Kıdem tazminatına 11 gün formülü…

Kıdem tazminatı fonu raftan indi. Açıklamalar peş peşe geliyor. İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı yazarımız Mert Nayır yeni kıdem tazminatı sistemini yazdı.İşte o yazı...Pandemi sürecinin yaralarını yavaş yavaş sarmaya çalışıyoruz. Artık işletmelerin kepenklerinin açılma, piyasanın hareketlenmesini görme zamanı.Bu süreçte desteğini hissettirmek isteyen hükümet adına, işçi ve işverene ayrı ayrı düzenlemeler getirileceğinin sinyallerini önce Hazine ve Maliye Bakanı verdi sonra sayın Cumhurbaşkanımız geçtiğimiz günlerde kalkan paketinin ayrıntılarını açıkladı. Önümüzde ki haftalar çalışma hayatı açısından çok hareketli olacak onu zaten biliyoruz görüyoruz ama asıl tartışma konumuz hepimize yeniden hayırlı uğurlu olsun!

İşveren desteklerinin yanında 2012 yılından bu yana yürürlüğe konulamayan Kıdem Tazminatı Fonu konusu yine raflardan iniyor.

Kıdem Tazminatı Fonu Nedir?

Kıdem tazminatı fonu, işçinin 1 gün çalışsa dahi kıdem tazminatı hakkedişinin toplanacağı ve belirli şart ve yaşa bağlı olarak devlet güvencesinde bu ödeneği alacağı sistemdir.

Kıdem tazminatı fonunun kuruluşu 4857 sayılı İş Kanunun Geçici 6.Maddesinde 2012 yılında belirtilmiştir. ‘Geçici Madde 6 - Kıdem tazminatı için bir kıdem tazminatı fonu kurulur. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin Kanunun yürürlüğe, gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklıdır.’

Burada kurulacak olan fon oluşturulana kadar eski usulde devam edileceği belirtilmektedir. İş dünyasında ise bu durum bazı kesimleri ikiye bölmüş halde. İşçiler ‘Kıdem tazminatımdan vazgeçmem’ diyor, işverenler ‘bize ek maliyet oluşturmadan kurulabilir’ diyor, devlet tarafı ise her iki taraf arasında uzlaşı arıyor.

Bakan Ne Diyor?

Aile ve Çalışma Bakanı Zehra Selçuk, kıdem tazminatı çalışmalarıyla ilgili olarak;“Kazanılmış haklar korunacak. 30 güne karşı gelen yüzde 8.33 oranımız var, bu korunacak. Konuştuğumuz modelde korunacak şekilde müzakereler yapıyoruz fakat birden çok model var. Bu, karma bir emeklilik sistemi. Bunun bir gönüllü ve ihtiyari seçilecek olan kısmı da olacak” dedi.

Peki Yeni Sistem Ne Olacak?

1 Ocak 2022 tarihinde hayata geçirilmesi planlanan kıdem tazminatı fonuyla ilgili iki formül üzerinde duruluyor.Birinci formülde, çalışılan her yıla karşılık verilen 30 günlük ücret tutarındaki kıdem tazminatının 19 gününün mevcut sistemdeki gibi devam etmesi, 11 gününün ise kıdem tazminatı fonuna devredilmesi öngörülüyor.

İkinci formülde ise kıdem tazminatı fonu için yüzde 6 oranında prim kesilecek. Bunun 4 puanı işveren, 0.5 puanı işçi priminden oluşacak. Devlet 1 puan katkıda bulunacak. Vergi indirimi yoluyla da 0.5 puanlık ilave prim katkısı yapılacak. Böylece toplam prim tutarı yüzde 6 olacak.

Alternatifli Sistem!

Birinci formülün kabul görmesi halinde tüm çalışanlar 1 Ocak 2022 tarihinden sonra yeni sisteme geçecekler. İkinci formülün devreye alınması halinde ise mevcut çalışanlardan isteyen yeni sisteme girecek, isteyen eski sistemde devam edecek.

Cevap bekleyen çok sayıda soru var!

10 yıldan fazladır pazarlık masasına çözüm kelimesinin hiç uğramadığı kıdem tazminatı fonu konusunda taraflar bu sefer uzlaşabilecekler mi?

İşçi işveren sendikaları orta noktada buluşabilecekler mi?

Sendikaların kırmızı çizgisi aşılabilecek mi?

Yaptık oldu mu denilecek?

İşçinin kıdem hakkından eksilme olacak mı yoksa çok bilinmeyenli denklemler ve formüller ortaya konup hayır olmayacak mı denilecek?

Kayıp olmayacaksa bu işçiye nasıl anlatılacak?

Fonu takip etme imkânı sağlanacak mı?

Yıllardır incelenen ülke modelleri çare olacak mı?

En son Avusturya sistemi denmişti bu sefer hangi ülkeye ayak uydurulacak?

Bir taraftan istihdam derken gelecek bu ek yükü işveren nasıl karşılayacak?

Mevcutta yürürlükte olan mevzuata göre kıdem tazminatı alabilme şartları değişecek mi?

Fondan para nasıl ve hangi şartlarda çekilecek?

Devlet güvencesi nasıl sağlanacak?

Emekli maaşına entegrasyon nasıl olacak?

Çok soru oldu biliyorum tamam daha yazıp başınızı ağrıtmayacağım,

Maluma tarife gerek yok, önümüzde ki 1.5 sene daha çok konuşacağız…