Kısa çalışma ödeneği ne zaman bitecek? Nakdi ücret desteği nasıl alınıyor?

Milyonlarca çalışanı ilgilendiren torba kanunun Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Milyonlarca çalışanı ilgilendiren torba kanunda kısa çalışma ve nakdi ücret desteğinin süre uzatımı yetkisinin uzatılması, normalleşen işverene teşvik, fesih yasağının detaylarına ilişkin düzenleme ve iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğun ertelenmesi gibi düzenlemeler yer alıyor.

Meclis’te geçen hafta kabul edilen ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi beklenen ‘torba kanun’da çalışma hayatına ilişkin 4 önemli düzenleme var. Koronavirüsün etkilerinin hafifletilmesine yönelik kısa çalışma ve nakdi ücret desteğinin süre uzatımı yetkisinin uzatılması, normalleşen işverene teşvik, fesih yasağının detaylarına ilişkin düzenleme ve iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğun ertelenmesi bu düzenlemeler içerisinde yer alıyor.

1 SEKTÖREL UZATMA YETKİSİ

Kanunla birlikte, Cumhurbaşkanı Kararı ile bir ay daha uzatılan kısa çalışma uygulamasında bir yeni düzenleme daha söz konusu oldu. Buna göre; yapılan değişiklikle, Cumhurbaşkanı’nın kısa çalışmayı 31.12.2020 tarihine kadar, sektörel olarak veya bir bütün halinde uzatmaya yetkili kılındı. Dolayısıyla, kısa çalışmada önümüzdeki dönemde yapılabilecek uzatmalarda Cumhurbaşkanı örneğin turizm ya da hizmetler sektörü gibi salgından etkilenme oranı yüksek olan sektörler için sektör bazlı uzatma kararı alabilecek.

2 ‘NORMALLEŞEN’ TEŞVİK ALACAK

Kanunda yer alan bir düzenleme de, Kovid - 19 salgını kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile nakdi ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları işyerinde kısa çalışmanın sonlandırılması ve haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi durumunda sigortalı ve işveren paylarının tamamının 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere üç ay süreyle karşılanmasına ilişkin.

Ne kadar ödenecek?

Buna göre, kısa çalışmayı sonlandırıp işçisini koronavirüs öncesi çalışma düzenini geçiren işverenlere, işçi başına aylık 1.103 TL’ye kadar teşvik verilecek. Normalleşen işverenlerin bu kapsamda ödemesi gereken sigorta primlerinin tamamı asgari ücret üzerinden karşılanmış olacak.

Kısa çalışma kapsamında işyerini kapatan ve işçilerin 30 gün üzerinden kısa çalışma ödeneği aldığı işyerlerinde, normalleşme teşviki 1.103 TL olarak uygulanacak. Kısa çalışma kapsamında işyerinde çalışma sürelerinin kısa çalışma boyunca üçte bir oranında azaltıldığı yani işçilerin 10 gün üzerinden kısa çalışma ödeneği aldığı işyerlerinde ise teşvik miktarı 367.8 TL olacak. Aynı şekilde nakdi ücret desteğinden 17 Nisan’dan bu yana aylık ortalama 20 gün yararlanan bir işçinin normal çalışma süreleriyle çalışmaya başlaması halinde işverene 735.6 TL teşvik verilecek. Teşvikten yararlanma süresi 31 Aralık 2020 tarihine kadar üç ay olacak. Teşvikin süresinin sektörel olarak ya da sektör farklılığı olmaksızın 6 aya uzatılması da Cumhurbaşkanı yetkisinde.

3 2021’E KADAR FESİH YASAĞI

17 Nisan’dan itibaren uygulanmakta olan fesih yasağı ve nakdi ücret desteği uygulaması 17 Ağustos’a kadar uzatılmıştı. Bir aylık uzatmanın Cumhurbaşkanı kararıyla uygulandığı düzenleme sonrası nakdi ücret desteğinin de sektörel veya bir bütün olarak üçer aylık periyotlarla 31 Haziran 2021 tarihine kadar uzatma yetkisi Cumhurbaşkanı’na tanındı. Buna göre Cumhurbaşkanı kararıyla fesih yasağı ve nakdi ücret desteği 17 Ağustos’tan sonra üçer aylık periyotlarla 31 Haziran 2021’e kadar uzatılabilecek.

Tereddüt kalmadı

Fesih yasağı uzatılırsa nakdi ücret desteğinin süresi de uzayacak.

Kanunda yer alan bir diğer düzenleme ile Kovid-19 salgını döneminde uygulanmaya başlanan fesih yasağına istisna olacak haller netleştirilmiş oldu. İşverenler bazı durumlarda iş sözleşmesinin feshinin yasak kapsamında olup olmadığı konusunda tereddütler yaşıyorlardı.

Düzenleme ile aşağıdaki hallerin yasak kapsamında olmadığı hüküm altına alınmış oldu.

Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,

İşyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi,

İlgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları,

Yapım işlerinde işin sona ermesi halleri.

4 ZORUNLU HEKİME ERTELEME GELDİ

Kovid - 19 salgını nedeniyle eğitimlerin aksaması ve ilgili sınavların gerçekleştirilememesi nedeniyle ortaya çıkan uzman ve hekim açıklarını önlemek amacıyla az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den az çalışanı olan işyerleri ile kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesine ilişkin hükmünün yürürlüğü 31.12.2023 tarihinde ertelendi.

Erteleme ile birlikte az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den az çalışanın bulunduğu işyerlerinden bakkal, terzi, manav gibi işyerleri ile kapıcı çalıştıran apartmanlarda hekim ve uzman bulundurma zorunluluğu 31 Aralık 2023 tarihine kadar ertelendi.

Bu işyerlerinde risk değerlendirmesi, acil durum eylem planı gibi yükümlülükler yerine getirilecek ancak hekim ve uzman bulunmadığı için bu işlemlerden sağlık kontrolleri ve iş güvenliğine ilişkin olanlar aile hekimleri veya OSGB’lerden hizmet alınarak yerine getirilecek. (Milliyet)