'Sır yaşı' 3 bin... Antik zeytin ağacı tescillendi
Ankara Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi nükleer fizikçilerince Muğla'nın Milas ilçesinde "Ata Ağaç" olarak isimlendirilen bir zeytin ağacının ilk kez "lüminesans"tarihlendirme yöntemi kullanılarak daha önce sır olan yaşının 3 bin olarak hesaplandığı bilimsel çalışma, uluslararası literatüre kazandırılarak bilim dünyasına duyuruldu.
Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fizik Bölümünden araştırmacılar, antik zeytin ağaçlarının yaşının "Optik Uyarmalı Lüminesans Tekniği" (OSL) kullanılarak artık laboratuvarda belirlenebileceğinin mümkün olabileceğini ispatladılar.
Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Niyazi Meriç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, lüminesans teknikler kullanılarak antik zeytin ağacının yaşının tarihlendirmesinin mümkün olabileceğini gösterdiklerini bildirdi.
Bu tekniğin dünyada ilk defa enstitüleri tarafından uygulandığını ve araştırma sonucunun uluslararası önemli bir dergi olan "Journal of Quaternary Science"ta yayınlandığını aktaran Meriç, "Böylece özellikle, dendrokronoloji veya karbon 14 gibi geleneksel tarihleme yaklaşımlarının mümkün olamadığı durumlar için alternatif bir yöntem olarak lüminesans tarihlendirme yönteminin uygun bir yöntem olduğu tespit edilmiş oldu. Ayrıca, bu yöntemle ağaca hiçbir şekilde zarar vermeden sonuca ulaşmak mümkün." diye konuştu.
Tarihlendirme yapmak için ağacın ilk dikildiği zamandaki toprağa ulaşıp en son ışık gördüğü zamanı hesapladıklarını anlatan Meriç, şu bilgileri verdi:
"Ağacın köklerinden ve geniş gövdesi altından alınan toprak numuneleri üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda antik zeytin ağacının eski çağlardan beri bu topraklarda olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Toprak numunelerin analizlerinde, ağacın 3 bin yıl önce dikildiğini ortaya çıkaran lüminesans tekniği, bilimsel dergide yayımlanarak tescillenmiş oldu."
AÜ Nükleer Bilimler Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eren Şahiner ise zeytin ağaçlarının köklerinin yakın çevresinde ve gövde altında bulunan çökellerin yaşının ağacın yaşının göstergesi olarak kabul edilebileceği varsayımı üzerine çalışmaya başladıklarını ve araştırmaları sonucunda antik zeytin ağaçlarının yaşının bu yöntemle analiz edilebileceğini başarı ile gösterdiklerini ifade etti.
"Ağaçların anıtsal nitelik kazanması için çalışmalarımız sürüyor"
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve İnova Muğla TTO Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selçuk Aktürk, Muğla'da antik zeytin ağaçlarının kökeninin belirlenmesi için çalışma yürüttüklerini söyledi.
Aktürk, antik zeytin ağaçlarının anıtsal nitelik kazanması amacıyla gerçekleştirmeyi planladıkları "Ulu Zeytin Ağaçları Yolu" projesinin bir parçası olarak ön çalışmalara başladıklarını kaydeden Aktürk, şöyle konuştu:
