İkinci Hasankeyf yok

Akbank Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer’in Akbank’ın Sürdürülebilirlik Raporu’nu açıklarken benim de içinde bulunduğum bir grup gazeteciye Ilısu Barajı’yla ilgili yaptığı ‘Ilısu Barajı son örnek olacak’ açıklamasına Doğa Derneği Başkanı Dr. Güven Eken’den yanıt geldi.

Biliyorsunuz, Ilısu Barajı projesi çok eski bir proje. 12 bin yıllık antik kent olan Hasankeyf’i sular altında bırakacak bu proje yıllardır gündemde ama hayata geçmiyor.

Son olarak bu projeye kredi desteği verecek olan yabancı konsorsiyumlar ‘çevre, kültür mirası’ etkisi yüzünden devreden çıkmışlardı. Almanya, İsviçre ve Avusturya Temmuz 2009’da geri dönüşsüz olarak bu projeden çekildi.

Ancak gelinen son noktada Akbank ve Garanti Bankası’nın projeye kredi vereceği duyuldu. Doğa Derneği de bu bankaların projeden desteği çekmeleri için ‘Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi’ni başlattı.

Önceki gün Suzan Sabancı Dinçer, Ilısu Barajı projesi bugün önlerine gelse destek vermeyeceklerini ifade etti ve bu anlamda da projenin son örnek olduğunu söyledi.

Bu noktada Doğa Derneği Başkanı Dr. Güven Eken’in itirazı var. O da “İkinci bir Hasankeyf yok” diyor.

Eken hem bir yazılı açıklama gönderdi, hem de kendisiyle konuştuk. Doğrusu dün sabah saatlerinden itibaren de Türkiye’nin farklı yerlerinden mailler ve telefonlar aldım. Bana ulaşan hemen hemen herkes ki aralarında Hasankeyf’i görmeyenler de var, “Ilısu Barajı’na destek verilmesin” görüşünde. Suzan Hanım da zaten bu konuda bir kamuoyu baskısı olduğunu söylemişti, yani onlar da bu baskıyı hissediyorlar.

Gelelim Güven Eken’in açıklamasına...

‘Akbank’ın son pişmanlığı fayda etmez, çünkü ikinci bir Hasankeyf yok’ diyor Eken ve şöyle devam ediyor:

“Akbank tarihi bir yol ayrımında. Ya Hasankeyf’i yok edenler arasına dahil olacak ya da bu yanlıştan kendini kurtaracak. Ilısu Barajı, ancak Akbank kredi desteğini geri çekerse son örnek olabilir. Bu gerçekleşmezse, Ilısu Barajı, doğa ve kültür mirasını yok etmenin en acı örneği olarak tarihe geçecek. Akbank, benimsediğini iddia ettiği kültürel ve çevresel sorumluluk ilkelerinde samimiyse, derhal Ilısu Barajı projesinden çekilmelidir.”

Eken’le sohbet ederken, bugüne kadar bankaların bu tip projelere ‘finansal açıdan’ baktıklarını, ‘çevre ve tarih mirası’ vurgusunu devletin yapmasının beklendiğini, bunun doğru olup olmadığını sordum.

Eken’in yanıtı şöyle oldu:

“Ilısu Barajı devletin projesi, ancak onun yok edeceği Hasankeyf ve Dicle Vadisi tüm dünyanın mirası. Hasankeyf ve Dicle Vadisi, UNESCO’nun on Dünya Mirası kriterinin dokuzunu birden sağlayan tek yer. Bu nedenle eşsizdir ve tüm insanlığın ortak mirası. Akbank’ın, Ilısu Baraj projesi ile olan ilişkisini bilimsel doğruları ve kamu vicdanını esas alarak belirlemesi gerekir. Ayrıca Akbank, Birleşmiş Milletler’in insan hakları ve çevreyle ilgili Küresel İlkeler Anlaşması’nı (Global Compact) imzalamış bir kurum. Ilısu Barajı, bu anlaşmanın neredeyse tüm ilkelerini ihlal ediyor. 50 yıl öncesinin eskimiş vizyonunu yansıtan bir baraj projesi, bugünün evrensel değerlerine ve standartlarına kesin olarak aykırı. Akbank bunu görmeli.”

Banka üst yönetimleri acaba son kararlarını vermeden Hasankeyf’i gidip görse ve bundan önce diğer konsorsiyumların çekilme nedenlerine bakıp son kararlarını verseler, durum değişir mi?