Tanzanya ‘örnek ülke’ olarak gördüğü Türkiye’den işadamlarını bekliyor

TANZANYA’DA Türkiye’ye sempati duyan, ‘Türkiye yaptıysa biz de yaparız’ diyen bir cumhurbaşkanı var. Turizm cenneti olarak gösterilen ülkede oteller kötü, altyapı yok, hizmet kalitesi çok düşük... Türk işadamları bu bakir topraklarda çok iş yapabilir



Türk Hava Yolları’nın (THY) Uganda’nın Entebbe kentinden aktarmalı Dar es Salaam hattının açılışı nedeniyle kalabalık bir ekiple yollara düştük. Benim ilk Afrika deneyimim. Müziği, renkliliği, fakirliği ve güzellikleriyle ilgili anlatılacak çok şey var. Afganistan ve Hindistan’da gördüğüme benzer bir geri kalmışlık, fakirlik vardı. İnsanları ise çok sıcak kanlı. ‘cambo’ dediğiniz anda yüzleri gülüyor. Kadınlara çok iltifat ediyorlar. Türklerden çok daha fazla ısrarcılar ellerindekileri satmak için. Her şeyi söylenenin yarı fiyatına alabilirsiniz, ama insan pazarlık yapmak istemiyor, çünkü çok fakirler. Yaşam felsefelerini en kısa yoldan anlatmak için en sık kullandıkları sözü yazmakta da yarar var, hakuna matata! (Takma kafana!)

Kişi başına düşen aylık gelir 60 dolar kadar. 43 milyonluk ülkenin yüzde 80’i günde 1 doların altında yaşıyor. THY bundan sonra haftanın 3 günü Dar es Salaam’a uçacak. “Doğu Afrika’ya talep var mı” diyebilirsiniz? THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu’yu dinleyince, “Evet, var” diyorsunuz. Çünkü THY hedefi yalnızca Türk yolcu taşımak üzerine kurmuyor. Yıllarca Avrupalı devletlerin sömürgesi olarak yaşayan bu insanlar THY’ye sempatiyle bakıyor. Ayrıca bu seyahatten sonra şunu da rahatlıkla söyleyebilirim, yakında Afrika’da iş yapan Türk işadamlarını daha çok konuşacağız. Bu konuya birazdan değineceğim. Bu seyahatin en cazip tarafı Zanzibar’ı görecek olmaktı. Hint Okyanusu’nun ortasındaki Kıbrıs Adası kadar büyüklükteki Zanzibar’ı ben de çok merak ediyordum. Ada ve geziyle ilgili yazıyı ve fotoğrafları haftaya VATAN’ın ekinde sizlerle paylaşacağım. Burada gezinin farklı bir boyutundan söz etmek istiyorum. Bizim ilk durağımız Dar es Salaam oldu, daha sonra da Zanzibar’a geçtik.


Afrika’da şıkıdım!

Gezi boyunca bize Büyükelçi Şander Gürbüz, eşi ve oğlu da eşlik eti. Mükemmel bir ev sahipliği yaptı Şander Gürbüz. Doğrusu bunca yer geziyoruz, uzun zamandan beri işini bu kadar iyi yapan ve sempatik bir elçi görmemiştim. Türkiye Büyükelçiliği 13 ay önce açılmış. Şander Gürbüz, 5 yılda yapılabilecekleri 13 ayda yapmış. İnanın abartmıyorum. Bir bavul ve bir dizüstü bilgisayarıyla Dar es Salaam’a Atina’dan gelmiş Şander Bey, “Günahıyla sevabıyla yeni kurulacak ilişkileri ben başlatacağım” demiş ve kısa zamanda çok iş yapmış.

Gezinin ilk günü Dar es Salaam’da şimdilik geçici olarak kullanılan Türk Büyükelçiliği’nde Şander Bey bir davet verdi. Çok sayıda yabancı elçilik yetkilisinin de katıldığı davette Doğu Afrika’nın Ajda’sı diyebileceğimiz bir şarkıcı ve Türk Okulları’nda eğitim gören Afrikalı çocukların dans gösterilerini izledik.

Evet orada da Türk Okulları var. Çocuklar Türkçe konuşuyor. Şaşırmadım desem yalan olur. Bu okullar tanzanya’nın zenginlerinin de tercih ettiği okullar. Harika gösterileri sırasında bize bir de sürprizleri vardı, Tarkan’ın Şıkıdım şarkısını Afrika dans figürleri eşliğinde söylediler. Bu harika geceden sonraki gün 2 saat süren bir feribot yolculuğu yaparak Zanzibar Adası’na geçtik.

