Yüksek binalara yeni uygulama

Deprem Yönetmeliği Hazırlama Komisyonu üyesi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Nuray Aydınoğlu, yeni deprem yönetmeliğinde yüksek katlı binalarla ilgili ayrı bir bölüm yer alacağını, yüksek binalar için performansa göre tasarım yöntemi kullanılacağını belirtti.

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından oluşturulan Deprem Yönetmeliği Hazırlama Komisyonu'nun üyesi Aydınoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni deprem yönetmeliğine ilişkin çalışmaların sürdüğünü ifade etti. Kendisinin aynı zamanda yüksek binalar alt komisyonunun yürütücüsü olduğunu belirten Aydınoğlu, bu yılın ikinci yarısında ilgili kişi ve kurumların görüşlerine sunulması planlanan yeni Türkiye Deprem Yönetmeliği'nde yüksek binaların, deprem etkisi altında tasarımına ilişkin özel kuralları içeren bağımsız bir bölümün yer alacağını söyledi.

Aydınoğlu, modern yöntemler sayesinde depremlerin binalara etkilerini eskiye göre daha iyi tahmin ettiklerini belirterek, "Bilgisayarları etkin şekilde kullanarak bir senaryo kuruyoruz. Bilgisayar bina modeline birebir deprem uyguluyoruz. İleri analiz yöntemleri ile binanın her tarafında neler olduğunu, nerede çatlak, hasar oluyor, bunların hepsini bilgisayarda canlandırıyoruz. Buna göre tasarımımızı yapıyoruz. Eğer istenmeyen bir davranış ortaya çıkarsa düzeltiyoruz. Adım adım tasarımı geliştirerek tamamlıyoruz. Bu performansa göre tasarım dediğimiz modern bir yöntem" diye konuştu.

Yeni yönetmelikte kat kısıtlaması olmayacağını anlatan Aydınoğlu, yüksek binaların belli bir yükseklikten sonra çok pahalıya mal olduğunu kaydetti.

Türkiye'deki yapı denetim sisteminin yetersiz olduğunu ifade eden Aydınoğlu, yasal olarak yüksek binaları tek tek kontrol edecek özel bağımsız değerlendirme kurulları oluşturulması gerektiğini söyledi. Aydınoğlu, "Doğru dürüst bir kontrol ve mesleki yeterlilik sistemimiz yok. Günümüzde bütün dünyada var olan mesleki yeterlilik sistemi inşaat mühendisliği alanında Türkiye'de kurulmuş değil. Dolayısıyla bu işi bilen de yapıyor, bilmeyen de yapıyor. Herkes müteahhit olabiliyor. Bu ülkenin halen çözülemeyen sorunu" dedi.

Aydınoğlu, depreme hazırlık için projelerin deprem koşullarına uygun inşa edilmesi gerektiğine işaret ederek, 1999 depremi sonrası kısmen ders alındığını ve deprem yönetmeliğinin daha iyi uygulanmaya başlandığını ama mesleki yeterlilik sisteminin hala oluşturulamadığını kaydetti. Aydınoğlu, "Mesleki yeterlilik, diğer deyişle yetkin mühendislik sistemi artık iyice ihtiyaç haline geldi. Yüksek binalar artık inşaat mühendisliğinin yüksek teknoloji gerektiren yapılarıdır. Bunlarda bile doğru dürüst kontrol yok" değerlendirmesinde bulundu.