Plakların muhteşem dönüşü
.
Vatan Haber
Plak meraklıları için bir soluk olarak yola çıkan Plak Mecmuası yayın yönetmeni Onur Bayrakçeken, plaklara ilginin artmasının bu alandaki çalışmaları hızlandırdığını söylüyor.
80’lerde tanıştığımız plastik kültürü; porselen tabakları ve ahşap mobilyaları melamin ve formika ile değiş-tokuş ederken pikapları da müzik setlerinde dinlenen kasetlerle tarihe gömmüştü. Nitekim 2000’lerin başına kadar plaklar ve pikaplar tam anlamıyla tavan arasına kalktı. Ancak, müzikle dinleyenin arasına kimsenin giremediği plakların verdiği sesin kalitesine hiçbir alet ulaşamadı. Ne kaset ne CD çalar ne de müzik setleri aradaki mesafeyi bir türlü kapatamadı. Plak sesinin yalınlığı bir türlü yakalanamadı ve sonuçta plak itildiği diplerden çıktı. Çünkü çizilen plakların cızırtılı sesi bile özlenir oldu. Ve 2000’lerde CD çalar mp3’e, online satışa yenilirken plak onların arasından yükseliye geçti. Nihayet plak sevdalıları yaklaşık 10 yıldır eski plakları dinlemeye başlarken yenilerinin basımına da yol açtı. Şimdi onların yeni çıkan dergileri, müzik dinleyecekleri kafeleri bile var. Mylos Yayın Grubu’nun geçtiğimiz hafta piyasaya çıkardığı Plak Mecmuası’nda verilen bilgiler de plakların yükselişini doğruluyor; Nielsen Music’in açıkladığı verilere göre 2017’nin ilk dokuz ayında plak satışlarında 2016 yılına oranla yüzde 3,1’lik artış görüldü. Plak artık basılı müzik pazarı içinde yüzde 16’lık paya sahip.
Plakta müzik sıkışıp kaybolmuyor
Plak dinleyenlerin o yalın sese aşık olmasının nedeni boşuna değil. Çünkü stüdyoda kaydedilen müziğin orijinal halini dinliyorsunuz plakta. Oysa CD ya da diğer aracı aletler için kayıt sıkıştırıldığından dolayı ses bozuluyor.
Yerli ve yeni plak zamanı
Erkal, yerli ve yeni plaklar konusuna, rock ve alternatif yapımlar penceresinden bakınca şunları söylüyor, “ 90’larla birlikte kimi albümler arşiv amaçlı olarak CD’lerde tekrar yayınlandı. Bu analog kayıt severleri tatmin etmedi. Ülkemizde sınırlı bir çevre içinde plaklar hep dolaşımda kaldı ve kullanıldı. Öncü yapımlar
Gerek arşiv gerekse güncel yerli plakları ülkemizde üretip satmak isteyenler 90’ların ortasından sonra harekete geçmeye başladı. Ülkemizde bir zamanlar onlarca plak basım ünitesi varken bir anda hepsi hurdaya gitmişti. Dünyada plak basımı ve analog kayıt teknolojisi gelişimini sürdürmüş durumdayken Türkiye’de üretim günümüze kadar dışarıya bağımlı olarak sürdü (ki hala dışarı bağımlı ama en azından yapımcılar yerli). Yurtiçinde ve yurtdışında basılan yeni basımlarla geri dönen bu plakların büyük bölümü eski plaklar, daha sonra basılan CD’ler hatta kaset kopyalardan elde edilerek basıldı. Yani iyi korunmuş orijinal ilk basımlar, yeni basımlar nedeniyle asla değerinden bir şey kaybetmedi aksine açıkça duyulan farklılıklar nedeniyle daha da değerlendi. Tabi ki yeni basımı eski basımlar karşısında daha iddialı plaklar da çıktı. Ama önce, plaklar nasıl geri döndü... İlk adımlardan başlayalım.
İlk dönüş plakları
1997’de Sibel Tüzün’den yeni jenerasyon ilk plak çıktı: Hayat Buysa Ben Yokum Bu Yolda. Ardından, Ada Müzik Bulutsuzluk Özlemi’nin Yol adlı albümünü bastı. 2003’te Arkaplan Yayıncılık, iki LP yayınına imza attı. İzmirli 21’inci Peron’un eski ve basılmamış kayıtları gün yüzüne çıkarıldı. 2004’te ise Hakan Tuna’nın, bu türde şarkıların yer aldığı Karanlıkta Güneş çıktı.
Issızlıktan sonra müzik
2008 Yılının ortasında gösterime giren Issız Adam filmi, plak ve pikaplara talebi artırdı. Mevcut “nostaljik” beklentiler film sonrasında büyüdü. Dinleyicilerin artması ve müzik mağazalarının açılması yapımcıların da ilgisini çekti. Madem plak satılıyordu o zaman plak da basılmalıydı. İMÇ kültürü içinden gelen ama uzun yıllardan beri plakla ilgisi olmayan yapımcılar şaşkındı. Yeni kuşak dinleyiciler de konuya hakim değildi. Süs eşyası olmaktan başka pek işe yaramayan yeni gramofonlar, dinleyiciye bol miktarda kakalandı.
İstanbul’un Plak Dükkanları
Zihni Müzik
Kadıköy’deki en eski müzik dükkanlarından biri. Plak dinleyicisi mutlaka bu dükkana uğruyor. Burada her tür plağı bulmak mümkün.
Rainbow 45
Kadıköy’ün keyifli plak dükkanlarından biri de Rainbow 45. Burada rock tabanlı plakları, yeni, sıfır ve ikinci el olarak bulabilirsiniz.
Mono Plak
Çukurcuma’nın plakçılarından Mono’da hem yeni hem eski plakların bulunuyor. Müzik alışverişine ek olarak alt kattaki sergi alanında sanat molası verilebiliyor.
Feriköy Antika Pazarı
Feriköy Antika Pazarı’nda birçok farklı tezgahta ikinci el plaklara rastlanıyor. Plak pazarı sadece Pazar günleri kuruluyor.