İzmir emekli şehri değil üniversite şehri olmalı

İnsanların emekliliklerini geçirmek istediği İzmir’in 9 üniversitesiyle artık üniversiteler kenti olduğunu söyleyen Yaşar Üniversitesi Rektörü Prof. Murat Barkan, “İzmir’de 9 üniversite, 110-120 bin öğrenci, 10 bine yakın akademisyen var. Eskiden 18 yaş sonrasında İzmir dışına çıkan çok öğrenci oluyordu. Son 2 yıldır İstanbul’dan gelen öğrencide artış var. Ulaşım sorunu yok, kiralar uygun, yurtlar güzel İstanbul’a göre yaşam kolay” dedi.

Yaşar Üniversitesi Rektörü Prof. Murat Barkan’la röportaj için randevulaştıktan sonra kendisiyle ve üniversiteyle ilgili bilgi toplamaya başladığımda ilk şaşkınlığımı yaşadım. Murat Barkan İzmirli değildi. Neden İzmir’e İzmirli rektör beklentim olduğunun yanıtını kendime vermem de zor oldu. Prof. Barkan’ı tanıyınca İzmir’e İzmir dışından bakan birinin Yaşar Üniversitesi’ne kısa zamanda uluslararası boyut kazandırdığını gördüm. Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nden Yaşar Üniversitesi’ne gelen Barkan, alıştığımız rektör ve akademisyenler gibi değil. Samimi konuşuyor, anılarını aktarıyor... Yaşar Üniversitesi kampüsünü birlikte gezdik. Üniversite kampüsü botanik bahçesi gibiydi. Üniversitenin kütüphanesi de halka açık. İletişimci rektöre yakışır da bir medya merkezi var...

- İzmir’de Ege Üniversitesi ve 9 Eylül’ün yanısıra yeni üniversiteler açıldı. Selçuk Yaşar’ın öncülüğünde kurulan Yaşar Üniversitesi kendini nasıl ve nerede konumluyor?

Yaşar Üniversitesi butik üniversite. Daha çok, daha da çok öğrencimiz olsun hedefimiz yok. Buraya gelen öğrenci burada ne olduğunu ve ne olmadığını bilerek gelmeli. Tesadüfen gelmelerini istemiyoruz. Gelen öğrencilerin özellikleri konusunda duyarlıyız. Buranın yüksek gelir gruplarının çocuklarının okuduğu üniversite olmasını istemiyoruz.

Şili’den öğrenci var

- Özel ve vakıf üniversitelerinin böyle algılanması doğal değil mi?

Buranın başarma motivasyonunun altında zihinsel ve fiziksel kurgu var. Başarmayı bilen, hayatını başararak götüreceğini bilen, başarı tutku ve motivasyonu ötesinde çok da imkanı olmayan öğrenci kitlelerine yöneliyoruz. Yüzde 29 burslu öğrencimiz var. YÖK dağılımı var bizim gibi üniversiteler için. Biz buna yüzde 25 oranını da ekledik. Farklı burslarımız var.

- Nasıl alınıyor bu burslar?

Kriter başarı. Spor bursu gibi. Birçok üniversitede girişi desteklemek için burs teklifleri var. Girişten sonraki başarı dalgalanmasında burslar gidiyor. Biz de öyle değil.

- İzmirli zenginlerin üniversitesi değilsiniz, böyle anlıyorum...

Öğrencilerimizin büyük kesimi memur çocuğu. Burslu değillerse büyük fedakarlıklarla buraya gelen çocuklardır. Tarlasını satarak buraya öğrenci gönderen aileler var.

- Öğrencilerin çoğu İzmir ve çevresi olmalı...

Stratejik olarak öyle. Yüzde 84.6 oranında İzmir ve çevresi. Uluslararasında da Erasmus programıyla gelenlerin dışında diğer anlaşmalarla da öğrenciler aldık. Güney Kore’den Şili’den gelen öğrencilerimiz var.

- Yeni bir üniversitesiniz. 2002’de öğrenci almaya başladınız. Bu nasıl oldu?