Londra’da diş çektiriyorlar

Şander Bey’e, “Buraların zenginleri ne yapar? Onlar kimlerdir, bunca doğal güzellik varken, altın, elmas madenleri varken neden bu kadar fakirler?” diye sordum... Büyükelçi anlatmaya başladı:

“Buraların de zenginleri var. Genelde Hint kökenli Afrikalılar zengin. Diş çektirmeye Londra’ya gidiyorlar. Halktan kopuk bir hayat sürüyorlar. Buralarının fakir kalmasının temel nedeni rüşvet ve yolsuzluklar. Daha yeni Merkez Bankası’nın başkanını yolsuzluk nedeniyle cezaevine aldılar. Yıllarca bu topraklar sömürülmüş. Hollanda dünyanın çiçek devi olmuşsa bunu bu topraklara borçlu. Hâlâ Hollanda çiçeklerinin yüzde 25’ini Tanzanya’dan alıyor.

Kanada altın çıkarıyor bu topraklarda. Zamanında öyle bir anlaşma yapılmış ki, çıkardığı altının yüzde 4’ünü burada bırakıyor. Buna nasl izin verildi? Artık siz düşünün. Bu arada Tanzanya Afrika’nın en sevilen çocuğu. Diğer Afrika ülkelerine göre daha sakin bir yer. Ve burada yapılacak çok şey var. 2013 yılında Doğu Afrika Topluluğu kurulacak. 160 milyona hitap edecek bu birlik. Alt yapı yok. Şu anda önde gelen elçilikler hazırıklar yapıyor. ABD elçiliğinin burada 400, Çin’in 700, İsveç, Finlandiya, Almanya, Portekiz gibi ülkelerin 100 elçilik personeli var. Toplam 55 büyükelçilik var bu dünyanın en geri kalmış olarak gösterilen yerinde. Ayrıca yardım fonlarının da çok sayıda personeli var buralarda.”



TOPBAŞ: EN GÜZELİ İSTANBUL


İSTANBUL Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş da ekipteydi. Feribotta Topbaş ve Şander Bey’le sohbet ettik. Topbaş da fakirlikten çok etkilenmişti. “Zanzibar tatil cenneti olarak biliniyor ama bakıyorum da İstanbul kadar güzeli yok. İstanbul bir numara, iki numara boş, belki üçüncüye bir yer söyleyebilirim” diyen Topbaş, fotoğraf makinesini düşürmedi.



TURİZM CENNETİNDE HER GÜN 10 SAAT ELEKTRİK YOK


ÇİN 700 personeliyle, Almanya 100 personeliyle biz 11... Tüm bunlara rağmen Tanzanya’da en tanınan 5 büyükelçilikten biri Türk Büyükelçiliği. Türkiye’ye büyük sempati duyan bir cumhurbaşkanları var, Türk işadamları bu bakir topraklarda çok şey başarabilir. Oteller kötü, hizmet kalitesi çok düşük, alt yapıyok. Turizm cennetinde günde 10 saat elektrikler kesik. 29 Ekim’de Abdullah Gül yeni elçilik binasının açılışı için Tanzanya’ya gidecek.

Şander Gürbüz, “THY yöneticilerinin kapısını çaldım, bir yıl içinde yolcu oranınız yüzde 70 altına düşerse aradaki farkı ben ödeyeceğim. Yoksulları var ama inanılmaz zenginleri de var ve sürekli seyahat ediyorlar. Türk işadamlarını da buraya çağırıyoruz, burada çok iş yapacaklarına inanıyoruz” dedim.



‘TÜRKİYE YAPTIYSA BİZ DE YAPARIZ’


BELKİ hatırlarsınız, Tanzanya’nın Cumhurbaşkanı Türkiye’ye gelmişti. Şaden Gürbüz söyledi, ilk önce Ankara ve daha sonra da İstanbul’u gezen Cumhurbaşkanı Türkiye’den çok etkilenmiş ve her fırsatta ülkesinde ‘Türkiye yaptıysa biz de yaparız’ diyormuş. Müslüman ülke Türkiye’nin Batı standartlarını yakalamasını sık sık ülkesindeki işadamlarına anlatıyormuş. Büyükelçi Şander Gürbüz bizle bunları heyecanla paylaşırken, Türkiye Büyükelçiliği’nde kaç personel olduğunu soruyoruz. “Şimdilik 8, aşçıyla birlikte” diyor, yakında 11 olacakmış.