10 soruda kıdem tazminatında vergi iadesi
Geçmişte işverenle anlaşarak işinden ayrılıp kıdem tazminatı alanlardan yapılan gelir vergisi kesintileri iade edilecek. Yeni düzenleme 27 Mart 2018 tarihinden önce 5 yılda işinden ayrılıp da tazminat alanları kapsıyor. İade alabilmek için dava açmamış olmak, süren davalardan da vazgeçmek gerekiyor. Peki kimler, ne kadar vergi iadesi alacak ve iade tutarları nasıl hesaplanacak? Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan yazdı
İşte tüm yönleriyle mahkemeye gitmeden kıdem tazminatında gelir vergisi iadesi ile ilgili o yazı...
1) Kimler vergi iadesi alacak?
27 Mart 2018’den önce işverenle anlaşıp ikale adı verilen sözleşmeyi imzalayarak, aldıkları kıdem tazminatının tamamından gelir vergisi kesintisi yapılan çalışanlar, kesilen bu vergileri iade alabilecek.
2) İade tutarı neye gören hesaplanacak?
İşçinin, tazminatını aldığı tarihteki, bulunduğu vergi dilimine göre iade tutarı belirlenecek. Ücretlilerden kesilen gelir vergisi oranı gelire göre değişiyor. 2018 yılı için 14.800 liraya kadar yıllık geliri olanlardan yüzde 15 vergi kesilirken, gelire göre kesinti oranları yüzde 20-27-35 arasında değişiyor. Gelir 120 binden fazla olanlardan kesilen gelir vergisi oranı ise yüzde 35. İade edilecek vergi tutarı da bu vergi oranlarına göre hesaplanacak.
3) 27 Mart 2018 tarihi neden önemli?
Bu tarihe kadar çalışanlara ödenen tazminatlardan gelir vergisi kesilirken, bu tarihte yapılan bir düzenleme ile kıdem tazminatının yıllık tavanına kadar olan kısmı gelir vergisinden muaf tutuldu. O nedenle 27 Mart 2018 tarihine kadar verilen tazminatlardan kesilen vergiler iade ediliyor. Bu konuda 27 Mart 2018 milat sayılacak bir tarih.
4) Vergi iadesi için ne zaman başvurulabilir?
İşverenle anlaşıp, ikale sözleşmesini imzaladıkları, kıdem tazminatını aldıkları ve gelir vergisinin kesildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde başvurmaları gerekiyor. Örneğin, 2017’in başında işten ayrılan bir çalışanın 2023 yılına kadar vergi iadesi için başvurması gerekir.
5) Nereye başvurulacak?
Vergi dairesine başvurmak yeterli.
6) Dava açmış olanlar ne yapacak?
Dava açıp da davaları sonlanmamış olanlar davalarından vazgeçecek. Çalışanlar iade talebi için yeni dava açmayacak.
7) Açılmış davalarda yargı masrafları ödenecek mi?
Yargı masrafları, avukat vekalet ücreti ödenmeyecek.
8) Vergi iadesinde bir limit olacak mı?
Olacak. Kıdem tazminatının ödendiği tarihteki kıdem tazminatı tavanını aşmayan tazminat tutarları için kesilen vergiler iade edilecek. Tavanı aşan tutar için iade yapılmayacak. Örneğin; 1 Ocak-30 Haziran 2017’de tavan 4.426.16 lira, 1 Temmuz-31 Aralık 4.732.48 lira, 1 Ocak-30 Haziran 2018’de tavan 5.001.76 lira, 1 Temmuz-31 Aralık 2018’de 5.434.42 liraydı. Örneğin, 2017’nin Ocak-Haziran döneminde 10 yıllık hizmeti olup, 50 bin lira tazminat alan bir çalışan için 44.261 lira (10x4.426.16 kıdem tazminatı tavanı) tutar üzerinden kesilen vergi iade edilecek. Tavanı aşan kısmı için vergi iadesi alınamayacak.
