Her yıl 2 milyon çocuğu ölümden kurtaran aşı hakkında doğru bilinen yanlışlar
.
Çocuklarına aşı yaptırmayı reddeden ailelerin sayısı 25 bine yaklaştı. Bu durumun toplumun aşılı kesimi için de tehdit oluşturduğunu söyleyen uzmanlar, ailelerin boş inanışlarla çocuklarını tehlikeye attığını belirtiyor.
Aşı karşıtlığı tartışması tüm hızıyla devam ederken, son bir yılda ülkemizde aşıyı reddedenlerin ve çocuklarına aşı yaptırmayanların sayısı da ciddi artış gösteriyor. Aşılarda alüminyum var, domuz ürünü var” türü asılsız iddialarla başlayan aşı reddi giderek artıyor. Sağlık Bakanlığı da bu durum karşısında aileleri bilinlendirmek için asi.saglik.gov.tr adresli bir internet sitesi kudu.
Acıbadem Altunizade Hastanesi Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz, okul çağı çocuklarında daha belirgin olmak üzere aşı yaptırmayanların sayısının 25 bine yaklaştığını belirterek “Aşılar sayesinde yılda 2 milyon çocuğun ölümü engelleniyor. Daha büyük oranda da enfeksiyonlara bağlı hastalıkların önüne geçiliyor. Anne babalar ‘Aşılar zararlıdır ya da gerekli değildir’ şeklinde bir tuzağa kesinlikle düşmemeli” diyor.
Tarih de aşı reddiyle ilgili ibret verici yaşanmışlıklara işaret ediyor. Öyle ki yakın geçmişte Japonya’da boğmaca aşısı, Rusya’da karma aşı ve Fransa’da da kızamık aşısı tartışmaları nedeniyle aşı reddi artmış ya da ‘hastalık görülme oranları azaldı’ diye devlet sağlık politikaları sonucu bu aşıların yapılması sonlandırılmıştı. Ancak kısa süre sonra yaşanan ciddi salgınlar en fazla çocukları etkileyince bu ülkelerde aşılar yeniden kullanıma sunuldu.
Çiçek hastalığı yeryüzünden silindi
Doç. Dr. Selda Karaayvaz hem çocuklar hem toplum sağlığı açısından aşı reddinin salgın hastalıklara zemin hazırlayabileceğini belirtiyor: “Halk sağlığı uygulamaları içinde aşılar ilk sırada yer alıyor. Çiçek hastalığı tüm dünyada topyekün aşı uygulama başarısı sağlandığı için yeryüzünden silinmiştir. Dünya Sağlık Örgütü çocuk felci ve kızamığın da yeryüzünden silinebilmesi için çalışmaktadır. Bu da tüm toplumların hassas bireylerinin tam aşılı olması ile sağlanabilir.”
Yarı aşılı yarı aşısız toplumlar tehlikede!
Doç. Dr. Selda Karaayvaz’a göre aşı kararsızlığı içinde olan anne-babalar; bu aşılar sayesinde geçmişte yaşanan bulaşıcı hastalık salgınlarının neden olduğu acı olayları bilmediklerinden çocuklarını nasıl bir tehlikeye attıklarının farkında değiller: “Yarı aşılı yarı aşısız toplumlarda mikroplar ortamda gezmeye devam ederken, aşısız çocuğu çok şiddetli hasta edip, aşılı kişilerin de hastalanmasına yol açabilmektedir. Aşıların yan etkileri gerçek hastalığın yanında son derece azdır. Aşı karşıtı görüşler hiçbir bilimsel temele dayanmamaktadır. Aşı konusu, alanda uzman olmayan, aşı çalışması yapmamış, yenilikleri takip etmemiş hiçbir kişinin yorum yapabileceği bir konu değildir. Günümüz koşulları ve teknolojisinde önlenebilir bir hastalıktan tek bir çocuğun bile hırpalanması, hastanelere yatırılması, engelli hale düşmesi ya da kaybedilmesi kabul edilemez bir durumdur.”
Aşı ile önlenebilen hastalıklar
- Boğmaca - Çocuk felci - Difteri - Haemophilus İnfluenzae Tip B - Hepatit A - Hepatit B - Kabakulak - Kızamık - Kızamıkçık - Pnömokokal hastalık - Subakut sklerozan panensefalit (SSPE) - Su çiceği - Tetanoz - Tüberkuloz (Verem)
Aşılar otizme neden olmaz yüksek koruma sağlar
- YANLIŞ: Bebeklere gereksiz yere çok erken aşı uygulanıyor. Anne sütü onları korur.
- DOĞRU: Anne sütü bebeği bazı hastalıklara karşı (örneğin solunum yolu enfeksiyonları, ishal) önemli bir koruma sağlar. Bununla birlikte bu antikorlar uzun süre kalıcı değildir ve tüm hastalıklara karşı koruma sağlamaz. Çocukluk dönemi aşılama şemasına uygun olarak aşılanma, yaşamı tehdit eden hastalıklara karşı, erken dönemden itibaren koruma sağlar.
- YANLIŞ: Aşılanan çocuklar aşılanmamış çocuklara kıyasla daha fazla solunum yolu ve alerjik hastalık ile karşılaşır.
- DOĞRU: Aşılar, bağışıklık sistemimizi belli antijenlere tepki vermeyi öğretir. Alerjik, otoimmün ve solunum yolu hastalıkları ile arasında bağlantı olduğuna dair kanıt yoktur.
- YANLIŞ: Aşıların içerisinde çocuğuma zararlı olabilecek maddeler var.
- DOĞRU: Aşı içeriğinde bulunan bütün maddeler öncelikle vücuda zarar vermeyecek ama aynı zamanda da bağışıklık sistemini antikor yanıtı için uyaracak ölçüde çok azdır. Aşılar güvenli oldukları gösterildikten sonra ruhsat almaktadır.
- YANLIŞ: Aşılar otizme neden olur.
- DOĞRU: Kızamık-kabakulak-kızamıkçık (KKK) aşısı (veya başka bir aşı) ile otizm veya otistik bozukluklar arasında bir bağlantı olduğuna dair bir kanıt yoktur. 1998 yılında, KKK aşısı ile otizm arasında olası bir ilişki olduğunu öne süren makalenin yazarının doktorluk lisansı iptal edilmiştir.
- YANLIŞ: Bir çocuğa, bir kerede birden fazla aşı verilmesi zararlı olabilir ve çocuğun bağışıklık sistemine aşırı yüklenilmiş olur.
- DOĞRU: Bilimsel kanıtlar, aynı anda birkaç aşı verilmesinin çocuğun üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığını gösteriyor. Bir çocuk soğuk algınlığı ya da boğaz ağrısı olduğunda aşılardan çok daha fazla mikroba maruz kalır. Kombine aşılar (beşli karma, kızamık- kızamıkçık kabakulak, konjuge pnömokok aşıları) birden fazla hastalığı önlemek için oluşturulmuştur.