyi bir gelir seviyesini sağlamak.’’ İfadesini kullandı. İşte Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt’ün yeni sistem ile ilgili yaptığı açıklama

2022'DEN SONRA İŞİNDEN AYRILAN GEÇMİŞ TAZMİNATINI ALABİLECEK

Sistem işçi ve işverenler ile emeklilik şirketlerinin uyum kabiliyetlerinin artırılması ve süreçte öngörülebilirliği artırmak amacıyla 1 Ocak 2022 itibarıyla başlayacak.

Çalışanın maaşından belirli bir miktarın kesileceği (az maaş alandan az, çok maaş alandan çok) işverenin de belirli oranda katılacağı, devletin de yine belirli oranda katkı yapacağı bir fon oluşacak.

Her çalışanın bir hesabı olacak, bu hesaplar fonu oluşturacak, bu fondaki çalışanların birikimleri de yatırım araçlarında değerlendirilecek, birikim miktarı artacak. İşte, bu sistemin adı, tamamlayıcı emeklilik sigortası; kısa adı da TES. Bir anlamda her çalışan geleceği için kendi emekliliğini tamamlayacak; buna işveren de devlet de katkı yapacak.

HAK KAYBI OLMAYACAK

Şimdilerde de işçi, işveren sendikaları ve konunun tarafları bu sisteme kıdem tazminatı nasıl entegre edilir diye konuşup, tartışıyor. Üzerinde durulan bir iki seçenek var ama bir şey söylemek için henüz erken.

Kesin olan, çalışanların bu işten hak kaybı olmayacağı. Nitekim Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, yaptığı açıklamada, "Taraflarla müzakereler sürüyor. Masada bir iki değil birden fazla model var. Buradaki temel hedefimiz, çalışanımızın emekli olduğunda iyi bir gelir seviyesini sağlamak.

Bu sistem sayesinde ikinci ve üçüncü basamağı kazandırabilmek. Kıdem tazminatında 30 güne karşı gelen yüzde 8.33 oranımız var; o, oran korunacak. Birden çok model var. Gönüllü ve ihtiyari seçilecek kısmı da olacak" dedi.

Kıdem tazminatı bu sisteme entegre olmazsa, olmaz mı? Kimilerine göre olur, kimilerine göre olmaz. Ama olursa sistem başladığından 4-5 yıl içinde tamamlayıcı emeklilik sistemiyle kurulacak fon 500 milyar lirayı bulacak.

YÜZDE 3 İŞVEREN KATKISI

Yeni modelde, yüzde 5,33 kıdem hakkı eski kıdem tazminatı hükümlerine uygun olarak korunurken yüzde 3 işveren katkısı çalışanın bireysel fon hesabına aylık olarak yatırılacak. Böylece çalışan, sözleşmesi kıdem tazminatını hak edecek şekilde sonlandırılmış ise yüzde 5,33 (19 gün) kıdem tazminatını alacak, yüzde 3'lük prim de fon hesabında tutulacak.

Bir çalışanın iş veya hizmet sözleşmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle sona ererse çalışılan iş yerindeki süreler için işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak, yüzde 50'si çalışanın hesabında kazanılmış hak olarak tutulacak.

Çalışan istifa ettiğinde bireysel fon hesabındaki tutarlar kazanılmış hak olarak kendisinde kalacak.

İş veya hizmet sözleşmesi 1 yıldan daha az sürede ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle veya istifa yoluyla sona ermişse çalışanın işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak.

Her ne durumda olursa olsun çalışanın kendi katkısı bireysel fon hesabında birikecek. TES sigorta hesabına aktarılacak tutar, varsa hukuki süreç kesinleşinceye kadar çalışanın hesabında blokeli olarak bekletilecek.

ÇEKİM YAPMA İMKANI DA SAĞLANIYOR

60 yaşını doldurmamış katılımcılara, ilk konut edinimi, evlilik (bir kereye mahsus), ağır hastalık ve işsiz kalınması (bir defaya mahsus/sözleşmenin nasıl sona erdiği önemli olmayacak) sebeplerinden her biri için başvuru tarihi itibarıyla bireysel TES hesabında bulunan birikim tutarının yüzde 10'unu (ödeme oranı) geçmemek üzere talebi halinde defaten ödeme yapılabilecek. Çoklu yararlanma halinde kısmi çıkış ödeme oranlarının toplamı yüzde 20'yi geçemeyecek.

Katılımcı, 60 yaşını tamamladıktan sonra emekli olmaya hak kazanacak. Talepte bulunanlara emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 25'ini geçmemek üzere defaten ödeme yapılabilecek. Ödeme oranı toplamı (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30'u geçemeyecek. Kalan tutar aylık olarak ödenecek. Emekliliğe hak kazanan katılımcıya, bireysel TES hesabındaki birikimlerin, programlı geri ödeme veya yapılacak yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında ödenmesi esas olacak.

Asgari ücretli bir çalışan 25 yıl sistemde kalırsa emekli maaşına, TES sayesinde bugüne göre 300 ile 566 lira arasında ilave maaş alabilecek.