9) Vergi iadesi için zaman aşımı süresi var mı?
Zaman aşım süresi 5 yıl. Yani, 27 Mart 2018’den önce 5 yıllık süre içinde tazminat alan kişiler bu iadeden yararlanacak. Örneğin, 2012 yılında işten ayrılan bir çalışan 5 yıllık zaman aşımı süresi 2017’de dolduğundan vergi iadesinden yararlanamayacak. Buna göre 2019 yılından önce 5 yıllık süre içinde ayrılanlar vergi iadesi için başvurabilecek.
10) İhbar tazminatı gibi diğer ödemeler için de vergi iadesi alabilir miyim?
Hayır, vergi iadesi sadece kıdem tazminatını ilgilendiriyor.
NE KADAR VERGİ İADESİ ALACAKSINIZ?
Vergi iadesini hesaplarken, işveren ile anlaşarak kıdem tazminatını aldığınız dönemdeki kıdem tazminatı tavan miktarı ve yine tazminatınızı aldığınız dönemdeki gelir vergisi oranına dikkat etmelisiniz. Ücretlerden kesilen vergi oranları yüzde 15 ila 35 arasında değişiyor. Tazminatınızdan ne kadar vergi kesildiğini işyerinden öğrenebilirsiniz. Tazminattaki miktar ve kesilen vergi diliminin yüksekliğine göre alınacak vergi iadesi de artacak.
Örnek 1: 10 yıldır çalıştığınız işyerinden 2018’in Ocak ayında ayrıldınız. Ayrılırken de 80 bin lira tazminat aldınız, yüzde 15’lik gelir vergisi diliminde olduğunuz için de bu tazminatınızdan yüzde 15 oranında gelir vergisi kesildi ve size 68.000 lira (80.000-12.000) ödendi. 2018’in Ocak ayında kıdem tazminatının tavanı 5.000.76 lira. Kıdem tazminatı tavanı ile çalıştığınız yılı çarptığınızda (5.001.76 x 10 yıl) 50.017.6 lira için sizden vergi kesintisi yapılmaması gerekiyordu. İşte bu 50.017.6 liranın yüzde 15’ini (vergi kesinti oranı), yani 7.502.64 lira vergi iadesi olarak geri alacaksınız.
Örnek 2: 10 yıldır çalıştığınız işyerinden 2017’nin Temmuz ayında ayrıldınız. Ayrılırken de 150 bin lira tazminat aldınız. Bulunduğunuz vergi dilimi de yüzde 20. Tazminatınızdan yüzde 20 oranında gelir vergisi kesildi ve size 120.000 lira (150.000-30.000) ödendi. 2017’nin Temmuz ayında kıdem tazminatının tavanı 4.732.48 lira olduğundan, 47.324.8 lirasından (10 yıl çalışma süresi x 4.732.48 lira tazminat tavanı) vergi kesilmemesi gerekiyordu. 47.324.8 liranın yüzde 20’sini (vergi diliminiz), 9.464.9 lirasını iade olarak alacaksınız.
Örnek 3: 15 yıldır çalıştığınız işyerinden 2015’in Aralık yılında ayrıldınız. Ayrılırken de 300 bin lira tazminat aldınız. Yüzde 35’lik gelir vergisi diliminde olduğunuzu varsaydığımızda bu tazminatınızdan yüzde 35 oranında gelir vergisi kesildi (300.000 liranın yüzde 35’i) ve size 195.000 lira ödendi. 2015’in Aralık ayında kıdem tazminatının tavanı 3.828.37 lira. Kıdem tazminatı tavanı ile çalıştığınız yılı çarptığınızda (3.828.37 x 15 yıl) 57.425.55 lira için sizden vergi kesintisi yapılmaması gerekiyordu. İşte bu 57.425.55 liranın yüzde 35’ini (vergi kesinti oranı), yani 20.098.9 lirasını vergi iadesi olarak geri alacaksınız.