Geçen yıl 40 küsur öğrenci vardı yabancı, bu yıl 211 öğrencimiz var. Bu sayı artabilir. Pakistan’dan gelenlerde patlama var. Nijerya’dan da var. Yabancı öğrencilerin kalitesi de yüksek. Latin Amerika, Güney Amerika’da fuarlara katıldık. Bazı fuarlarda tek biz vardık Türkiye’den. Arjantin’deki fuara giden tek Türk üniversitesiymişiz. El Turco algısı var Latin Amerika’da. Bize çok ilgi gösterdiler. Güçlü bir lobi de var orada. Ermeni lobisi bizi orada çok destekledi. Arjantin Ermenileri bize çok ilgi gösterdi. Hatta oraya gelen tek Türk üniversitesi olduğumuz için bizden para almadılar. Şili’den 2, Arjantin’den 9 öğrencimiz oldu o fuardan sonra. Hepsi devletlerinden burs alarak geliyor. Biz üniversitemizde kültürel çeşitlilik ve kalite olsun istiyoruz. Bu yüzden de bilim kültürleri ve iyi üniversiteleri olan yerlerden İngiltere, Amerika ve Almanya gibi ülkelerden de öğrenci almalıyız.

- İzmir emekliler şehri oldu. Sizce üniversite şehri olabilecek mi?

Oluyor. İzmir üniversiteler kenti oluyor. 9 üniversite oldu. 110- 120 bin civarında öğrenci var, 10 bine yakın akademisyeni var.

- Üniversite okumaya şehir dışına giderdi İzmir’deki gençlerin çoğu. Ben de bu öğrencilerden biriyim. Ve büyük çoğunluğu İzmir dışında iş bulur. Bu değişiyor mu?

Sizin de dediğiniz gibi 18 yaş sonrasında İzmir’in dışına çıkan çok öğrenci oluyor. Ancak son 2 yıldır bunun değiştiğini söyleyebilirim. Son 2 yıldır İstanbul’dan gelen öğrencilerde artış var. Tersine dönüyor. İstanbul öğrenciler için zor ve pahalı. İzmir’de ulaşım sorunu yok. Kiralar uygun, yurtlar güzel. İstanbul’a göre İzmir’de yaşam kolay.

- Ancak İstanbul’daki kültürel zenginlik yok...

İzmir’de bunların olması için iyiye doğru bir gidiş var. Bu ortamın olması için gençlerin, entelektüel çevrenin, akademisyenlerin olması lazım. Üniversiteler bu ortamları yeşertir. Bakın bizim caz topluluğumuz yurtdışından gruplarla etkinlikler yaptı... Üniversiteler işbirlikleri yaptı...

Marina bölümü seneye

- Bir platform kuruldu değil mi?

Evet. 9 üniversite platform kurdu, işbirliği yapıyor. Kaliteli öğretim üyesi sorunu yok İzmir’in. Bu sorun Türkiye’nin her yerinde var. Sanat ve spor birikimleri şehre yavaş yavaş akmaya başladı. Alsancak’ta gezerken bizim üniversitenin öğrencilerinin caz konserini dinleyebilirsiniz. Küba’dan insanlar burada üniversite öğrencileriyle caz yapmaya geldiler...

- Emekliler şehri dememek mi lazım artık...

Negatif olarak aktarılıyor bu. Türkiye’nin farklı yerlerinden İzmir’e gelenler var bu yüzden. Emekliliklerini burada geçirmek istiyorlar, bu da çok haklı ve güzel bir istek. Cambridge, Oxford gibi üniversiteler, öğrencilerin emekli ailelerin yanında konaklamasıyla iyi üniversite şehri olmuşlardır. Bu avantaj olabilir İzmir için de. Bu ekonomik değer olarak gelebilir. İzmir’den kaçış durdu. İzmir’e gelenler artıyor. İzmir’in sanayi birikimi, limanı ekonomik değerleridir, İzmir ne yazık ki entelektüel birikimi kullanmamış yeterince.

- Yaşar Üniversitesi İzmir’in yerel özelliklerinden destek alıyor mu, bunlara yatırım yapıyor mu?

