Kalp krizi ölümlerine hareket ederek ‘dur’ deyin!
.
- Türkiye’de yılda 200 bin kişi, kalp krizi nedeniyle yaşamını yitiriyor. Yalnızca ileri yaş hastalığı olmaktan çıkan kalp sorunları, genç yaşlarda da hızla artıyor. Trafik kazalarını 30’a katlayan kalp krizinin en temel nedeni, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam. Memorial Şişli Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, Kardiyalog Uz. Dr. Deniz Şener ve Diyetisyen Yasemin Sancak kalp sağlığınız ve kalp krizi riskinizi ölçmeniz için iki ayrı test hazırladı.
Aile geçmişinizde kalp hastası varsa, şişmansanız, diyabet veya yüksek tansiyon hastasıysanız, sigara kullanıyorsanız 30, değilseniz 40 yaşından sonra Total kolesterol, HDL, LDL, tigliserid ve kan şekeri testleri yaptırın.
Sigarayı mutlaka bırakın!
Sigara, koroner kalp hastalıklarını hızlandırıcı faktörlerin en önemlilerinden. Sigara içiminin kadınlarda yaptığı tahribat, erkeklere göre çok daha fazla. O nedenle özellikle kadınlara önerimiz, yeni yılda öncelikle sigarayı bırakmaları. Sigaranın kadınlar üzerindeki en önemli etkisi, östrojeni parçalaması ve erken menopoza neden olması. Sigara içen kadın hastaların kalp ameliyatlarından sonra iyileşme süreçleri uzuyor.
Altı ayda bir kan şekerinizi kontrol ettirin
Her yıl altı ayda bir hem kan yağlarını hem de şekerinizi kontrol ettirirken, bir kez de efor testi yaptırın. Menopoza giren kadınların bu yıldan başlayarak daha ciddi olarak kardiyolojik kontrollerini yaptırmaları gerektiğini bilmeliler. Çünkü menopozla birlikte kadınlarda ortaya çıkan kalp hastalığı çok hızlı ilerliyor.
Kolesterolden fakir diyet uygulayın
Sağlıklı beslenme konusunda kesin karanınızı verin! Çoğunlukla sebze ve meyveye dayalı, kolesterolden fakir bir diyet organize edin. Sağlıklı beslenme elbette çok önemli ancak biliniz ki, hayat iki brokoli bir Brüksel lahanası ile de geçmez. Beslenmede çok çeşitlilik önemli. Gün aşırı bir yumurta tüketin.
Sağlığınızı kontrol altında tutun
Eğer 40 yaş ve üzerindeyseniz, bugüne kadar da kalp yönünden bir kontrolden geçmediyseniz, yılın ilk haftaları içinde mutlaka bir kardiyolojik kontrolden geçmenizi öneriyorum. Özellikle bilgisayarlı anjiyografi ile kalp damarlarınızın durumunu kontrol ettirmeniz yararlı olacaktır.
“Artık yürüyeceğim” kararını alın
Haftada en az üç kez bir saat yürüyün. Temponuz, 5 kilometreyi 45 dakikada kat ediyor şekilde olmalıdır... Soğuk havada yürüyüş yapmaktan kaçının. Özellikle kalp hastalarına önerimiz, öncelikle evlerine bir yürüyüş bandı alarak ev ortamında günlük yürüyüşlerini yapmaları.
Aşık olun!
Mutlaka aşık olun. Öncelikle eşinize, ailenize, işinize ve ülkenize aşık olun. Çünkü aşık olmak kalbe iyi gelir. Endorfin hormonu salgılanmasını sağlar. Endorfin, zevk ve mutluluk veren bir hormondur.
İyi bir aşk hayatı kalp sağlığı için çok gereklidir. Düzenli bir aşk hayatı olanların yaşam kaliteleri artar.
Stresten uzak durun
Aileniz, işiniz ve sosyal çevreniz ile ilgili sizi üzen olaylar varsa süratle kurtulun. Kendinizle kavga ediyorsanız öncelikle kendi iç dünyanızla barışın. Bu sayede etrafınıza mutluluk ve barış mesajları verebilirsiniz. Evliyseniz, eşinizle daha uyumlu olmaya çalışın.
Anne babaysanız, çocuklarınızla daha ılımlı ve uzlaşmacı bir iletişim kurun. Bunun için de gerekiyorsa bir aile psikologundan yardım alın. Kendinizle, yaşamla, ailenizle, eşinizle, mesleğinizle ve çevrenizdeki dostlarınızla barışık olun.
Kalp testi
1) Sigara içiyor musunuz?
A- Evet
B- Hayır
C- Yeni bıraktım
D- Çok önce bıraktım
E- Ara sıra içiyorum
Sigara içiyorsanız, ciddi bir kalp damar hastası adayısınız.
2) Menopozda mısınız?
A- Evet
B- Hayır
C- Genç yaşta girdim
D- Hormon tedavisi kullanıyorum
Yanıtınız evet ise ve erken yaşta menopoza girdiyseniz; kalp hastalıkları bakımından riskli bir dönemdesiniz.
3) Doğum kontrol hapı kullanıyor musunuz?
