Yeni genelge ile duyuruldu! Tüm çalışanları ilgilendiriyor, resmen değişti, artık 10.848 TL

Milyonlarca çalışan için iyi haber! Ödeme miktarı resmen değişti. Memurlara yapılan ilave zam ile ilgili yasanın resmi gazetede yayımlanmasından sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı da bir genelgeyle yeni katsayıları duyurdu. Buna göre memur ve memur emeklilerinin yüzde 5 oranındaki toplu sözleşme artışı yüzde 7.5 olurken enflasyon farkıyla birlikte kümülatif artış yüzde 30.95'e ulaşmış oldu. Bu artış aslında memurların çocuk parasından tüm harcırahlarına kadar tüm ödemeleri artırmış oldu. Aynı zamanda işçiler için belirlenen kıdem tazminatı tavan miktarı da yükseldi.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI YENİ GENELGE İLE AÇIKLADI: KIDEM TAZMİNATI TAVANI YÜKSELDİ

Kıdem tazminatı tavanı Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın genelgesine göre 10 bin 848 lira 59 kuruşa yükseldi. 2021'in ikinci yarısında 8 bin 284 lira olarak uygulanan tavan, 6 Ocak tarihli genelgede 10 bin 596 çıkmıştı. İlave zammın yansıtılmasıyla da yeni tavan 10 bin 848 liraya ulaştı. Buna göre, bu yılın ilk yarısında işten çıkartılanlar çalıştıkları her yıl için en çok 10 bin 848 lira kıdem tazminatı alabilecek. Bu tutar, Temmuz'da memur maaş zammıyla yine artacak.

Sabah gazetesinden Faruk Erdem'in haberine göre 10 yıllık bir çalışan Aralık ayında işten çıktığında en fazla 82.840 lira alırken Ocak ayı ile birlikte alacağı en yüksek kıdem tazminatı 108.486 liraya yükselmiş oldu. Böylece işçi 25. 646 lira fazla tazminat alabilme imkanına kavuştu.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NEDİR?

Çalışanların işten ayrıldıklarında alacakları kıdem tazminatı hesaplanırken her yıl değişen bir tavan miktar uygulanıyor. Çalışanın maaşı ne olursa olsun tazminat hesaplanmasında en üst rakam olarak belirlenen bu miktar uygulanıyor. Bu miktarı her yıl Maliye Bakanlığı memur maaş katsayılarına göre belirliyor. Bu tutar 30 Haziran'a kadar geçerli olacak.

TAZMİNAT NASIL ALINIR?

Bir çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için kendi isteği dışında işten ayrılması gerekiyor. Bunun istisnaları da var. Erkek işçi askerlik, kadın evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa kıdem tazminatını alabilir. Emekli olmak için işten çıkanlar kıdem tazminatı alır. Haklı fesihle işten ayrılana da kıdem tazminatı ödenir.

Ayrıca 1475 sayılı yasanın 14. Maddesi gereğince emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar da istifa etmeleri halinde SGK'dan yazı alarak tazminat alabilirler.

Burada şartlar 8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı olanlar için 15 yıl 3.600 gün. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için ise 25 yıl 4500 gün veya sadece 7 bin gün.

 KIDEM TAZMİNATININ ÖDENMESİ İÇİN GEREKEN KOŞULLAR NELERDİR?

1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre çalışanlara belirli şartlarla kıdem tazminatı ödenmektedir. Buna göre;Aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması ve iş sözleşmesinin; 1- İşveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle, 2- İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya işyerinde işin durması benzeri nedenlerle, 3- Askerlik görevi nedeni ile, 4- Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile, 5- Kadın işçinin evlenmesi nedeni ile, 6- İşçinin ölümü nedeni ile feshi halinde çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenmektedir.

İŞTEN KENDİ İSTEĞİYLE AYRILAN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?

Kural olarak işten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamamaktadır. Ancak; iş sözleşmesinin askerlik görevi, emeklilik hakkının elde edilmesi, sağlık problemlerinin işin yapılmasına sürekli bir biçimde engel oluşturduğunun belgelenmesi, işverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması nedenleri ile işçi tarafından feshi halinde (istifa), çalışma süresinin en az 1 yıl olması koşulu ile kıdem tazminatı hakkı alınabilmektedir.

EVLİLİK NEDENİ İLE İŞTEN AYRILAN KADININ KIDEM TAZMİNATI ALABİLMESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR NELERDİR?

Yasal düzenleme gereği; Kadın işçilerin evlilik nedeni ile işten ayrılması durumunda, çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenmektedir. Bu haktan yararlanılabilmesi için; iş sözleşmesinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak feshi, evliliği gösteren belgenin işverene sunulması, feshin gerekçesinin evlilik olduğunun açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

KIDEM TAZMİNATI HAKKI NASIL HESAPLANIR?

Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan sürelerde oranlanarak hesaplamaya dahil edilecektir. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanısıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşulu, ikramiye ödemeleri v.b.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.

İŞYERİNİN SATILMASI DURUMUNDA İŞÇİ KIDEM TAZMİNATININ ÖDENMESİNİ İSTEYEBİLİR Mİ?

Herhangi bir işyerinin kısmen veya tümüyle devredilmesi durumunda, söz konusu işyerinde çalışmakta olanlar aynı şartlarla çalışmaya devam edeceklerdir. İşyerinin devri, çalışanların yasal hakları konusunda herhangi bir kayba yol açmayacak, çalışanlara işyerinin devri nedeni ile kıdem tazminatı ödenmesi gerekmeyecektir. Gerek kıdem tazminatı, gerekse yıllık ücretli izin haklarının belirlenmesi gerektiğinde devir öncesi ve devir sonrası oluşan toplam çalışma süresi esas alınacaktır.

İŞYERİNİN TAŞINMASI VEYA ÇALIŞMA ŞARTLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ HALİNDE İŞÇİ KIDEM TAZMİNATINI ALARAK İŞTEN AYRILABİLİR Mİ? 

İşveren işçi ilişkileri, yasa ile belirlenen esaslar çerçevesinde iş sözleşmelerinde düzenlenmektedir. Bu kapsamda; işin niteliği, görev tanımları, çalışma süre ve koşulları, işçiye ödenecek ücret ve diğer esaslar iş sözleşmelerinde düzenlenmektedir. İş sözleşmesi hükümleri, işyeri uygulamaları veya çalışma koşulları konusunda değişiklik yapmak isteyen işveren, durumu yazılı olarak bildirmek ve işçinin onayını almakla yükümlüdür. İşçi tarafından 6 gün içinde kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamamaktadır. İş sözleşmesinin bu nedenle feshi halinde, kıdem tazminatı ve bildirim süreleri konusundaki yükümlülüklere bağlı kalınacaktır

ÜCRETİ ARTIRILMAYAN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATINI ALARAK İŞTEN AYRILABİLİR Mİ?

Ücretlerin hangi dönemlerde veya oranlarda artırılacağına ilişkin herhangi bir çerçeve belirlenmiş durumda değildir. Ücret uygulamaları konusundaki yasal düzenleme asgari ücretin altında ücretle işçi çalıştırılamayacağı ile sınırlıdır. Bunun ötesinde ücret uygulamalarına ilişkin esaslar, iş sözleşmelerinde belirlenebilmektedir. İş sözleşmesinde bağlayıcı bir hüküm bulunmaması halinde, uygulamaya ilişkin inisiyatif işverene aittir. İş sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmamasına karşın, ücret artışlarındaki anlaşmazlık nedeni ile işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılacağından, herhangi bir tazminat hakkı oluşmayacaktır

HAMİLELİK VEYA DOĞUM NEDENİ İLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİ, KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANIR MI?

İşten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçinin, herhangi bir tazminat hakkı oluşmamaktadır. Yasal düzenleme açısından hamilelik veya doğum nedenine dayalı işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiğinden, bu nedenlerle işten ayrılan işçi tazminat haklarından vazgeçmiş sayılmaktadır.

ÖZEL SEKTÖRDE ÇALIŞANIN, KAÇ YILDAN SONRA İSTİFA SONUCU KIDEM TAZMİNATI HAKKI VARDIR?

Kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler gereği, iş sözleşmesini kendi isteğiyle fesih eden işçinin (istifa), herhangi bir tazminat hakkı oluşmamaktadır. Çalışma süresinin belirli bir süreyi aşması, bu konudaki genel uygulamayı değiştirmemektedir. Öte yandan; iş sözleşmesini fesih etmek isteyen işçi (istifa), feshi yazılı olarak ve çalışma süresine göre 2 ile 8 hafta arasında değişen sürelerle uygulanan bildirim süresine bağlı kalarak işverenine iletmekle yükümlüdür.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLANIRKEN ÜCRETE HANGİ ÖDEMELER DAHİL EDİLMEZ?

- Yıllık izin ücreti- Evlenme yardımı- Hafta tatil ücreti- Bayram harçlığı- Hastalık yardımı- Genel tatil ücreti- Doğum yardımı- Ölüm yardımı- İzin harçlığı- Jestiyon ödemeleri- Teşvik ikramiyesi ve primleri, jübile ikramiyesi- Seyahat primleri- Devamlılık göstermeyen primler- Fazla çalışma ücreti- İş arama yardımı- Harcırah- Bir defalık verilen ikramiyeler- İş elbisesi ve koruyucu malzeme bedelleri

KIDEM TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI VAR MIDIR?

Kıdem tazminatı 818 sayılı Borçlar Kanununun 125'inci maddesi uyarınca 10 yıllık zamanaşımına tabidir.