Dünyanın konuştuğu Türk! Prof. Dr. Hatice Duran Yıldız: CERN araştırmaları dünyada ses getirdi

Uluslararası sıralama kuruluşu AD Scientific Index'in, Google Scholar açık profillerine göre bilim insanlarının h-index ve i10 index puanlarına, toplam ve son 5 yıllık verimlilik katsayılarını temel alarak yayınladığı "Dünya Bilim İnsanı ve Üniversite Sıralaması 2022" açıklandı. 212 ülkeden 14 bin 120 üniversiteden 714 bin 317 bilim insanının başarılarına göre dünya, üniversite, ülke, bölge, temel alan ve branşlarda değerlendirildiği listede, Türkiye’den 214 üniversiteden 17 bin 774 bilim insanı yer aldı. 44 akademisyen ise listede ilk 10 bine girmeyi başardı.

Türk akademisyenler arasında en yüksek h-index’ine sahip ve en fazla atıf alan akademisyen listeye 106. sıradan giren Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hatice Duran Yıldız oldu. İsviçre ve Fransa sınırındaki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) aralarında Higgs Parçacığı’nın da bulunduğu birçok deneyde görev alan Yıldız’ın Fizik alanındaki bilimsel çalışmaları dünyada ses getirdi. 1991’de Ankara Üniversitesi Fizik Bölümü’nü birincilikle bitiren Yıldız, yüksek lisansını 1998’de ABD’deki Toledo Üniversitesi Fizik ve Astronomi’de; doktorasını 2002’de ODTÜ Fizik ve CERN’de yaptı. 1998’den itibaren CERN Laboratuvarı’nın Bilimsel Üyesi olan Yıldız, akademik çalışmalarıyla bilim dünyasının odak noktasına yerleşti. Prof. Dr. Hatice Duran Yıldız, başarıya giden azimli yolculuğunu Milliyet’e anlattı:

Higgs üçüncü çocuğu gibi
Ülkem ve üniversitem adına CERN’deki CMS ve ATLAS olmak üzere iki büyük deneyde ve CLIC ve TLEP-FCC olmak üzere iki büyük projede yer almış, dört ayrı CERN Deneyi ve projelerinde çalışmış bir akademisyenim. 2 çocuğum olduğundan CERN’e gittiğim zamanlarda çocuklarımdan uzakta olduğum için sürekli çalışırdım, halen öyleyim. Sürekli bir şeyler üretmeyi, çalışmayı, boş durmamayı şiar edindim ve elimden geldiğince çevreme yayıyorum.

2012’de CERN’de keşfi yapılan, maddenin temelini oluşturan Higgs Parçacığı’nın varlığını doktora konum olarak çalışmış olan Türkiye’den ilk akademisyenim. Doktora çalışmalarımda Higgs Parçacığı’nın bir gün keşfedileceğine çok inanmıştım. O kadar yoğunlaştım ki, Higgs ailemin 3. çocuğu gibiydi.

CERN’deki çalışmalarımdan elde ettiğim akademik bilgi ve deneyimlerimi ülkemde tesis edilmeye çalışılan Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nde hızlandırıcı çalışmalarına katkı sunarak sürdürüyorum. Ana motivasyonum CERN teknolojilerinin ülkemizde de gelişmesi ve bu çalışmaların yeni nesillerimize aktarılması. Bu kapsamda CERN, ATLAS deneyi çalışma ve yayınlarımın yanı sıra hızlandırıcı süperiletken kaviteler üzerine SCI yayınlarımı ülkem adına yapmış bulunuyorum. CERN-ATLAS Deneyi’ndeki çalışmalarımı, ATLAS kontrol odasına bağlanarak elde edilen verilerin dünyaya sorunsuz dağıtılmasını, üniversitemizde kurduğum sistemle, buradan bağlanarak sağlıyorum.

Ülkemizin ve üniversitemin akademik-teknolojik gelişimine büyük katkı sunduğumu ve sunacağımı düşündüğüm çalışmalarımın ülkemizin geleceği için vazgeçilmez öneme sahip olduğunu ve ışık tutacağını düşünüyorum.

İlk 500’e üç üniversite girdi
AD Scientific Index’te dünyada ilk üçe giren akademisyenler Psikiyatri’de Harvard Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ronald C. Kessler, Fizik’te Kyungpook National Üniversitesi’nden Prof. Dr. HJ Kim, Endokrinoloji ve Metabolizma’da Harvard’dan Prof. Dr. Joann E. Manson oldu. İlk 10 binde yer alan akademisyenlerin sıralandığı listede, Hatice Duran Yıldız’ın ardından Yeditepe Üniversitesi Fizik’ten Dr. Öğretim Üyesi Serhat Iştın 146. sıradan listeye girerek ikinci olurken, 185. sıradaki Boğaziçi Üniversitesi Fizik’ten Prof. Dr. Veysi Erkcan Özcan üçüncülüğü elde etti. Dünya sıralamasında Türkiye’den Koç Üniversitesi 414., İstanbul Teknik 477., Boğaziçi 493. sırada yer aldı. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi 502., ODTÜ de 561. oldu. (Milliyet/Mine Özdemir Güneli)