Bedelli askerlik yapan kişi kıdem tazminatı alabilir mi?

Bedelli askerlik yapan kıdem tazminatı alır mı, sorusu bugünlerde sıkça sorulan soruların başında yer alıyor. Milli Savunma Bakanlığı ASAL tarafından yapılan açıklamada, bu yıl içinde bedelli askerlik yapacakların celp tarihleri ve katılacakları birlik geçtiğimiz hafta açıklandı. Milli Savunma Bakanlığı ASAL tarafından yapılan açıklamada, bedelli askerlik yerlerinin açıklandığı bildirilirken Ocak/Şubat/Mart döneminde sevke tabi tutulacak yedek subay, yedek astsubay ve erbaş ile erlerin de sınıflandırma sonuçlarının açıklandığı duyuruldu. Sonuçlar öğrenildikten sonra işyerinden ayrılmak zorunda kalıp kalmayacağını merak edenlerin sorgulaması da başladı. İşte detaylar…

Akşam Gazetesi’nden Okan Güray Bülbül’ün yazısına göre 2018 yılıyla birlikte bedelli askerlikte temel eğitim şartı uygulanıyor. Bu sürede işyerinden ayrılmak zorunda kalan işçilerin ücretsiz izinli sayılacağına dair kanuni düzenleme yapılmıştı. Ancak işçi talep ederse işveren bedelliye gidecek işçiye kıdem tazminatı ödemek zorunda. Konya Bölge Adliye Mahkemesi’nin bu yöndeki kararı bugünlerde sonuç bekleyen işçilerin lehine. Karar işçilere kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğini net bir şekilde ortaya koyduğu için kritik önem taşıyor.

BEDELLİ ASKERLİK YAPAN KIDEM TAZMİNATI ALIR MI?

‘İstifa’ Bildirimi

Söz konusu karara konu olan olayda, işyerinde 3 yıl kıdemi olan işçi, bedelli askerlik hakkından yararlanmak için işyerinden ayrılmış ve kıdem tazminatını talep etmiş. İşveren ise işçinin işten çıkışını ‘03- İstifa’ koduyla yapmış ve işçiye kıdem tazminatı ödememiş. İşveren, işçinin bedelli askerliğin temel eğitim süreci boyunca ücretsiz izinli sayılacağına dair kanun hükmünü uygulayacağını beyan etmiş. Bunun üzerine dava açan işçi, işverenden kıdem tazminatını talep etmiş. Yerel mahkeme işçi ve işverenin ifadelerini dinleyip işçinin kıdem tazminatına hak kazanamayacağı yönünde karar vermiş.

Mahkeme Çevirdi

Davacı işçinin yerel mahkemenin kararını istinafa taşıması sonrası Konya Bölge Adliye Mahkemesi, kararı bozmuş. Mahkeme, bedelli askerlikle ilgili düzenlemede işçinin ücretsiz izinli sayılacağının belirtildiğini ancak 7146 sayılı Kanunun 2/4 maddesi kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde değişiklik yapılmadığını ifade etmiştir. Kararda, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14/3. maddesinde muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş sözleşmesini fesheden işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağının düzenlendiği belirtilmiştir.

Çalışanın 2 Tercih Hakkı Var

7146 sayılı kanunda, temel askerlik süresince çalışanın işyeri tarafından ücretsiz izinli olarak sayılacağına yer verildiğinden, bedelli askerlik nedeniyle işine ara verecek işçi, iş akdini feshetmemişse dönüşünde aynı yerde çalışma hakkına sahiptir. Bu durumda ortada bir fesih olmadığından feshe bağlı alacak olan kıdem tazminatı talebinden söz edilemez. Yani işçinin seçimlik hakkı vardır. İşçi isterse ücretsiz izinli sayılıp temel askerlik eğitimi sonrası işine geri döner, isterse kıdem tazminatını alıp işyerinden ayrılır ve temel askerlik eğitimine bu şekilde gider. İşçi talep ederse işveren askere gidecek işçisine kıdem tazminatını ödemek durumundadır.

Birinci Seçenek: İşçi 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesine dayanarak iş sözleşmesini askerlik nedeniyle feshedebilir ve kıdem tazminatını zorunlu askerlik için yapılan fesihlerde olduğu gibi işvereninden talep edebilir.

İkinci Seçenek: 7146 sayılı kanunun 2. maddesi gereğince işçi iş akdini sonlandırmadan bedelli askerlik süresinde ücretsiz izinli sayılarak 30 günlük temel eğitimin sonunda aynı yerde çalışma hakkına sahip.

Yargıtay’ın emsal teşkil eden kararı sonucu bu iki seçenek ile konuya netlik kazandırılarak, fesih veya ücretsiz izin tercihine bağlı olarak değişmekle birlikte uygulama işçi inisiyatifine bırakılıyor.

Yasal Faiziyle Geri Almaya Hak Kazandı

Bölge Adliye Mahkemesi, yerel mahkemenin kararını bozması sonrasında işçiyi haklı bulmuş ve bedelli askerlik çerçevesinde temel askerlik eğitimi için işyerinden ayrılan işçiye işverenin kıdem tazminatını ödemesi gerektiğine hükmetmiştir. İşçi bu kapsamda 6.288 TL olan kıdem tazminatını yasal faiziyle birlikte hak etmiş, ayrıca yargılama giderleri ve dava harçlarının da davalı tarafından ödenmesine hükmedilmiştir.

Özetle, bedelli askerlik yapacak olan işçi ya ücretsiz izne çıkıp görevi sonrası işine geri döner ya da kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilir. İşveren bu durumda çalışana kıdem tazminatını ödemek zorundadır.