A- Evet
B- Hayır
Yanıtınız evet ise; kalp damarlarınızda pıhtılaşma meylinin artacağını unutmayın.
4) Spor yapıyor musunuz?
A- Evet
B- Hayır
C- Ayda bir
D- Haftada bir
E- Her gün
Kandaki kötü kolesterolünüzün yakılması için 5 kilometreyi 45 dakikada tempolu şekilde yürüyün.
5) Günde kaç saat çalışıyorsunuz?
A- 15 saatten fazla
B- 15 saat
C- 12 saat
D- 8 saat
İş ve meslek konusunda hiçbir zaman beceri ve olanaklarınızı zorlamayın.
6) Kaç saat uyuyorsunuz?
A-10
B- 8
C- 6
D- 4
Kalp ve damar sağlığınız için günde 6-8 saat uyuyun.
7) Ailenizde kalp hastalığından erken yaşta ölüm var mı? (40 yaş altı)
A- Evet
B- Hayır
Aile hikayenizde erken kalp hastalığı varsa, diyabet ve yüksek tansiyon hastası iseniz 30, değilseniz 40 yaşından sonra düzenli kontrole gidin.
8) İyi huylu kolesterolünüz ne düzeyde? ( HDL)
A- 40’ın altında
B- 40-60 arası
C- 60 üstü
HDL yükseldikçe kalp hastalıklarına yakalanma ve kalp krizi riskiniz azalır.
9) Kötü Huylu kolesterolünüz ne düzeyde? ( LDL)
A- 100’ün altında
B- 100-150 arası
C- 150’nin üzerinde
Eğer risk faktörleriniz varsa, LDL kolesterolünüzün 100 mg/dl’nin altında tutulması şarttır.
10) Diyabetiniz var mı?
A- Evet
B- Hayır
Kalp krizi nedeniyle ani ölüm şeker hastalarında 6 kat daha sık görülür.
Beslenme testi
1) Aşırı kilolu veya obez misiniz?
A- Evet
B- Hayır
Obezite kalp damar hastalıkları riskini iki kat artırmakta, diyabet hastalarında ölüm oranlarını yüzde 80’e çıkarmaktadır.
2) Bel çevreniz kadınsanız 80 ve erkekseniz 94 cm’nin üzerinde mi?
A- Evet
B- Hayır
Bel çevresinin bu değerleri geçmesi, obezitenin neden olduğu hastalıklara yakalanmak için yüksek risk oluşturur.
3) Sıklıkla sakatat ve şarküteri ürünleri tüketiyor musunuz?
A- Haftada birden fazla
B- Haftada bir
C- Ayda bir
D- Daha az
Sakatat ve şarküteri ürünleri; içerdikleri kolesterol miktarı bakımından damar tıkanıklıklarına neden olduğu için hiç tüketilmemelidir.
4) Haftada kaç yumurta yiyorsunuz?
A- 4’den fazla
B- 2-3
C- Bir ya da hiç
Anne sütünden sonra ikinci örnek protein olan yumurta haftada 2-3 kez tüketilmelidir. Hiç tüketilmemesi, vücudun kolesterol dengesini olumsuz etkiler.
5) Haftada ne kadar kırmızı et tüketiyorsunuz?
A- 3’den fazla
B- 1-3
C- Hiç
Kırmızı et, kolesterol hastaları için haftada 2, sağlıklı kişiler için haftada 2-3 kez tüketilmesi gereken bir besindir. Etteki yararlı kolesterol, kalp hastalıkları riskini azaltır.
6) Şeker, pirinç ve beyaz ekmeği sıklıkla tüketiyor musunuz?
A- Evet
B- Hayır
Obezite artışına neden olan bu besinlerin tüketimi sınırlandırılmalı; tam tahıllı ekmek, kahvaltılık gevrek, esmer pirinç ve kepekli makarna tüketilmelidir.
7) Haftada ne kadar alkol tüketiyorsunuz?
A- 6-7 Kadehten fazla
B- 4-5 Kadeh
C- 2-3 Kadeh
Haftada 7 kadehten fazla alkol tüketimi, kilo alımına neden olduğu için dolaylı olarak kalp ve damar hastalıkları üzerinde olumsuz etki yapar.
8) Günlük meyve ve sebze tüketiminiz ne kadar?
A- 5 porsiyondan az
B- 5 -7 porsiyon
C- 7 - 9 porsiyon
D- Daha fazlası
Günde 5 porsiyonun altında sebze ve meyve tüketimi, kalp ve damar sağlığı açısından risklidir.
9) Meyve sebzelerin kabuklarını soyarak mı yiyorsunuz?
A- Evet
B- Hayır
Yanıtınız hayır ise; kalbe giden damarların sağlığı için yeterli posa alımının çok önemli olduğunu unutmamalısınız. Sebze ve mevyeleri mümkün olduğunca kabuklu tüketmelisiniz.
10) Günde kaç adım attığınızı biliyor musunuz?
A- 10 bin ve fazlası
B- 5 bin 10 bin arası
C- 5 binden az
D- Bilmiyorum
Yanıtınız D ise; sağlıklı yaşam için günde 10 bin adım atılması gerektiğini önemsemelisiniz.