Yeni partiler, yeni anayasa!
.
Öyle görünüyor ki Türkiye’de bugünden sonra tartışılacak ilk üç konu; yeni anayasa ve başkanlık sistemi, yeniden çözüm süreci ve CHP ile MHP’nin yenilenmesi olacak. Nitekim seçimin hemen arkasından Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın “Başkanlık sistemi Cumhurbaşkanımızın daha başbakanken konuştuğu bir söylemdir. Referandum gerekiyorsa referanduma gidilir” açıklamasını yaptı.
Ak Parti’nin milletvekili sayısı Anayasa’yı değiştirerek başkanlık sistemini getirmeye yeterli olmadığı için gerçekten de 2 yol var; ya bir referandum daha yapılarak halkın karar vermesi sağlanacak veya bir başka partinin “367 oy”a yetecek şekilde destek vermesi gerekecek.
Referandum doğru mu?
Ak Parti bir başka partinin, en büyük ihtimalle HDP’nin desteğini alamazsa referanduma gitmesi için de 330 oy gerekeceği için yine dışarıdan destek arayışına girecektir.
Burada çok riskli olan nokta son derece teknik bir konu olan “parlamenter sistem-başkanlık sistemi karşılaştırması”nı ancak siyaset bilimci ve hukukçular, uzmanlar yapabilecekken bunu halkın önüne koymak olacak.
HDP’den gelen son açıklamalar “eğer bir işbirliği olursa referanduma gerek kalmadan başkanlık sisteminin getirilebileceğini” gösteriyor.
ABD tipi, Meksika tipi…
7 Haziran öncesinden 1 Kasım’a kadar olan olan dönemde HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş seçim propagandasını hep “başkanlığı getirtmeyeceğiz” söylemleri üzerine kurmuştu. 1 Kasım seçiminden sonra HDP politikasının birden değiştiği görülüyor.
HDP Milletvekili Dengir Mir Mehmet Fırat “Meksika modeli tartışılabilir” derken, Celal Doğan “ABD modelinin tartışılabileceğini” söyledi. Bu iki açıklama “herhangi bir modeli HDP’nin kabul edebileceği” anlamına gelir. Elbette bu kabul edişin “HDP-PKK’nın istediği çözüm” olan özerk bölge konusunun tekrar masaya yatırılmasını gerektireceği açıktır ama bugün hala süren terör ve hükümetin terör politikası şartlarında masaya dönüş nasıl gerçekleşir sorusuna cevap bulmak da zordur.
Diyelim ki AKP ve HDP başkanlık konusunda anlaştılar. Örnek olarak gösterilen ABD ve Meksika’nın her şeyden önce ayrı birer devlet gibi eyaletlerden oluştuğu ve her ikisinde de “senato ve temsilciler meclisi” gibi iki ayrı meclisin denetimi olduğu ve ayrıca bunlara rağmen sistemde zorluklarla, yanlışlarla karşılaşıldığı gibi noktalar nasıl göz ardı edilecek?
Bu konularda halk aydınlatılmalıdır.
Muhalefetin yenilenmesi
Seçim başarısızlığının ardından CHP ve MHP’de genel başkan değişikliği yoğun olarak gündeme oturdu. CHP’de Umut Oran, Kılıçdaroğlu’nun “Başarının tek ölçüsü iktidara gelmektir” sözünü hatırlatarak “gereğini yapmasını”, aksi takdirde olağanüstü kurultayı toplayarak güven tazelemesini istedi ve adaylığını açıkladı. MHP Genel Başkanı Bahçeli ise “istifa etmesi gerektiğini” söyleyen tüm kesimlere çatarak istifa etmeyeceğini ortaya koydu. Buna rağmen partisindeki kendisine karşı muhalefet hızla artıyor.
İki liderin partileri ve kendileri yıpranmadan karar vermesi ülke yararına olur. Bu konuyu yarın daha detaylı olarak ele alacağız!