Bu çok önemli. Yerel özelliklerinden destek almalı üniversiteler. Biz de gastronomi bölümü var. Bazı araştırmalar yaptık bu konuda. Pınar gibi bir markamız var grubumuzun. Kaliteli gıda çok önemli. Biz mühendislik alanına odaklandık. Ayrıca güneş enerjisi konusunda, enerji sistemleri mühendisliğini kurduk, ayrıca 2 yıllık yüksek okulunu da açıyoruz, mühendisiyle birlikte teknisyenini de yetiştiriyoruz. Yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili özel bir çalışmamız var. Türkiye geleceği için de bu çok önemli.

- İzmir bu açıdan şanslı...

İzmir Yarımadası yenilenebilir enerji kaynakları konusunda çok avantajlı. Rüzgar ve güneş enerjisiyle ilgili alınacak çok yol var. Biraz önce hızlı geçtik. İzmir’in liman şehri olmasına rağmen spesifik bu alana eleman yetiştiren bir okulu, üniversitesi yoktu. Biz lojistik bölümü, liman işletmeciliği bölümü açtık. Seneye marina işletmeciliği bölümü geliyor. Bu bölgede 8 yeni marina projesi var. Uluslararası lojistik yönetim programları da açmak gerekiyor. Uluslar arası Deniz Ticaret Hukuku’nu iyi bilenlere ihtiyaç var. Stratejik önceliğimiz İzmir. İzmir’in kan kaybetmemesini istiyoruz.

BALIK TUTACAK KADAR SABIRLI DEĞİLİM

- Çalışmak dışında ne yaparsınız?

Gitar çalarım. Yüzmeyi çok severim. Balık tutacak kadar sabırlı değilim. Kıyafetlerimi kendim ütülerim. Gittiğim her ülkeden suluboya 3 resim alırım. Bahçeyle uğraşmak hoşuma gider. Akşam yemeklerinde dost sohbetlerini severiz.

Çince eğitim de veriyoruz, atlı turizm rehberi de yetiştiriyoruz

- Üniversitenizde İngilizce dışında hangi diller var?

Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca, Portekizce, Rusça, Yunanca, Japonca, Çinçe var. Bugüne kadar Çinçe de zorlandık, okutman bulmakta zorlandık. Bu yıl o sorunu da çözdük. Turizm alanı da önemli İzmir’de. Öyle dememize rağmen istihdamı çok düşük. Biz binicilik öğretiyoruz, atlı turizm rehberleri, binicilik hocası da yetiştiriyoruz.

- EXPO 2020 İzmir’in kilitlendiği bir hedef. Üniversiteler olarak siz bu hedef doğrultusunda ne yapıyorsunuz?

İzmir Üniversiteler Platformu olarak biz beyin takımıyla elektriklendik. Oy vermesini istediğimiz ülkelerin üniversiteleriyle farklı aktivitelerin planlanması gerekiyor. EXPO 2020 hedefine kitlendi İzmir. Sanayi kurulur, ticaret de eksik kalmasın ama en temiz ekonomi bilim endüstrisi ve ekonomisidir. Yüksek öğrenim almış nüfusun en yüksek oran İzmir’de ama bu bir potansiyele dönüşmemiş. Bundan sonra olacak.

AB desteği alan 13 projeden 5’i Yaşar Üniversitesi’nin

Yaşar Üniversitesi Rektörü Prof. Murat Barkan, Türkiye’de AB’nin fonladığı 13 proje olduğunu belirterek, “Bunların 5’ini bizim üniversitemiz kazandı. Performansımızı görüp ödül de verdiler. 2 hibe kazandık bunlara ek olarak. Egemen Bağış bu özelliğimizden dolayı bizi tebrik etti” diye konuştu.

Hayran olduğu bir öğrenci topluluğu ve çalışanları olduğunu da anlatan Barkan, “Bu kadar net söylüyorum. Geçen akademik yıl içinde 87 uluslararası köklü çalışma yapıldı. Bu seneki hedef 110’u geçmek. Burada Uluslararası Zeytincilik Kongresi’ni topladık 2 yıldır. Karaburun’da sabun ve zeytin atölyesini canlandırdık, halkı işin içine kattık. Üniversitemiz halkla iç içe. Kütüphanemiz halka açık” dedi.