Ayrımcılık tazminatı koşulları: Hangi davranış ayrımcılıktır?

İşçi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı dışında ayrımcılık tazminatı da talep edebilmektedir. İşçilerin birçoğu ise ayrımcılık davasından pek haberdar değil. Peki, ayrımcılık tazminatı şartları neler?

Ayrımcılık tazminatı koşulları nelerdir?

İş ilişkilerinde; dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamayacağı, 48587 Sayılı İş Kanunu’nun Eşit davranma ilkesi başlığın 5. maddesinde hükme bağlanmıştır. İşveren, cinsiyet, mezhep, gebelik ya da işin niteliğine bağlı olarak işçiye doğrudan ya da dolaylı olarak farklı bir muamele yapamaz. Aksi bir durum işçinin ayrımcılık tazminatı talep etme hakkını doğurur.

Ayrımcılık tazminatı talep etmek için işyerinden birden fazla işçinin bulunması gerekmektedir. Ayrımcılık tazminatı talebi için birden fazla işçi bulunmasının dışında, davranışın zaman bütünlüğü de bulunmalıdır.

İşçi ayrımcılığa neden olan durumu ortaya koyduğunda, işveren bunun aksini ispat etmekle yükümlüdür.

İşverenin hangi davranışı ayrımcılık olarak nitelendirilir?

Mezhep ayrımcılığı (dil, din, ırk)

Engelli ayrımcılığı

Cinsiyet ayrımcılığı

Yarı zamanlı-Tam zamanlı çalışan ayrımcılığı

İşveren dil, din, ırk, cinsiyet, mezhep gibi sebeplere dayanarak işçileri arasında ayrım yapamaz. İşveren, İş Kanunu dışında Anayasa’nın 10. Maddesinin eşitlik ilkesi gereğince de işçiye aykırı davranışta bulunamaz. Eğer işçi işveren tarafından bu muameleye maruz kalırsa, işçi ayrımcılık tazminatı talep edebilir. İşveren, tam süreli çalışan işçi ile yarı zamanlı çalışan işçi arasında, kadın ve erkek işçi arasında da farklı muamele yapamaz.

Ayrımcılık tazminatı nasıl hesaplanır?

İşveren tarafından kötü muameleye maruz kalan işçi, 4 aya kadarki ücreti tutarına denk miktarı tazminat olarak talep edebilir. 4 aya kadar ücret tutarı dışında işçi, yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir.

Hamile işçiyi işten çıkaran ayrımcılık tazminatı ödeyecek

Hamile olduğu gerekçesiyle işten kovulan kadın 4. İş Mahkemesi’ne başvurdu ve adil davranma ilkesine aykırılık sebebiyle ayrımcılık tazminatı ile fazla mesai ücreti alacaklarının tahsilini talep etti.

İşveren ise, kadın işçinin hamilelik sebebiyle işten çıkarılmadığını iddia ederek, davanın reddini istedi. Mahkeme de davacıdan fazla mesai yapıldığı ve hamile olması nedeniyle işten kovulduğu iddialarını ispat etmesini hükmetti. Ancak mahkeme yeterli bir delil sunulmadığı gerekçesiyle söz konusu durumun eşitlik ilkesine aykırı olmadığına karar verdi. İşçi davayı temyize götürdü. Yargıtay da emsal bir kadar verdi ve iş sözleşmesinin hamilelik nedeniyle feshedildiği bunun için işverenin ayrımcılık tazminatı ödemesini hükmetti.